به گزارش نفت ما،پارس جنوبی! میدان گازی با ۲۴ فاز رسمی، معادل ۳۰ فاز استاندارد که علت این تفاوت آن است که برخی فازهای این ابرمیدان گازی معادل۳ فاز استاندارد است.
البته لازم به یادآوری است که چنین موهبتی را با شیوخ قطر شریک هستیم؛ شرکایی که در این سالها میزان برداشتشان بیشتر از ما بوده و مهمترین علت این پیشی گرفتن را میتوان سوءمدیریت بخش داخلی کشور دانست. حدود ۱۲ سال از آغاز برداشت ایران از نخستین فاز پارس جنوبی میگذرد. بد نیست نخست نگاهی به ویژگیهای کلی این ابرمیدان گازی بیندازیم؛ میدانی که براساس اطلاعات موجود بزرگترین میدان گازی جهان است. مساحت این میدان ۹هزار و ۷۰۰ کیلومترمربع است که ۳هزار و ۷۰۰ کیلومترمربع آن در آبهای سرزمین ایران و ۶ هزار کیلومترمربع آن در آبهای قطر قرار دارد. گفتنی است که حجم گاز برداشتشدنی میدان به همراه میعانات گازی معادل ۲۳۰میلیارد بشکه نفت خام است.
این در حالی است که ذخیره بخش ایرانی میدان ۱۳/۳تریلیون مترمکعب گاز و ۱۹میلیارد بشکه میعانات گازی (۹ میلیارد بشکه قابل برداشت) است که ۵۰درصد ذخایر گازی ایران و ۸درصد از ذخایر گازی جهان را در خود جای داده است.
گاز خشک قابل استحصال در بخش ایرانی میدان ۸/۱ تریلیون مترمکعب است.
بد نیست بدانید که ایران و قطر از ابتدای برداشت از این میدان مشترک همواره در رقابت برای برتری در بهرهبرداری از منابع هیدروکربنی این میدان بودند. این درحالی است که طبق آمار موجود در پاییز سال ۱۳۹۱ ایران درحال برداشت روزانه ۳۰۰میلیون مترمکعب از ذخایر این میدان بوده که ۷۰میلیون مترمکعب کمتر از شریک خود در این میدان برداشت میکند. وجود تحریمهای اقتصادی برای خرید دکل حفاری در آب از یک سو و تبخیر بودجه تخصیص داده شده برای توسعه برداشت از این میدان (از تهران تا عسلویه) از سوی دیگر موجب شد که بهرهبرداری از این موهبت مشترک به ضرر ایران تمام شود که البته با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید بخش قابل توجهی از پروژه پارس جنوبی مورد بهرهبرداری قرار گرفت و فاز ۱۲ که معادل ۳ فاز استاندارد به شمار میرود، تحویل بهرهبردار شده است.
فاز۱۲ بزرگترین فاز پارس جنوبی
به جرات میتوان گفت فاز ۱۲ پارس جنوبی بزرگترین پروژه صنعتی کشور است که با بیش از ۷ میلیارد دلار سرمایهگذاری به مرحله بهرهبرداری رسیده است. گفتنی است که با افتتاح این فاز روزانه ۳هزار میلیون فوت مکعب گاز ترش استخراج و شیرین میشود.
ضمن اینکه روزانه ۱۲۰هزار بشکه میعانات گازی (معادل بیش از ۳۴میلیون بشکه در سال) و ۷۵۰ تن گوگرد جامد گرانول شده تولید میشود.
همچنین براساس برآوردهای انجامشده، بازگشت کل میزان سرمایهگذاری طرح در کمتر از ۳سال از زمان بهرهبرداری محقق میشود.
این در حالی است که چندی پیش حسن روحانی، رییسجمهوری کشور اعلام کرد که بر اساس برنامهریزیهای دولت در سال ۹۴، ۴ فاز دیگر در پارس جنوبی به بهرهبرداری برسد. از سویی دیگر ۲ فاز ۱۵ و ۱۶ نیز تا آذر امسال افتتاح میشود.
به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی با راهاندازی هر فاز پارس جنوبی یک درصد به تولید ناخالص داخلی (جیدیپی) ایران افزوده میشود؛ این در حالی است که با راهاندازی فاز ۱۲ بیش از ۳درصد به تولید ناخالص داخلی افزوده میشود. با یک حساب سر انگشتی و تصور نرخ ۱۳ سنت برای هر مترمکعب گاز و ۶۰ دلار برای هر بشکه میعانات گازی تولیدشده در فاز ۱۲ پارس جنوبی، این فاز روزانه ۱۷میلیون دلار درآمدزایی برای کشور خواهد داشت. به عبارتی دیگر روزانه بیش از ۱۷/۵میلیون دلار و سالانه ۶میلیارد دلار عایدی برای کشور در پی دارد.
از هرچه بگذریم سخن دوست خوشتر است
البته که نمیتوانیم به بارنشستن پروژهای به عظمت میدان گازی پارس جنوبی را مرهون تلاشهای یک دولت بدانیم، اما با در نظر گرفتن مثال «کار را که کرد، آنکه تمام کرد» باید امتیاز ثبت بیشترین توسعه را برای این ابرمیدان گازی در کارنامه فعالیتهای دولت تدبیر و امید و وزارت شیخ الوزرا ثبت کرد. گفتنی است در صورت تحقق وعدههای وزیر نفت، برداشت ایران از این میدان به حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب در روز میرسد. این در حالی است که هر فاز از پارس جنوبی ۱۲ چاه دارد؛ بنابراین کل چاههای پارس جنوبی ۳۶۰ چاه خواهد بود. چاههای برخی از فازها حفر و افتتاح شدهاند. به این ترتیب تولید گاز طبیعی از میدان گازی پارس جنوبی در سال ۱۳۹۲ با افزایش ۲۲/۱ میلیون مترمکعب در روز نسبت به سال ۱۳۹۱ به ۲۶۲/۶ میلیون متر مکعب در روز رسید و آنطور که وزیر نفت وعده داد در سال ۹۳ تولید گاز شیرین در پی برداشت از فازهای اولویتدار پارس جنوبی روزانه ۱۰۰میلیون مترمکعب افزایش یافت و برداشت گاز از این میدان مشترک تا پایان سال ۹۳ به روزانه ۴۰۰میلیون مترمکعب رسید.
برنامه دولت تدبیر و امید برای توسعه پارس جنوبی
البته طبق گفته حسن روحانی، رییسجمهوری، افزایش تولید از فازهای پارس جنوبی به روزانه ۱۴۰میلیون مترمکعب در روز میرسد به طوری که طبق برنامهریزیهای انجام شده از سوی وزارت نفت تولید ۵۰میلیون مترمکعب گاز از فاز ۱۲، ۳۷/۵میلیون مترمکعب از فازهای ۱۵ و ۱۶ و ۱۲/۵میلیون مترمکعب از فازهای ۱۷ و ۱۸ تا پایان سال ۱۳۹۳ و بهمنظور تامین نیاز به گاز در فصل سرما پیشبینی شده بود که حجم قابل توجهی از این پیشبینی محقق شد، اما در حالی قطر در برداشت از این میدان مشترک از ایران جلوتر است که گفته میشود هر کشوری که بیشتر برداشت کند، مهاجرت گاز و میعانات به سمت مخازن آن کشور افزایش مییابد و چنین مقولهای میتواند گفته زنگنه، وزیر نفت به صمت را مبنی بر اینکه: از آنجایی که در میزان برداشت از ابرمیدان گازی پارس جنوبی به لحاظ زمانی و البته حجمی عقبتر از قطر هستیم، ضمن در نظر گرفتن این مقوله که باید تولید داخل رونق یابد، از هرگونه دکل استیجاری یا مالکیتی برای سرعت بخشیدن در برداشت گاز از این میدان استفاده میکنیم، میتواند مهر تاییدی باشد بر اهمیت برداشت از این میدان مشترک گازی. البته به موازات این استفاده از دکلهای خارجی باید به تولید و توسعه صنعت دکلسازی کشور توجه ویژه شود.
هماکنون فازهای ۱۵ تا ۱۸ این میدان به ترتیب با ۹۲ تا ۸۲درصد در حال توسعه است. ضمن آنکه فازهای اولویت دوم این میدان با بیش از ۶۰درصد پیشرفت در حال اجراست. بر این اساس میتوان گفت درحالحاضر با برداشت از فازهای راهاندازیشده پارس جنوبی، روزانه ۲۷۰میلیون مترمکعب گاز، ۴۰۰هزار بشکه میعانات گازی، ۸هزار تن گاز مایع، هزار تن گوگرد و ۵هزار و ۲۰۰ تن گاز اتان تولید میشود که سالانه ۵۶میلیارد دلار درآمد نصیب کشور میشود، اما براساس برنامهریزیهای انجامشده با افزایش تعداد پالایشگاهها از ۵ به ۱۴ پالایشگاه این مقدار ۵۶ میلیارد دلاری تا پایان سال ۹۶ به ۱۶۷میلیارد دلار افزایش مییابد.