۹ اردیبهشت ۱۳۱۲ امتیاز شرکت نفتی دارسی در ایران به مدت ۶۰ سال دیگر تمدید شد.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما " ، قرارداد دارسی در سال 1901م/ 1280ش به یکی از اتباع انگلیسی به نام دارسی واگذار شده بود. دارسی متعهد شده بود طی دو سال شرکت یا شرکتهایی را برای بهرهبرداری از امتیاز، تاسیس کرده و از عواید حاصله 16 درصد بهعنوان حقالامتیاز و 20 هزار لیره نیز نقدا بهعنوان سهم ایران، به دولت بپردازد. این قرارداد 5 سال قبل از انقلاب مشروطه منعقد شد.
مجلس اول پس از مشروطه نیز پس از بحثهای مفصل درباره قرارداد «دارسی»، آن را نه رد کرد و نه تصویب. قرارداد 1312 در 26 ماده در دوره نهم مجلس شورای ملی به تصویب رسید. به موجب این قرارداد استعماری، انگلیسیها برای هرتن نفت 4 شلینگ به ایران پرداخت میکردند و مبلغی هم از منافع خالص صاحبان سهام به ایران میدادند.
کمپانی انگلیسی طرف قرارداد نهتنها از پرداخت هرگونه مالیات و عوارض معاف بود بلکه هیچگاه دفاتر محاسبات خود را به دولت ارائه نمیداد و آن را «سری» میدانست. در نتیجه دولت ایران که مالک نفت و سهیم در درآمد کمپانی بود، چشمبسته ناگزیر بود حرف شرکای انگلیسی خود را بپذیرد. این کمپانی هیچگاه قدمی در جهت آموزش حرفهای کارکنان و کارگران ایرانی برنمیداشت. تفاوت قرارداد 1312، با قرارداد «ویلیام دارسی» در این بود که در قرارداد «دارسی» کلیه اموال و امکانات شرکتی که به منظور بهرهبرداری از امتیاز تاسیس میشد به دولت ایران تعلق داشت ولی در قرارداد 1312 همه این داراییها متعلق به انگلیسیها بود. این قرارداد پس از نهضت ملی شدن صنعت نفت از اعتبار ساقط شد.
منبع: دنیای اقتصاد