به گزارشنفت ما، پایگاه خبری بلومبرگ هند را یکی از ذینفعهای توافق هسته ای ایران میداند، چرا که این کشور از طریق ایران میتواند به آسیای میانه و منابع انرژی آن دسترسی پیدا کند.
به نقل از بلومبرگ، با توجه به چشمانداز لغو تحریمهای آمریکا، دهلی به دنبال ساخت یک بندر در ایران است که بتواند این حقیقت که دسترسی زمینی هند به جمهوریهای نفتخیز شوروی سابق در آسیای میانه به وسیله چین و پاکستان منع شده است را تغییر دهد.
مایکل کوگلمان کارشناس مسائل جنوب آسیا در مرکز کارشناسان بینالمللی وودرو ویلسون واشنگتن میگوید: ما در حال مشاهده تازهترین اعلام جنگ بزرگ در آسیای میانه هستیم و هند یک بازیگر جدید است. هند مدتهاست که به آسیای میانه چشم دوخته است.
در حالی که تمرکز جهانی روی تاثیر گشایش ایران روی اسرائیل و کشورهای عربی است، این موضوع همچنین برای آسیا نیز حائز اهمیت است. مناسبات نزدیکتر ایران و هند به دهلی اجازه خواهد داد منابع انرژی را با قیمت ارزانتری وارد کند و رشد اقتصادی خود را تقویت و نفوذ چین و پاکستان را در منطقه کاهش دهد.
آمارهای جمعآوری شده توسط شرکت بریتیش پترولیوم نشان میدهد: شش کشوری که آسیای میانه را تشکیل میدهند، دستکم 11 درصد ذخایر اثبات شده گاز طبیعی جهان و همچنین ذخایر قابل توجهی نفت و زغالسنگ را در خود جای دادهاند. افغانستان میگوید ارزش منابع معدنی این کشور یک تا سه تریلیون دلار است.
اس جایشانکار وزیر امور خارجه هند اخیرا در سنگاپور اعلام کرد: ایران میتواند یک مسیر جایگزین برای دسترسی ما به آسیای میانه باشد. حل و فصل مساله هستهای و لغو تحریمها اجازه خواهد داد که برنامه ما برای همکاریهای انرژی و ارتباطی بهطور جدی گشایش پیدا کند.
یک دیپلمات ایرانی این هفته در جمع خبرنگاران در دهلی گفت: هند میتواند اولین کشور آسیایی باشد که از توافق هستهای ایران نفع میبرد.
این دیپلمات که خواست نامش فاش نشود، افزود: ایران به دنبال سرمایهگذاری میلیارد دلاری هند در بنادر، خطوط راهآهن و فرودگاهها است.
حتی قبل از اینکه توافق هستهای حاصل شود هند برای ارتقا بندر چابهار قراردادی را امضا کرده بود.
دو شرکت هندی دولتی جواهر لعل نهرو و شرکت کاندلا که در زمینه ساخت بنادر فعال هستند برنامههایی را برای سرمایهگذاری 85 میلیون دلاری به منظور ارتقای دو اسکله در ایران دارند.
نارندرا مودی نخست وزیر هند ماه گذشته در یک سفر دورهای پنج روزه به آسیای میانه از ایجاد یک مسیر ترانزیتی از طریق ایران که بهطور موثر اروپا را به وسیله دریا، خطوط راهآهن و جادهای به هند متصل میکند حمایت کرد. در حال حاضر محمولههای هندی باید به وسیله خطوط هوایی یا به وسیله کانال سوئز به اروپا منتقل شوند.
به وسیله راههای جایگزین زمان ترانزیت کالا از پایتخت تجاری هند(بمبئی) به اروپا نصف شده و به 16 روز برسد و هزینهها نیز تا 70 درصد کاهش پیدا کند.
دیگر برنامهها صرفا بلندپروازانه بوده و شامل یک خط آهن 900 کیلومتری از ایران به افغانستان میشود. در افغانستان یک گروه تحت هدایت شرکت فولاد هند حقوق یک معدن سنگ آهن 11 میلیارد دلاری را در اختیار دارد.
نخست وزیر هند همچنین پیشنهاد تغییر مسیر پروژه ترکمنستان- هند را به ایران مطرح کرد و همچنین وزیر نفت این کشور در حال بازبینی یک پیشنهاد برای خط لوله دریایی از هند به بندر چابهار است.
سوبد کومار جین مدیر شرکت گاز جنوب آسیا که در پس خط لوله دریایی 4.5 میلیارد دلاری قرار دارد میگوید: هند امنیت انرژی دارد و با نفت و گاز احاطه شده است. چالش موجود ژئوپلتیک است نه فنی یا مالی.
چین بزرگترین بازیگر اقتصادی در آسیای میانه محسوب میشود. این کشور شریک تجاری اصلی تمام کشورهای این منطقه به جز افغانستان است و تجارت 48 میلیارد دلاری این کشور با منطقه، هند را تحت الشعاع قرار میدهد. خطوط لوله ترکمنستان تقریبا 80 درصد گاز این کشور را به چین منتقل میکند.
چین از توافق هستهای ایران حمایت کرده و میگوید که ایران زمانی یک نقش محوری در جاده ابریشم که اروپا را به شرق دور متصل میکرد داشت.
پاکستان نیز نقش مهمی ایفا میکند. پاکستان تنها کشور با اکثریت مسلمان است که بمب اتمی در اختیار دارد با عبور کامیونهای هندی از این کشور به آسیای میانه مخالفت کرده و برنامه های احداث یک خط لوله گاز زمینی از ایران و ترکمنستان مدتهاست که متوقف شده است.
هارش وی پانت استاد روابط بینالملل در کالج پادشاهی لندن میگوید: پاکستان اساسا یک پایگاه نسبت به سیاست هند در منطقه دارد. هند میخواهد این پایگاه را از بین ببرد و اکنون این محدودیت از بین رفته است.
خرم دستگیرخان وزیر بازرگانی پاکستان گفت: حتی در این صورت پاکستان این موضوع را یک تهدید نمیداند. چین در حال سرمایهگذاری 45 میلیارد دلاری در یک کریدور اقتصادی از طریق پاکستان است که از مرز غربی چین تا دریای عربی امتداد دارد. پاکستان همچنین به دنبال یک قرارداد تجارت آزاد با ایران است.
دستگیرخان در مصاحبهای در اسلامآباد گفت: حجم سرمایهگذاری چین در پاکستان و در این کریدور واقعا هر چیزی را که هند در ایران دنبال میکند تحت الشعاع قرار میدهد.
ارتباطات تاریخی ایران و هند به عهد عتیق باز میگردد زمانی که بازرگانان دره هندو از طریق جاده ابریشم به بینالنهرین تردد داشتند. هنرمندان پارسی معماری دوران مغولها را به شمال هند بردند که روی سازههایی چون تاجمحل تاثیرگذار بوده است.
اخیرا هند یکی از اصلیترین مشتریان نفت ایران قبل از تشدید تحریمها در چند سال گذشته بوده است.
کوگلمان گفت: مثل همیشه هند در حال رقابت است و خود را در مقابل چین میبیند و نمیخواهد عقب بیفتد.