اخیراً سوالات زیادی در مورد مجتمع پتروشیمی پردیس در راهروهای وزارت نفت، شرکت ملی پتروشیمی و محافل کارشناسی مطرح شده است. چرایی رشد خیره کننده این مجتمع در اوج تحریمها، تنها در بازه زمانی یک سال و نیم اخیر، رشد تصاعدی فروش، صادرات و تولید و همچنین 311 روز مثبت ماندن نماد شپدیس در میان تلاطمات شدید بازار بورس، مقدمه طرح این سوالات بوده است.

 به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "،   یک مهندس جوان شاغل در پردیس، در گفتگوی رسانه ای، اجرا شدن روشهای نوین مدیریتی و تحول ایجاد شده در همه بخشهای تولید، فروش و صادرات را عامل کلیدی رشد اعجاب آور شاخصهای شرکت بیان کرد.
برخی پردیس را موفق‌ترین نمونه خصوصی‌سازی در کشور می‌دانند.
مجتمع پتروشیمی پردیس با مساحتی بالغ بر 64 هکتار در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، در شهر عسلویه و به فاصله ۲۷۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر واقع شده است.
پتروشیی پردیس مالک یکی از بزرگترین مجتمع های تولید آمونیاک و اوره در جهان و بزرگ ترین مجتمع از این نوع در خاورمیانه است.
سهولت دسترسی به گاز طبیعی، خطوط حمل و نقل دریایی در اختیار داشتن و برخورداری از اسکله بارگیری اختصاصی برای صادرات محصول اوره از جمله، ویژگی های متمایز این واحد پتروشیمی نامدار در کشور است.
اسکله اختصاصی این شرکت با ظریت 50000 MT یک امکان کلیدی برای غلبه بر چالشهای اجرایی و اتصال سریعتر با بازار مصرف ایجاد کرده است.
نزدیکی پردیس به مبدا تولید خوراک (فازهای پارس جنوبی و مجتمع پارس) صرفه جویی در هزینه های انتقال و امنیت بیشتر تامین مواد اولیه را در پی داشته است. این شرکت با توجه به موقعیت مکانی، دسترسی سهل‌تری نیز به مواد اولیه دیگر مانند آب خنک کننده و بخار دارد.

چرایی موفقیت پردیس در آزمون خصوصی سازی؟
با وجود آنکه بسیاری از خصوصی سازی های انجام گرفته با چالشهای همراه بود، شاید بتوان فرایند خصوصی سازی شرکت پتروشیمی پردیس را که بر اساس اصل 44 صورت گرفت، موفقترین از نوع خود در ایران دانست. به ویژه در دوره جدید مدیریتی در 2 سال اخیر با حضور یکی از مدیران کارکشته صنعت در پست مدیریت شرکت، این مجموعه رشد قابل توجهی را در زمینه تولید و صادرات تجربه کرده است.
شرکت نفت و گاز پارسیان و شرکت بازرگانی پتروشیمی از جمله سهامداران با توانگری بالای مالی در بٌرد مالکیت شپدیس هستند.
تحلیلگران فاندامنتال، آینده بازار محصول اصلی شرکتها را یکی از شاخص های اصلی در تحلیل و آتیه نگاری مجموعه میدانند.
بر این اساس، با توجه به آنکه محصول اصلی شرکت پتروشیمی پردیس محصول اوره است، میتوان افق پیشروی آن را روشن ارزیابی کرد.
طبق پیش‌بینی های سازمان جهانی غذا، با رشد جمعیت تا سال 2022 رشد تقاضا برای اوره بیشتر از عرضه آن خواهد بود. اوره سهم 50درصدی از کودهای مصرفی در مصارف کشاورزی را دارد.
مقاصد صادراتی سنتی محصول اوره پتروشیمی پردیس کشورهایی مانند هند، ترکیه، استرالیا و برزیل بوده اند، هر چند مدیریت این مجتمع با ایجاد یک برنامه بین المللی جامع بازاریابی تلاش کرد تا از طریق تنوع بخشی به لیست مشتریان، قدرت مانور بیشتری برای بخش بازرگانی بین المللی شرکت ایجاد کند.
آمونیاک علاوه بر کاربرد در صنعت تولید کودهای شیمیایی در موارد صنعتی دیگری مانند استفاده به عنوان مبرد حرارتی، ماده اولیه تولید اسید نیتریک و مواد منفجره، تولید آکریلو نیتریل، الیاف سنتزی نیترو پارافین و نیترو سلولز و نیز تصفیه فاضلاب، استخراج فلزات از سنگ معدن و لاستیک‌سازی کاربرد دارد. این محصول در زنجیره ارزش افزوده گاز متان قرار میگیرد.
اوره نیز علاوه بر استفاده در صنعت کشاورزی در صنایعی مانند ملامین سازی کاربرد دارد.
برخی از کارشناسان بازار پیش بینی می کنند با رسیدن به فصل پاییز و افزایش تقاضا و مصرف نرخ اوره و آمونیاک مجدداً افزایش خواهد یافت.

تحول در 1399 و 1400
بر اساس صورتهای مالی و اسناد رسمی و نتایج عملکردی، ظاهراً بزرگ ترین چرخش در پتروشیمی پردیس در سال 1399 اتفاق افتاده است.
مدیریت شپدیس با راه اندازی و پیاده سازی سیستم برنامه ریزی جامع منابع سازمانی (ای.آر.پی) نیروی انسانی در اختیار را بازتعریف کرد و سازماندهی متفاوتی ایجاد کرد.
ایجاد فضا و تخصیص تشویق برای نیروهای تلاشگرتر، نتایج جالبی در یک سال اخیر در پی داشته است.
برای مثال، کارکنان واحد انبار محصول پتروشیمی پردیس با بارگیری کشتی فله بر به میزان ۶۹ هزار و ۳۰۰ تن اوره، رکورد بارگیری و صادرات بزرگترین محموله صادراتی در پتروشیمی پردیس از ابتدای راه اندازی این مجتمع را به ثبت رساندند.
بهینه سازی فرایندهای مرتبط با تولید، دومین اقدام انجام گرفته در پردیس به نظر میرسد.
فناوری در واحدهای پتروشیمی از اهمیتی بالا در حفظ رنکینگ در بازار رقابتی محصولاتی مانند آمونیاک و اوره دارد. کاهش چند درصدی کیفیت می تواند کاهنده چابکی متد مذاکرات فروش باشد.
کسب لیسانس تکنولوژی واحد آمونیاک M.W Kellogg از انگلستان، لیسانس تکنولوژی واحد اوره Stami Carbon از هلند و لیسانس تکنولوژی واحد دانه بندی اوره Hydro Agri از بلژیک، نمونه ای از فعالیت های شپدیس برای حفظ رتبه اش به عنوان باکیفیت ترین تولیدکننده محصول اوره و آمونیاک خاورمیانه است.
همچنین پردیس تلاش کرده است که خطوط تولید را به فناوری‌های مدرن تجهیز کند، آمار نصب دستگاهها، قطعات و تجهیزات جدید ثبت شده در صورتهای شرکت موید این موضوع است.

چرایی ثبت رتبه خیره کننده شپدیس در میان بحران
بر اساس بررسی آماری و اطلاعات موجود در کدال شرکت پتروشیمی پردیس، در سالی که از آن به عنوان دوره بحرانی بازار سرمایه نام می برند، رتبه خیره کننده 311 روز مثبت را در بازار سرمایه تجربه کرد. این عدد فاصله قابل توجهی با دیگر خواهرخوانده های پردیس در بورس دارد.
رشد 24 درصدی واحدهای تولیدی آمونیاک و همچنین ارتقاء 21 درصدی واحدهای تولید اوره
در دوره 6 ماهه منتهی به 31 خرداد نسبت به بازه زمانی مشابه در سال قبل، دیگر رخداد حائز اهمیت در این شرکت است.
همچنین تولید 1068697 تن آمونیاک در بازه زمانی شش ماهه منتهی به 1 تیر 1400 ، اهداف از پیش تعیین شده برنامه 6 ماهه تولید را در این مجموعه محقق ساخت، قابل توجه آنکه میزان تولید 15 درصد بیش از اهداف اولیه تعیین شده بوده است.
علاوه بر این، تولید 1666659 تن اوره در همین دوره زمانی نیز باعث شده است که میزان تولید به مقدار 13 درصد از برنامه 6 ماهه تولید در این مجموعه پیشی بگیرد.

حداقل توقف
تولید با «حداکثر ظرفیت» و «حداقل توقف تولید» دیگر گذاره قابل تعمق در مورد این بنگاه اقتصادی است.
با توجه به گسترش سایه تحریم و چالش برانگیز بودن تامین قطعات و همچنین بروز نوسانات ارزی و گسترش بیماری کرونا در محیط های تولیدی، کمتر واحد مشابه ای در داخل کشور است که توانسته باشد بدون لکنت مدعی رسیدن به این دو هدف شود.
جمشیدی مدیرعامل شرکت، علاوه بر 2 دهه تجربه خود فارغ التحصیل مقطع دکتری رشته های مدیریت صنعتی و مالی است. پیاده سازی روش‌های نوین مدیریتی در این شرکت، حاصل این دو پیش درآمد است.
واحدهای تولید اوره 1، 2 و 3 شپدیس در فروردین امسال در اوج وضعیت رکود تورمی در اقتصاد کشور، موفق شدند که رکورد تولید خود را از ابتدای تاسیس بشکنند و با تولید 299911 تن محصول، 99.23 درصد ظرفیت اسمی را پوشش دهند.
واحد 2 اوره شرکت در اردیبهشت از این مقیاس فراتر رفت و با تولید 101556 تن محصول که خود به تنهایی یک کارخانه بزرگ محسوب میشود، توانست 100.8 درصد ظرفیت اسمی را کاور نماید.
همچنین در دوره مالی 6 ماهه منتهی به 31 خرداد 1400 در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال قبل، صادرات آمونیاک شرکت، 73 درصد و صادرات اوره 31 درصد رشد داشته است.
این به معنای افزایش توانگری ارزی شرکت و توان مجموعه برای تصویب اقدامات مالی آتی مانند افزایش سرمایه و شروع طرحهای توسعه ای است.

رشد 111 درصدی ارزش محصول
با وجود این، آنچه از نظر مالی بسیار حائز اهمیت است، این مورد است که ارزش آمونیاک صادر شده در دوره مالی شش ماهه منتهی به تیر 1400 در قیاس با دوره مشابه در سال 99، رشد اعجاب آور 111 درصدی را تجربه کرده است.
ارزش محصول اوره صادراتی نیز در دوره زمانی فوق الذکر 82 درصد رشد کرد. رشد قیمت فروش این دو محصول راهبردی، اثباتی بر پیشبینی های انجام گرفته در سال 99 محسوب میشود.
وجوه نقد درجای شرکت در ابتدای تیر 1400، مبلغ 38789560 میلیون ریال و دریافتی های تجاری بالغ بر 9300 میلیارد تومان بود. این عدد در قیاس با دوره های قبل و دیگر رقبای هم عرض، رشد یافته و قابل اتکاء تر شده است.
با توجه به رشد تولید و شکوفایی طرح‌های توسعه‌ای، در تیر 1400 تعداد پرسنل تولیدی شرکت در مقایسه با سال قبل رشد یافت و به عدد 520 نفر رسید.
کمیته ریسک پردیس 5 عامل، ریسک سیاسی، ریسک بازار، ریسک نوسانات نرخ ارز، ریسک عملیاتی بهره برداری، ریسک برونسپاری_ تامین کالا را به عنوان 5 اولویت مورد توجه برگزید.
در تیر 1400 مدیریت شرکت توانسته است، 4 ریسک از ریسک های مذکور را به صورت کامل مدیریت کند و برای ریسک سیاسی نیز که خارج از اراده این شرکت است، تمهیدات مخلفی در نظر گرفته است تا اثر منفی آن بر شرکت به حداقل برسد.
با توجه به گلایه های همیشگی مدیرانی که بعضاً خود را جهادی می خوانند و معمولاً نبود قطعات، تحریم و نوسانات ارزی را مقصر کاهش تولید و مشکلات درون سازمانی معرفی میکنند، این سبک مدیریت در پردیس و شناسایی و حل ریسکهای احتمالی بسیار جالب توجه است و از قابلیت تدوین، تدریس و تعمیم به دیگر واحدهای پتروشیمی کشور برخوردار است.

رشد 5 هزار میلیاردی درآمدهای عملیاتی
درآمدهای عملیاتی مجتمع پردیس در دوره 9 ماهه منتهی به 31 خرداد 1400 نسبت به دوره 9 ماهه مشابه در سال قبل به میزان 5850 میلیارد و 25 میلیون و 700 هزار تومان افزایش یافته است. این رقم بسیار قابل توجه است و تاثیر مثبتی بر صورت های مالی شرکت دارد.

طرح‌های تحول زا
شاید در سال های قبلی رسیدن به 70 تا 80 درصد، ظرفیت اسمی، به عنوان هدف تعیین می شد. با این همه پس از دوره گذار و در دو سال اخیر، پس از عبور از ظرفیت اسمی، فرصت برای استارت طرح های تحول زا ایجاد شد.
بررسی تولید کود اوره با پوشش گوگردی و کند رها و مخلوط، طرح موفق کاهش توقفات تولید ناشی از نبود قطعات یدکی، کاهش چرخ عمر محصول، کاهش شاخص شدت مصرف ویژه بخار، طراحی و نصب سامانه حریق compressor hose، تثبیت در بازارهای جهانی، افزایش صادرات اوره و آمونیاک و دستیابی به بازارهای جدید، اهداف نوینی بود که توسط مدیریت پتروشیمی پردیس ساختارمند و اجرایی شد. این تحولات به شکل محسوس قدرت تولیدی و مالی شرکت را در مقابله با هر چالش احتمالی در آتیه افزایش داد.
افزایش سهم ایران در بازارهای نظیر آفریقا و آمریکای لاتین به عنوان هدف بعدی مدیران پردیس، رسانه ای شده است.
از دید یک ناظر بیرونی شاید بتوان گفت که پتروشیمی پردیس از محدود واحدهای موجود در صنعت پتروشیمی باشد که الزامات استانداردهای مختلف مدیریتی ISO، OHSAS، HSE_MS و ISO/TS در آن، در مرحله تئوری متوقف نمانده است و در وادی عمل نیز اجرایی شده است. شاید بتوان همین عوامل مدیریتی را به عنوان اصلی ترین دلیل افزایش تولید، بهره وری خطوط تولید و افزایش صادرات و عبور از چالش های توقف تولید، عنوان کرد.

پردیس در 1401 و 1402
ناظران بازار که در سال 1399 بر رشد قیمت جهانی اوره و آمونیاک تاکید داشتند، با توجه به تحولات بازار، کیفیت بالای محصولات پتروشیمی پردیس و مدیریت علمی انجام گرفته در فرایندهای تولید این شرکت، پیش بینی می کنند که محصولات پردیس در سال جاری و آتی نیز رشد قیمتی بیشتری را تجربه خواهند کرد.
این موضوع سهام شپدیس را در لیست سهامداران متمایل به سرمایه گذاری بلندمدت قرار می دهد و احتمال تحرک قیمتی بیشتر در این سهم را افزایش خواهد داد.
در صورت ادامه یافتن روند مدیریتی فعلی پیش بینی میشود که نمودار رشد شرکت روند صعودی تدریجی فعلی را حفظ کند.
به سختی میتوان در کارنامه 2 ساله اخیر موردی منفی برای تاکید یافت. «میزان تولید»، «نرخ فروش»، «میزان فروش و صادات»، «وضعیت بازار» و «فرایندهای مدیریتی و تولیدی مجموعه»، 5 گذاره ای است که هر تحلیل منطقی بر آنها استوار است و این 5 شاخص در مورد پتروشیمی پردیس در وضعیت بسیار قابل دفاعی قرار دارند.
توصیه سهام شپدیس برای قرار گرفتن در سبد پرتفوی بالقوه، علاقه مندان به حوزه صنعت پتروشیمی، از بنیانهای استواری برخوردار است.
کاهش تولید اوره در چین به دلیل سیاستهای تازه زیست محیطی، دسترسی پردیس به آبهای آزاد، تاثیر رشد اقتصادهایی مانند استرالیا و برزیل بر مصرف جهانی اوره، فروش بخشی از محصولات اقتصادی شرکت در تهاتر با محصولات وارداتی و امکان سرمایه گذاری در واحدهای تولیدی مشابه در کنار تحول مدیریتی 2 ساله اخیر مجتمع پتروشیمی پردیس، فرصتهای مثبتی را در اختیار این شرکت قرار می دهد.