با استقرار دولت سیزدهم و به تبع آن انتصاب کادر جدید دستگاه سیاست خارجی، امید میرفت که حواشی دیپلماتیک به حداقل برسد اما اینگونه نبود.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، فراگیری تشریفات و آیین کار مذاکرات دیپلماتیک، امری بدیهی و ضروری برای همه دیپلماتها به شمار میرود. اکثر قواعد و رسوم تشریفاتی بینالمللی بوده و عرفی و از قبل تعیین شدهاست. در واقع، هیچ دولتی نباید به میل خود در آن دخل و تصرفی کند. مگر در حدی که مجاز است و عرف تشریفاتی حدود آن را در صلاحیت دولتها میداند. بسياري از قوانين تشريفات ديپلماتيك با آداب متداول در ميان عامه مردم مشابه میباشد. تفاوت اصلي در ايناست كه رعايت قوانين تشريفات نزد ديپلماتها اهميت بيشتري دارد تا آنجا كه عدم رعايت و يا نقص اين قوانين میتواند به اعتبار يك كشور يا نمايندگان ويژه آن كشور لطمه وارد كرده و همكاري ميان دولتها را با مشكل روبهرو سازد. گافهای امیر عبداللهیان در اجلاس بغداد
با استقرار دولت سیزدهم و به تبع آن انتصاب کادر جدید دستگاه سیاست خارجی، امید میرفت که حواشی دیپلماتیک به حداقل برسد اما اینگونه نبود. به عنوان مثال امیرعبداللهیان در اولین سفر خود در نشست منطقهای حمایت از عراق در بغداد در 8 شهریور، گافهای متعددی را ثبت نمود. اولین گاف، ایستادن اشتباه در جایگاه عکس یادگاری با مقامات شرکت کننده در اجلاس بود که خلاف اصول دیپلماتیک است و موجب رنجش میزبان و رییس هیات اماراتی شد. درواقع، وزیر امور خارجه ایران، به جای ایستادن در ردیف دوم و در کنار سایر وزرای خارجه، در ردیف نخست و در کنار روسای جمهور و نخست وزیران در جای اختصاص یافته به حاکم دبی جهت ثبت عکس یادگاری قرار گرفت. این اقدام برخلاف پروتکلهای تمامی اجلاسهای جهانی بوده و در صورت نارضایتی از چینش میتوانستیم در گفتگو با مسوولین تشریفات، بدون سر و صدا و حاشیهسازی، آرایش صف دوم را تغییر دهیم. با این کار، «برداشت عمومی» این شد که ایران حتی در اجلاس عراق هم با عربستان و امارات مشکل دارد و بهانه به مخالفین ایران و کاظمی در عراق داد که به تضعیف جایگاه ایران در مناسبات منطقهای بپردازند. گاف دوم در همین اجلاس، سخنرانی امیرعبداللهیان به زبان عربی غیر سلیس و پر از اشتباه و افتضاح بود که هیچ الزامی به این کار نبود و میتوانست به زبان فارسی صحبت کند. گاف سوم، اعلام حجم 300 میلیارد دلاری روابط تجاری ایران با عراق بود که میزبان آن را به 13 میلیارد دلار تصحیح کرد. بههرحال ضعف اداره کل تشریفات وزارت امور خارجه در مورد این نشست کاملا مشهود و غیر قابل اغماض است.
گاف امیرعبداللهیان در نیویورک
مورد دیگر در دیدار «حسین امیرعبداللهیان» با «جوزپ بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در سازمان ملل متحد در نیویورک در 31 شهریور، پرچم اتحادیه اروپایی در پشت سر جوزف بورل نمایان بود ولی هیچ اثری از پرچم ایران در پشت سر یا روی میز طرف ایرانی نیست. بر اساس اصول تشریفات دیپلماتیک، باید دو پرچم ايستاده پايهدار پشت صندلي عاليترين مقامات دو كشور در اتاق ملاقات يا مصاحبههاي مطبوعاتي مشترك یا قرار گیرد یا پرچم كوچك روميزي و تصوير پرچم هر كشور در طلقهاي ويژه، كه قابل نصب بر روي ميزهاي اجلاسهاي بينالمللي است، استفاده شود. درواقع، اگر در ملاقات افراد همتراز از پرچم يكي از دو طرف استفاده نشود يا در كنار يكي از طرفين مذاكره پرچمي غير از پرچم كشور متبوعش نصب شود، توهين تلقي ميشود و نماينده آن كشور ميتواند به نشانه اعتراض جلسه را ترك كند. مضافاً مدل نشستن بورل نیز بیاحترامی به طرف ایرانی بود چون بیش از حد راحت نشسته بود و وزیر خارجه کشورمان نیز باید همچون طرف مقابل پاهایش را روی هم میانداخت.
گاف باقری کنی در بروکسل
حواشی دیگر مربوط به دیدار علی باقری معاون سیاسی وزارت خارجه جدی است. وی در دیدار با تئودورا گنتزیس، دبیرکل وزیر خارجه پادشاهی بلژیک در کاخ اگمونت که در کنار پرچم بلژیک ایستاده بود، آقای باقری بدون توجه به اصول تشریفات و زبان بدن، جلوی پرچم و پشت به پرچم کشورمان ایستاده بود که خودش در تصویر خبرنگاران ثبت شود نه پرچم ایران. در این سفر همچنین قرار دادن خودکار در جیب کت و نیز نحوه بستن دکمههای کت وی، حاشیهساز و سوژه شد. این حواشی نشانه بیاطلاعی مقام مسوول از اصول و تشریفات اولیه دیپلماتیک و زبان بدن است.
گاف باقری کنی در اسلام آباد
همچنین در سفر 13 مهر معاون سیاسی وزارت خارجه به پاکستان، در دیدار با همتای پاکستانی اش، پرچم ایران به صورت وارونه قرار گرفتهبود و نشستن مقام ایرانی پشت میز با پرچم وارونه بیتوجهی به تشریفات دیپلماتیک و توهین محسوب میشود.
رعایت تشریفات دیپلماتیک؛ پیشبرد منافع ملی
در مجموع، عدم رعایت اصولی از تشریفات که مورد قبول جامعه بینالمللی در تعاملات با دولتها به حدی مهم است که باعث طرد شدن از جامعه بینالمللی میشود. عدم رعایت این اصول همچنین باعث ایجاد مشکلات در برقراری ارتباط با جامعه بینالمللی میشود و با طرد شدن از جامعه بینالمللی فرصتهای بسیاری از دست خواهد رفت. طبیعی است که در صورت از دست دادن جایگاه قبلی، به دست آوردن منزلتها و جایگاه گذشته، مستلزم کار و فعالیت بیشتر و پیمودن راه دشواری است.
رعایت عرف و هنجارهاي دیپلماتیک از سوي مقام هاي رسمی به ویژه کارگزاران سیاست خارجی، از نگاه صاحبنظران و کارشناسان مسائل بین المللی، عاملی اثرگذار در موفقیت سیاست خارجی و پیگیري منافع ملی به شمار می آید. اصول تشریفات یا همان اصول مرتبط با نزاکت بینالملل، در حقیقت در جهت منافع ملی و مصالح کشور قدم برداشتهایم و در این صحنه همواره میبایست منافع ملی بر خواستههای فردی و نفع شخصی مقدم باشد.
لذا بایستی حساسیت تیم همراه و تشریفات وزارت خارجه در این امور بالا باشد تا چنین اشتباهات فاحشی تکرار نشده و موجبات وهن نظام جمهوری اسلامی را فراهم نیاورد. وقتی مسوولین جدید وزارت امور خارجه در بدیهی ترین امور تشریفات دیپلماتیک گاف می دهند قطعاً نمیتوانند یک مذاکره ثمربخشی برای منافع ملی کشور داشته باشند!
تو مورد اول بی احترامی بود که تو اجلاس میخواستن اعراب به ایران کنند و ایران رو جزو کشورهای حاشیه ای بذارن که امیرعبداللهیان پاسخ شون رو صریحا داد و هم اعراب هم فرانسه پیام رو گرفت. چرا شما ناراحتی؟