به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما"، پتروشیمی پارس یکی از شرکت های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس است که دو محصول اصلی این شرکت گاز مایع (LPG) و استایرن منومر می‌باشد. گفتني است در حال حاضر ظرفیت اسمی کل استایرن منومر در کشور، 7۰۰هزار تن است که 6۰۰هزار تن توسط شرکت پتروشیمی پارس و 1۰۰ هزار تن در پتروشیمی تبریز تولید می‌گردد.



پتروشیمی پارس دارای سه واحد تولیدی اصلی است که به ترتیب شامل: 1)واحد استحصال اتان 2)واحد اتیل بنزن 3) واحد استایرن منومر است.
واحد استحصال اتان یکی از بزرگ‌ترین واحدهای تولید اتان و LPG (پروپان و بوتان) در خاورمیانه می‌باشد. خوراک این واحد، روزانه ۶۰ هزار تن گاز طبیعی می‌باشد که از فازهای 2،1 و۳ مجتمع پارس جنوبی تامین می‌شود که پس از استحصال اتان و هیدروکربن های سنگین‌تر، ۴۸ هزار تن گاز سبک به پالایشگاه ها برگشت داده می‌شود تا جهت تامین خوراک سایر مجتمع ها و یا تزریق به شبکه گاز سراسری مورد استفاده قرار گیرد.
واحد اتیل بنزن سالانه 645هزار تن محصول تولید می کند که در واقع اصلی ترین ماده اولیه یا خوراک واحد استایرن منومر را تامین می کند.
واحد استایرن منومر پارس بزرگترین واحد تولید این محصول در کشور که میانگین تولید واقعی آن در حدود 530 هزار تن در سال می باشد.
حال به نحوه قیمت گذاری محصولات اصلی که در بالا به آن ها اشاره شد می پردازیم:
اتان: نرخ اتان توسط وزارت نفت محاسبه و به مجتمع‌های پتروشیمی به صورت ماهانه و بر حسب دلار بر تن اعلام می‌شود که کف و سقف مشخصی نیز برای آن در نظر گرفته می شود. مشتریان اصلی اتان تولید شده دو شرکت آریاساسول (80 درصد فروش اتان) و پتروشیمی جم (20 درصد فروش اتان) می باشند.
پنتان: فروش این محصول به شرکت‌های پتروشیمی جم، برزویه (نوری) با قیمت بین مجتمعی و مطابق قراردادهای فی مابین صورت می گیرد. همچنین فروش پنتان در بورس کالا عرضه شده و بر اساس قیمت بورس کالا نیز کشف قیمت می شود.
پروپان: فروش به شرکت‌های پتروشیمی جم، مروارید و دیگر شرکت‌های وابسته بر اساس خوراک بین مجتمعی صورت می‌گیرد.
بوتان: فروش محصول بصورت داخلی و به پتروشیمی جم بر اساس خوراک بین مجتمعی انجام می شود.
استایرن منومر: فروش محصول استایرن منومر به خریداران بر اساس قیمت بورس کالا می باشد.
در ادامه نگاهی داریم به میزان تولید و فروش پتروشیمی پارس و روند حرکتی آن در 6 سال گذشته که با توجه به نمودار زیر، مشاهده می شود میزان تولید محصول استراتژیک این واحد پتروشیمی یعنی استایرن منومر از سال 1398 تا حدودا پایان سال جاری با کاهش قابل توجهی مواجه شده است. طبق گزارش های ماهانه ای که شرکت منتشر کرده است؛ میزان تولید و فروش این محصول در پایان بهمن ماه سال جاری به سطوح 352 هزار تن رسیده که این مقدار در مدت مشابه سال گذشته در محدوده 470 هزار تن بوده است. این افت قابل توجه استایرن منومر مربوط به مشکلات فروش آن می باشد. لازم به ذکر است شرکت در 4 ماه میانی سال جاری (از شهریور تا آذر ماه) به دلیل تعطیلی 2 واحد یعنی خطوط تولید استایرن منومر و اتیل بنزن، تولیدی نداشته و به تبع آن فروشی نیز از این محل ثبت نکرده است و این تغییرات در نمودار زیر به وضوح مشخص می باشد.



 در طرف دیگر نیز نوسانات شدید نرخ های فروش استایرن در گزارشات پارس دیده می شود به طوری که در ابتدای سال قیمت این محصول در سطوح 35 میلیون تومان به ازای هر تن بوده که با روندی نزولی به 24 میلیون تومان در آذر ماه رسیده است این موضوع از افت قیمت جهانی استایرن ها نشات می گیرد. اما در ماه های پایانی سال به دلیل رشد نرخ ارز قیمت فروش با رشد نسبی همراه شده است. عامل افزایش نرخ کمکی به افزایش سودآوری شرکت در وضعیت کنونی نخواهد کرد زیرا در طرف دیگر موجب رشد قیمت مواد اولیه و در نهایت افزایش بهای تمام شده می شود.
در صورت سود و زیان نیز با توجه به حاشیه سود ناخالص در طی 5 سال اخیر با روندی نزولی رو به روست که این امر از کاهش کیفیت سودآوری شرکت حکایت دارد. درآمد شرکت برای سال جاری 50 هزار میلیارد تومان برآورد شده است؛ با این که میزان فروش ماهانه در سه ماه پایانی سال به واسطه رشد نرخ ارز با رشد قابل ملاحظه همراه بوده، ولي دیگر بهای تمام شده نیز از این افزایش قیمت دلار مستثنی نبوده است. با این محاسبات همانطور که در نمودار زیر هم مشخص است حاشیه سود ناخالص این پتروشیمی در بهترین حالت برابر با سال گذشته خواهد بود اما با توجه به شروع فصل گرم و کاهش تقاضای کلی برای گاز افت نرخ های جهانی گاز در ماه های آتی را خواهیم داشت کما که این امر در حال حاضر در قیمت معاملات اتیلن و بنزن پدیدار شده است. در ادامه این کاهش نرخ های جهانی مواد اولیه کاهش نرخ گاز طبیعی برای سال آینده را به دنبال خواهد داشت و قیمت های فروش محصولات نهایی این واحد پتروشیمی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
 



 پتروشیمی پارس 47 درصد از سهام پتروشیمی آریا ساسول را داراست که با نگاهی به وضعیت تولید و فروش این شرکت تا پایان بهمن ماه 24 هزارمیلیارد تومان فروش داشته است. در صورتیکه در اسفند ماه نیز همانند بهمن فروش داشته باشد درآمد حاصل فروش محصولات آریا برای سال 1401 برابر با سال گذشته خواهد بود اما در طرف مقابل شاهد افزایش نرخ اتان (اصلی ترین ماده اولیه) در فصل پایانی امسال بوده ایم که بهای تمام شده قابل توجهی را در صورت های مالی این شرکت به ثبت خواهد رساند. طبق گزارشات منتشر شده سود محقق شده سال 1400، مبلغ 980 تومان به ازای هر سهم بوده که این عدد در گزارش 9 ماهه سال 1401، 500 تومان می باشد. در نهایت کل سود خالص آریاساسول برای انتهای سال مالی 1401 مبلغ 8،700 میلیارد تومان برآورد می شود که از این مبلغ با تقسیم 90 درصدی، مبلغ 3،600 میلیارد تومان سهم پارس از این شرکت خواهد بود. مورد قابل توجه در صورت سود و زیان این شرکت رشد قابل توجه هزینه های عمومی و اداری می باشد که بخش عمده آن مربوط به هزینه حمل برخی محصولات می باشد.
با توجه به محاسبات فوق برآورد می شود پارس برای سال مالی جاری به ازای هر سهم سود 290 ریالی محقق کند که قیمت های فعلی سهم را توجیه نمی کند.