تنها ۵ روز از مهلت سازمان برنامه و بودجه برای تصویب تنفس خوراک و اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی باقی مانده است. در صورت اصرار این سازمان به استنکاف از قانون، پرونده تخلف به قوه‌قضاییه ارسال می‌شود.
۰
تاریخ انتشاريکشنبه ۲۹ فروردين ۱۴۰۰ - ۰۷:۴۵
کد مطلب : ۱۳۴۵۳۹
مهلت ۵ روزه سازمان برنامه برای پتروپالایشگاه ها
در این بین قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی» که سال 98 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد می‌تواند کمک موثری در هموار کردن مسیر توسعه ظرفیت پالایشی در ایران کند. تنفس خوراک مهمترین بند این قانون است، به این معنا که واحد پتروپالایشگاهی پس از بهره‌برداری تا حدود یکسال پول خوراک را نمی‌پردازد تا هزینه ساخت آن واحد جبران شود.
اعطای تنفس خوراک با ایجاد مشوق اقتصادی، زمینه جذب سرمایه برای احداث پتروپالایشگاه‌ها را فراهم کرده و بدین صورت بزرگترین مانع پیش‌روی احداث این واحدها که مربوط به تامین مالی آنهاست را تا حدی مطلوبی برطرف می‌کند.
در این روش مثلاً اگر هزینه ساخت یک پتروپالایشگاه 200 هزار بشکه‌ای 4 میلیارد دلار تمام شود، با فرض اینکه قیمت نفت خام به ازای هر بشکه 50 دلار باشد، از روز بهره‌برداری طرح تا 400 روز مجاز به دریافت خوراک رایگان است تا مجموع تنفس خوراک دریافتی معادل هزینه ساخت پتروپالایشگاه شود. (400 روز * 200 هزار بشکه * 50 دلار = 4 میلیارد دلار). پس از به اتمام رسیدن این 400 روز، پتروپالایشگاه مبلغ 4 میلیارد دلار را به صورت یک وام 10 ساله به صندوق توسعه ملی با نرخ سود 4 درصد باز می‌گرداند.
*تاثیر تنفس خوراک بر اقتصاد واحدهای پتروپالایشی
برخورداری از امتیاز تنفس خوراک که برای یک پتروپالایشگاه با استقبال سرمایه‌گذاران مواجه شده است و تاثیر چشمگیری بر جذابیت و اقتصاد پروژه دارد از جمله:
- کاهش دوره بازگشت سرمایه پروژه پتروپالایشگاه از حدود 7 سال به یکسال
افزایش حدود 6 درصدی نرخ بازده داخلی یا IRR پروژه (تصویر 1).
تضمین بسیار قوی برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران در طول دوره ساخت پروژه به علت بازگشت سرمایه پروژه در همان سال اول بهره‌برداری
تصویر 1- تاثیر تنفس خوراک بر نرخ بازده داخلی (IRR) پتروپالایشگاه
قانون تنفس خوراک با کمک به تامین مالی احداث پتروپالایشگاه و پتروشیمی مزایایی از جمله ارزآوری، اشتغال‌زایی و تولید ثروت برای کشور را به همراه دارد. علاوه بر این دولت و صندوق توسعه ملی با فروش نفت به قیمت بین المللی به پتروپالایشگاه‌های داخلی از یک منبع دائمی درآمد بهره‌مند می‌شوند.
تاکنون تعداد 8 طرح پیشنهادی برای احداث پتروپالایشگاه نفت خام و میعانات گازی توسط سرمایه‌گذاران بخش‌های خصوصی و عمومی مجموعاً با ظرفیت 1میلیون و 460 هزار بشکه در روز توسط این وزارتخانه تایید شده‌اند (تصویر 2 و 3). طبق قانون اخیر مجلس شورای اسلامی پتروشیمی‌های خوراک گاز مایع و همچنین پتروشیمی‌های که ذیل پتروپالایشگاه‌ها احداث می‌شوند هم می‌توانند امتیاز تنفس خوراک بگیرند.
تصویر 2 - طرح‌های احداث پالایشگاه نفت خام
تصویر 3- طرح‌های احداث پالایشگاه میعانات گازی
*روایت عضو هیئت امنای صندوق توسعه ملی از تعلل دولت در اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها
با تصویب قانون پتروپالایشگاه‌ها در مجلس شورای اسلامی، تدوین و تصویب آیین‌نامه اجرایی آن در هیئت دولت در سال 98 و تعیین طرح‌های برگزیده برای دریافت مجوز ساخت پتروپالایشگاه‌ها و دریافت تنفس خوراک، تنها یک گام دیگر برای کلید خوردن ساخت پتروپالایشگاه‌ها باقی مانده است. در این گام، هیئت امنای صندوق توسعه ملی باید در جلسه‌ای سقف سالانه تنفس خوراک را تعیین و تصویب کند تا بر مبنای آن برنامه‌ریزی‌های لازم برای اعطای تنفس خوراک به هر یک از طرح‌های مورد تایید وزارت نفت انجام شود.
مطابق ماده 16 آیین‌نامه قانون حمایت از توسعه پتروپالایشگاه‌ها، جلسه هیئت امنای صندوق ملی برای تعیین تکلیف تنفس خوراک باید تا پیش از پایان سال 1398 تشکیل می‌شد، موضوعی که با مخالفت‌های سازمان برنامه و بودجه با اجرای قانون، بیش از یک سال به تعویق افتاده است.
تعلل و مخالفت سازمان برنامه و بودجه با اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها و اعطای تنفس خورک به این واحدها کار را به جایی رساند که نماینده مجلس شورای اسلامی در هیئت امنای صندوق توسعه ملی خواستار ورود مجلس به این موضوع شد تا بدین صورت جلوی ترک فعل سازمان برنامه و بودجه در اجرای قانون گرفته شود.
در این راستا محمدرضا دشتی اردکانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و نماینده مجلس شورای اسلامی در صندوق توسعه ملی درباره لزوم اعطاء تنفس خوراک به واحدهای پتروپالایشگاهی گفت: «جلسات متعددی را با صندوق توسعه ملی در خصوص اعطاء هر چه سریعتر تنفس خوراک به واحدهای پتروپالایشگاهی داشته‌ایم. بر اساس قانون حمایت از صنایع پایین‌دستی نفت خام، صندوق توسعه ملی مکلف به اعطاء تنفس خوراک به طرح های پتروپالایشگاهی شده است».
وی ادامه داد: «در جلسه آخری که برگزار شد، مدیران صندوق پذیرفتند، برنامه و جدول زمان‌بندی اعطاء تنفس خوراک به هر 8 طرح پتروپالایشگاهی را تا پایان سال 99 اعلام کنند. هیچگونه تعلل و سهل‌انگاری در این زمینه پذیرفته نیست».
دشتی اردکانی در ادامه گفت: «توسعه واحدهای پتروپالایشگاهی از مهمترین اولویت‌های کشور است. مقام معظم رهبری بارها بر توقف خام فروشی نفت و حرکت به سمت زنجیره ارزش در صنعت نفت تاکید داشته اند. مجلس با جدیت پیگیر اعطای تنفس خوراک به واحدهای پتروپالایشگاهی است. در وضعیت فعلی و با توجه به تحریم‌های ظالمانه علیه مردم، ناچاریم به سمت تولید فرآورده و محصولات پتروپالایشی حرکت کنیم».
*مهلت ۱۰ روزه کمیسیون انرژی به دولت برای اعطای مجوز تنفس خوراک به پالایشگاه‌ها
بعد از این اظهارات و واکنش سایر نمایندگان مجلس به ترک فعل سازمان برنامه و بودجه و استنکاف از اجرای قانون، این سازمان همچنان به مخالفت با اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها در جلسات هیئت امنای صندوق توسعه ملی ادامه داد، تا در نهایت با ورود کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی مهلتی 10 روزه به هیئت امنای صندوق توسعه ملی برای تصویب تنفس خوراک داده شود.
مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: «تعدادی از نمایندگان به منظور اعمال قانون ۲۳۴ آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور و محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه جهت تأخیر در اجرا و یا عدم اجرای کامل قانون حمایت از صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی که موسوم به قانون پتروپالایشگاه‌ها اقدام کرده‌اند».
وی ادامه داد: «با توجه به تأکید کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی مبنی بر ضرورت تصویب اعطای تنفس خوراک از سوی هیئت امنای صندوق توسعه برای احداث پتروپالایشگاه‌ها و با توجه به مهلت ۱۰ روزه مندرج در آیین نامه، فرصت ۱۰ روزه به کمیسیون انرژی داده شد تا این کمیسیون نظرش را در مورد اعمال ماده ۲۳۴ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس به هیأت رئیسه مجلس اعلام کند».
شریعتی گفت: «این کمیسیون هم همین مهلت را در نظر گرفت تا ظرف ۱۰ روز آینده جلسه هیأت امنای صندوق توسعه ملی برای اعطای مجوز تنفس خوراک برای احداث پتروپالایشگاه‌ها تصمیم بگیرد. ضمن این که در این نشست نظر کمیسیون انرژی به صراحت به دولت به منظور اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها اعلام شد».
شایان ذکر است ماده 234 آیین‌نامه داخلی مجلس تاکید دارد هرگاه حداقل ۱۰ نفر از نمایندگان و یا هر کدام از کمیسیون‌ها، عدم رعایت شئونات و نقض یا استنکاف از اجرای قانون یا اجرای ناقص قانون توسط رئیس‌جمهور و یا وزیر و یا مسئولان دستگاه‌های زیرمجموعه آنان را اعلام کنند، موضوع بلافاصله از طریق هیئت رئیسه برای رسیدگی به کمیسیون ذی‌ربط ارجاع می‌شود.
کمیسیون حداکثر طی ۱۰ روز موضوع را رسیدگی و در صورت وارد بودن با اظهارنظر صریح، گزارش خود را از طریق هیئت رئیسه به مجلس ارائه می‌دهد. در تبصره ۱ این ماده چنانچه نظر مجلس بر تأیید گزارش باشد موضوع برای رسیدگی به قوه قضاییه و سایر مراجع ذی‌صلاح ارسال می‌شود تا خارج از نوبت و بدون تشریفات دادرسی رسیدگی کنند.
اکنون 5 روز از مهلت 10 روزه مجلس به دولت گذشته است و هنوز خبری از تصویب جدول تنفس خوراک به پتروپالایشگاه‌ها در صندوق توسعه ملی نیست. حال باید منتظر ماند که آیا دولت در مهلت باقی‌مانده اقدامی در راستای تصویب نهایی و اجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها می‌کند؟ و یا نه با تداوم استنکاف از قانون ماجرای قانون پتروپالایشگاه‌ها وارد مرحله تازه‌ای از شکایت مجلس از رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌شود؟
در این بین فارغ از هر تصمیمی که گرفته شود، تعلل بیش از یکساله دولت در اجرای قانونی که منجر به بی‌اثر کردن تحریم‌ها می‌شود جای تامل دارد. به راستی دلیل این تعلل آن هم زمانی که کشور در اوج تحریم‌ها قرار داد و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز حاضر به احداث پتروپالایشگاه هستند چیست؟
منبع: فارس
