مهندس «بهرام رشدی بنام»، مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی کوروش در گفتوگو با نفت ما در خصوص سابقه تاسیس، فعالیت و تحولات این شرکت اظهار داشت: شرکت صنایع پتروشیمی کوروش در سال ۱۳۹۳ تاسیس شده و در حال حاضر ۱۰۰ درصد سهام پتروشیمی کوروش متعلق به گروه مالی بانک کارآفرین است.
رشدی بنام با اشاره به اینکه در موافقت اصولی اولیه شرکت که در سال ۱۳۹۶ صادر شده و هر شش ماه نیاز به تمدید دارد، افزود: شرکت پتروشیمی کوروش مجری طرح PDH به ظرفیت ۱۵۰ هزار تن در سال پروپیلن و با زنجیره تولید پروپیلن اکساید، اکریلیک اسید، پلیمرهای سوپر جاذب و استرهای اکریلات بود.
مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی کوروش گفت: تاخیر در اجرای طرح به دلیل نبود زمین کافی برای زنجیره ارزش، در دسترس نبودن تکنولوژی تجاری شده معتبر و قابل اعتماد، تامین مالی پروژه، افزایش قابلتوجه قیمت خوراک گاز پروپان و عدم تناسب قیمت محصول پروپیلن متناسب با افزایش خوراک به عنوان چالشهای جدی برای اقتصاد طرح، درآمدند.
رشدی بنام در خصوص ناکافی بودن زمین پروژه تصریح کرد: زمین طرح برای اجرای پروژه که فقط 10 هکتار بود و تکاپوی زنجیره ارزش را نمیکرد. لذا با توجه به عدم توجیه اقتصادی طرح، متعاقبا با هدف افزایش نسبی جذابیت اقتصاد طرح درخواست اصلاح موافقت اصولی شد و بر اساس مطالعات مفهومی برای واحدهای پاییندستی حدود ۱۰ الی ۱۵ هکتار بسته به تکنولوژی منتخب زمین مورد نیاز بود، لذا با حذف استرهای اکریلات و اضافه نمودن واحد اکریلونیتریل و پلیمرهای سوپر جاذب با شرط تخصیص زمین جدید، پیشنهاد دادهشد. اما کماکان 15 هکتار زمین کم بود. در واقع، زمین پتروشیمی کوروش فقط برای واحد PDH تکافو میکرد و در منطقه ویژه ماهشهر به دلیل تراکم مجتمعهای ساخته شده پتروشیمی، تخصیص زمین برای اجرای واحدهای پاییندستی واحد PDH ممکن نبود.
مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی کوروش در مورد تامین مالی پروژه اعلام کرد: میزان سرمایهگذاری لازم برای واحد PDH حدود 200 میلیون یورو و برای واحدهای پاییندستی آن بالغ بر 450 میلیون یورو جمعا بالغ بر 650 میلیون یورو سرمایهگذاری ثابت مورد نیاز بود.
عضو هیات مدیره شرکت صنایع پتروشیمی کوروش در خصوص لایسنس فنی طرح تاکید کرد: مدیران سابق طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ با امضای دو قرارداد دوبار برای تامین تکنولوژی PDH تلاشهایی انجام دادند. قرارداد اول تکنولوژی در محدوده سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ با لایسنسور روسی اجرا شده بود که در زمان انعقاد قرارداد و حتی تاکنون خود لایسنسور مبتنی بر آن واحد PDH نساخته بود که در نتیجه به تکنولوژی تجاری نشده روسی برای اجرای واحد PDH اعتماد نشد. لذا در سال 1400، قرارداد دوم تکنولوژی با لایسنسور چینی از طریق برگزاری مناقصه، منعقد شد که باز هم با شرایط مشابهی مواجه شد. به این ترتیب که در زمان عقد قرارداد و حتی پس از آن، این تکنولوژی تجاری سازی نشده بود و متاسفانه بر اساس گزارشهای دریافتی از لایسنسور چینی، راهاندازی واحد نمونه اولیه در چین حتی تا امروز به بهرهبرداری نرسانده و با مشکلات فنی عدیدهای مواجه بوده و است به گونهای که واحد نمونه اولیه این شرکت چینی در چین طی حدود دو سال گذشته یک بار در اوایل تابستان ۱۴۰۱ و یک بار در اوایل بهار ۱۴۰۲ فقط به صورت آزمایشی تلاش برای راهاندازی داشته که آن هم بلافاصله به دلیل مشکلات تکنولوژی مجبور به توقف شده و از سرویس خارج شدهاست. لذا هیچ کدام از تکنولوژیهای انتخاب شده، انتخابهای موفق و درستی نبودند.
رشدی بنام ادامه داد: در تامین مالی طرح که PDH مبتنی بر تسهیلات صندوق توسعه ملی بود، ولی صندوق هیچکدام از تکنولوژیهای منتخب روسی و چینی را تایید نکرد. از نظر صندوق توسعه ملی، تکنولوژی UOP که بالغ بر ۹۰ درصد واحدهای PDH نصب شده در دنیا و حتی پروژههای تعریف شده یا در حال اجرای کشور بر اساس تکنولوژی UOP است، تنها تکنولوژی تجاری شده موفق و قابل تایید معتبر در حال حاضر بوده و نهایتا صندوق در آذر ۱۴۰۲ با تمدید قرارداد تسهیلات موافقت نکرد و قرارداد تسهیلات خاتمه یافت.
مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی کوروش در مورد بحث اقتصاد طرح و قیمت خوراک خاطرنشان کرد: افزایش قابلتوجه ۴۵ درصدی قمیت خوراک پروپان طی سه سال گذشته از دلایل دیگر توقف پروژه PDH بود، به گونهای که بر اساس استعلام از شرکت ملی صنایع پتروشیمی، قیمت پروپان در سال 1400 بالغ بر 380 دلار در تن بود و در پایان 1402 به حدود 565 دلار در تن رسید که حدود 49 درصد افزایش قیمت خوراک را نشان میدهد، در حالیکه قیمت پروپیلن متناسب با آن افزایش پیدا نکرد و تنها حدود 10 درصد افزایش داشت.
عدم تناسب قیمت محصول پروپیلن با این افزایش، تاثیر سایر عوامل تاثیرگذار بر محاسبات اقتصادی از یک سو و از سوی دیگر در دسترس نبودن تکنولوژی برای واحدهای پاییندستی و بالا بودن هزینههای سرمایهگذاری آنها، اجرای طرح را از نظر اقتصادی توجیه ناپذیر نمود. مضافا کمبود خوراک پروپان در منطقه ماهشهر، بهصورت چالشی بزرگ درآمدهبود.
عضو هیات مدیره شرکت صنایع پتروشیمی کوروش اضافه کرد: افت شدید شاخصهای اقتصاد طرح PDH در حد غیرقابل توجیه به دلیل اقتصادی نبودن ظرفیت به نسبت هزینههای سرمایهگذاری با توجه به اینکه ظرفیتهای اقتصادی همه پروژههای کشور از حدود ۴۰۰ هزار تن به بالا هستند، ولی پتروشیمی کوروش خوراک و زمین کافی و سایر منابع لازم برای ظرفیت بیشتر از ۱۵۰ هزار تن در اختیار نداشت، باعث شد که اجرا و بهرهبرداری از واحد PDH به تنهایی خامفروشی پروپیلن تلقی شود که توجیه اقتصادی نداشت، لذا مجموعه عوامل فوقالذکر، باعث توقف طرح PDH پتروشیمی کوروش شد.