به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "،   صنعت پتروشیمی را شاه ‌کلید اجرای اقتصاد مقاومتی و جهش تولید در کشور می‌دانند چرا که بدون خام‌فروشی و با ایجاد ارزش افزوده در بخش نفت و گاز، تولیدات این صنعت حدود یک سوم درآمدهای صادرات غیرنفتی کشورمان را شامل می‌شود.
 این در حالی‌است که اگر گاز کشورمان حتی با بالاترین قیمت هم صادر شود از آن جایی که بابت آن شغلی در کشور ایجاد ‌و ارزش افزوده خلق نشده‌ است، نمی‌تواند انتظارات اقتصاد مقاومتی را برآورده سازد.   
پتروشیمی صنعتی است که با کار روی نفت و گاز خام، این مواد را فرآوری کرده و به مواد اولیه دیگر یا محصولات نهایی مورد استفاده برای خانوارها تبدیل می‌سازد؛ طیف محصولات پتروشیمی بسیار متنوع است؛ از مواد مورد استفاده در خودروها گرفته تا تولید دارو، مواد شوینده، مواد آرایشی، اسباب و ابزار مختلف، غالبا با تکیه بر محصولات پتروشیمی‌ها تولید می‌شود.
هر چند صنعت پتروشیمی کشورمان هم در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته اما واقعیت این است که حتی در شرایط تحریم فروش محصولات پتروشیمی بسیار سهل‌تر از فروش نفت است و در واقع صنعت پتروشیمی توانسته کشور را در مقابل بسیاری از تهدیدات مقاوم کند.
در آذربایجان‌غربی سه مجتمع پتروشیمی به ظرفیت تولید سالانه بیش از ۶۰۰ هزار تن وجود دارد که شامل مجتمع پتروشیمی ارومیه با تولید سالانه ۱۳۶ هزار تن کریستال ملامین، سولفات آمونیم و اسید سولفوریک، مجتمع پتروشیمی مهاباد با تولید سالانه ۳۳۰ هزار تن پلی اتیلن سبک خطی و سنگین و بوتن -۱ و مجتمع پتروشیمی میاندوآب با تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن محصول پلی اتیلن سنگین است که از این تعداد ۲ مجتمع پتروشیمی مهاباد و میاندوآب در طول دولت تدبیر و امید راه‌اندازی شده و به بهره‌برداری رسیده است.
صنعت پتروشیمی هم‌اکنون یه یکی از ظرفیت‌های اقتصادی مهم آذربایجان‌غربی تبدیل شده است که راه اندازی و سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دست این صنعت می‌تواند این استان را به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی صنایع پایین دست پتروشیمی در کشور مبدل ساخته و در سال جهش تولید، این صنعت با استفاده از امکانات و توان بالای داخلی همزمان با تولیدی شدن طرح‌های جدید، ظرفیت تولید در این حوزه را افزایش دهد.
وجود ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک، پنج پایانه مرزی، هم‌مرز بودن با سه کشور، فعالیت ۹ گمرک مرزی و داخلی و همچنین یدک کشیدن نام دروازه اروپا از جمله مهمترین ظرفیت‌های تجاری آذربایجان‌غربی بوده که می‌تواند به بزرگترین دروازه صادراتی ایران به عراق و اروپا برای تولیدات کارخانه‌های پتروشیمی محسوب می‌شود.

تبدیل آذربایجان‌غربی به یکی از قطب‌های پتروشیمی کشور
استاندار آذربایجان‌غربی در این خصوص گفت: با بهره‌برداری از پتروشیمی میاندوآب و فعالیت پتروشیمی مهاباد در این استان، آذربایجان‌غربی هم‌اکنون به یکی از قطب‌های مهم صنعت پتروشیمی در کشور تبدیل شده است.
محمدمهدی شهریاری افزود: اخیرا با بهره‌برداری از مجتمع پتروشیمی میاندوآب با ظرفیت تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن پلی‌اتیلن سنگین و پتروشیمی مهاباد با ظرفیت ۳۳۰ هزار تن پلی‌اتیلن سبک خطی و سنگین و بوتن این استان به یکی از قطب‌های تولید محصولات پتروشیمی در کشور تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه شرکت پتروشیمی باختر سرمایه‌گذاری خوبی در این منطقه انجام داده است افزود: سرمایه‌گذاری در مجتمع پتروشیمی و پالایشگاهی به تنهایی منجر به ایجاد اشتغال نمی‌شود زیرا به ازای هر ۲۰ میلیارد ریال تنها یک شغل ایجاد می‌کند.
استاندار آذربایجان‌غربی گفت: برنامه‌ریزی مسوولان این استان با همکاری مجتمع هلدینگ پتروشیمی باختر باید راه‌اندازی صنایع پایین دستی پتروشیمی تا از این پتانسیل خوب در استان برای صنعتی شدن بیشتر آن استفاده شود.

مجتمع پتروشیمی مهاباد دستاورد ارزشمند دولت تدبیر و امید
 مجتمع پتروشیمی مهاباد به عنوان بزرگترین واحد اقتصادی غرب کشور در سال ۱۳۹۵ توسط رییس جمهوری اسلامی علاوه‌بر پیش‌بینی اهداف یاد شده، آرزوی دیرینه مردم منطقه به تحقق پیوست و ضمن ایجاد اشتغال مناسب برای حدود ۷۰۰ نفر، زیربنای ایجاد صنایع پایین ‌دستی پتروشیمی نیز در این شهرستان فراهم کرده و زمینه صادرات محصولات پتروشیمی این مجتمع به کشورهای مختلف جهان را فراهم ساخته است.
مهاباد و شهرهای جنوبی آذربایجان‌غربی که اغلب به علت متاثر شدن از جنگ تحمیلی از روند توسعه در سال‌های گذشته در مقایسه با دیگر نقاط کشور محروم مانده‌اند، نیازمند جهش در بخش توسعه، تامین زیرساخت‌ها و احداث طرح‌های بزرگ هستند که این هدف در دولت‌های پیشین به ثمر ننشست.
مدیرعامل پتروشیمی مهاباد در این زمینه می‌گوید: فعالیت‌های مطالعاتی و خرید اراضی این مجتمع در کیلومتر ۱۵ جاده مهاباد به ارومیه در زمینی به مساحت ۱۸۲ هکتار از سال ۸۳ شروع و عملیات اجرایی آن از سال ۱۳۸۸ آغاز و در خرداد ۱۳۹۵ توسط ریاست محترم جمهوری اسلامی افتتاح و به بهره‌برداری رسمی رسید.
 
احمد فرهمند افزود: مجتمع پتروشیمی مهاباد در انتهای خط لوله اتیلن غرب به طول هزار و ۶۰۰ کیلومتر احداث شده است و ۶ واحد پتروشیمی عضو مجموعه هلدینگ باختر ( پتروشیمی‌های اندیمشک، لرستان، پلیمر کرمانشاه ، کردستان، مهاباد و میاندوآب ) در امتداد این خط لوله در مناطق محروم احداث شده است که مواد اولیه مورد نیاز واحدهای پتروشیمی واقع در مسیر این خط لوله از طریق واحدهای واقع در پتروشیمی بندر امام خمینی(ره) و عسلویه (پتروشیمی کاویان) تامین می‌شود.
وی اضافه کرد: برای احداث این واحد عظیم براساس برآوردهای مالی در سال ۱۳۹۵ در حدود ۱۲ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شده است که شامل ۲۳۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی و  ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی است.
وی تاکید کرد: مجتمع پتروشیمی مهاباد به عنوان بزرگترین واحد صنعتی آذربایجان‌غربی ضمن ایجاد اشتغال برای ۶۵۰ نفر به‌صورت مستقیم و هزار و ۵۰۰ نفر بصورت غیرمستقیم زیربنای ایجاد صنایع پایین دستی پتروشیمی از جمله صنایع پلیمری را نیز در منطقه فراهم آورده است.
فرهمند افزود: این مجتمع با تولید ۵۶ تن پلی‌اتیلن سبک خطی در ساعت که ۴۵ درصد بیشتر از ظرفیت اسمی واحد بوده توانسته است رکورد جدیدی در تولید پلی‌اتیلن را در سطح کشور در میان دیگر واحدهای پتروشیمی به ثبت رساند.
وی ادامه داد: مجتمع پتروشیمی مهاباد هم‌اکنون سالانه ۳۵۰ هزار تن انواع پلی اتیلن سبک خطی و ۳۰ هزار تن بوتن یک را روانه بازارهای داخلی و خارجی می‌کند.
مدیرعامل پتروشیمی مهاباد افزود: این مجتمع از جمله طرح‌های فاخر دولت تدبیر و امید در آذربایجان‌غربی به شمار می‌رود که در تحقق اصل ۵۰ قانون اساسی به منظور حفاظت از محیط زیست از تمام امکانات لارم با استفاده دانش فنی و تکنولوژی روز دنیا نسبت به کنترل عوامل آلاینده هوا، آب و خاک در حد استاندارهای جهانی عمل نموده و در همین راستا توانسته ۲ سال پیاپی تندیس صنعت سبز کشور را بدست آورد.
وی افزود: پتروشیمی مهاباد در زمینه کاهش آلاینده‌ها و تصفیه پساب‌ها و پسماندها نیز از طریق ارزیابی اثرات زیست محیطی و رعایت استانداردهای زیست محیطی اقدامات بسیار خوبی انجام داده است.
فرهمند اضافه کرد: تمامی آلاینده‌های زیست محیطی حاصل از سوخت گاز طبیعی در بویلرهای واحد بخار توسط آنالایزرهای تعیبه شده در دودکش‌ دیگ‌های بخار اندازه‌گیری شده و به صورت آنلاین و شبانه‌روزی از طریق اداره کل حفاظت محیط زیست استان نظارت و پایش می‌شود.
 
ایجاد صنایع پایین دستی در کنار این واحد صنعتی عظیم در شهرهای جنوبی آذربایجان غربی می‌تواند زمینه بسیار خوبی برای اشتغال‌زایی در این منطقه باشد که اهالی بیشتر شهرهای مرزی آن از مشکل بیکاری در رنج هستند.
بر این اساس توسعه صادرات باید از خام‌فروشی به طرف تولید در صنایع پایین دستی و افزایش ارزش افزوده پیش برود تا ارزش صادرات کشور چندین برابر شود و در رونق اقتصادی و صنعتی کشور نقش بیشتری را ایفا کند.
ایجاد صنایع پایین دستی می‌تواند سه تا چهار هزار شغل در منطقه ایجاد کند و اهمیت دادن به تولید داخلی و بسترسازی برای تحقق این موضوع با بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای تحقق این هدف را ممکن می‌کند.
 
این واحد تولیدی به عنوان بزرگترین واحد صنعتی استان در راستای تحقق اصل ۵۰ قانون اساسی به منظور حفاظت محیط زیست از تمام امکانات لازم از جمله دانش فنی و تکنولوژی روز دنیا بهره برده و با کنترل عوامل آلاینده در حد استانداردهای جهانی عمل کرده است.

راه‌اندازی نخستین نیروگاه خورشیدی شناور کشور در مجتمع پتروشیمی مهاباد
رییس مجتمع پتروشیمی مهاباد اظهار داشت: این مجتمع با تکیه بر توان و دانش پژوهشگران بومی جوان خود موفق شد نخستین نیروگاه خورشیدی شناور کشور را در مساحت ۴۰۰ متر مربع طی مدت ۶ ماه راه‌اندازی و وارد مدار تولید کند.
عباس فرش‌باف افزود: ظرفیت این نیروگاه روزانه ۲۰۰ کیلووات ساعت است که در صورت تکمیل طرح و اجرای فاز دوم ظرفیت آن به نیم مگاوات برق هم رسیده و برق تولید شده به شبکه سراسری متصل می‌شود.
وی با بیان اینکه ۸۰ درصد امکانات این نیروگاه بومی شده است، افزود: در این طرح صفحه‌های خورشیدی روی اسطتخر ذخیره آب‌های سطحی تعبیه شده که در کنار جلوگیری از تبخیر آب، کارآیی نیروگاه با خنک‌کاری در سطح آب‌های سطحی را تا ۱۵ درصد افزایش داده است.
وی با اشاره به اینکه با راه‌اندازی فاز دوم این طرح، برق مورد نیاز ۴۰۰ خانوار روستایی تامین خواهد شد، افزود: برای اجرای این طرح ۸.۵ میلیارد ریال هزینه شده و زمان بازگشت سرمایه آن با حمایت دولت کمتر از پنج سال است.
 
رییس مجتمع پتروشیمی مهاباد گفت: یکی دیگر از مزیت‌های مهم این طرح جلوگیری از تبخیر آب و استفاده از آب‌شیرین‌کن‌ها برای مناطقی است که از شبکه سراسری برق دور بوده و از نظر زیرساخت‌های انرژی و نیرو دچار مشکل هستند.
با وجود مجتمع بزرگ پتروشیمی مهاباد و پتروشیمی میاندوآب در جنوب آذربایجان غربی، ایجاد و احداث صنایع پایین دستی پلیمری ،علاوه بر جلوگیری از خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده، می‌تواند زمینه لازم برای صادرات محصول نهایی به چندین کشور و اشتغال پنج تا چهار هزار نفر در منطقه را فراهم کند.
یکی از مزیت‌های مجتمع پتروشیمی مهاباد نزدیکی آن به ایستگاه راه‌آهن این شهرستان است که در فاصله حدود یک کیلومتری آن واقع شده و با کمترین هزینه ممکن قادر است محصولات خود را به این مکان انتقال و به اقصی نقاط کشور ارسال کند.

بارگیری روزانه ۵۰۰ تُن محصول پتروشیمی از ایستگاه راه‌آهن مهاباد
مدیرکل راه‌آهن آذربایجان غربی گفت: روزانه یک قطار با ظرفیت ۵۰۰ تن محصول مجتمع پتروشیمی مهاباد در ایستگاه راه‌آهن این شهرستان به مقصد جنوب کشور بارگیری می‌شود.
شاپور ارسلانی افزود: این محموله همه‌روزه از راه زمینی به ایستگاه راه آهن مهاباد منتقل شده و از طریق قطارهای ۲۰ واگنی به ظرفیت هر واگن ۲۵ تن به مقصد بندرعباس بارگیری می‌شود.
 
وی اضافه کرد: حمل بار از طریق راه‌آهن به عنوان حمل و نقل سبز یاد می‌شود و هر محموله از ایستگاه راه‌آهن مهاباد پس از بارگیری ظرف مدت سه تا چهار روز به ایستگاه مقصد می‌رسد که نقش مهمی در کاهش ترافیک جاده‌ای دارد.
مدیرکل راه آهن آذربایجان غربی افزود: حمل و نقل ریلی در مقایسه با حمل و نقل زمینی امنیت بیشتر و هزینه کمتری دارد و از این رو سیاست‌های دولت هم حمایت از این شیوه حمل و نقل و توسعه آن در سطح کشور است.
ارسلانی اظهار داشت: نزدیکی ایستگاه راه‌آهن به مجتمع پتروشیمی مهاباد زمینه بسیار مناسبی را برای حمل محصولات تولیدی این مجتمع از طریق شبکه ریلی به اقصی نقاط کشور فراهم کرده است.

مجتمع پتروشیمی ارومیه 
پتروشیمی ارومیه در جنوب غربی شهرستان ارومیه، کیلومتر ۳۰ جاده ارومیه – مهاباد در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار با محوطه صنعتی به وسعت ۵۰ هکتار و ۶۰ هکتار  فضای سبز و استخرهای پساب احداث شده استو
مواد اولیه مجتمع پتروشیمی ارومیه، اوره آمونیاک و گوگرد است و آب مورد نیاز آن از ۲ حلقه چاه در جوار مجتمع تأمین می‌گردد.
سایت رسمی مجتمع پتروشیمی ارومیه نوشت: این مجتمع دارای ۳ واحد فرآیندی تولید کریستال ملامین، سولفات آمونیم و اسید سولفوریک و نیز سرویسهای جانبی تأمین کننده آب، بخار، هوا، نیتروژن، توزیع برق و مخازن است و طرح های جدید در حال احداث تولید سولفات پتاسیم و اسید کلریدریک نیز در سال ۱۳۹۷ به واحدهای تولیدی مجتمع پتروشیمی ارومیه اضافه شد.
این سایت اضافه کرد: شرکت پتروشیمی ارومیه سه محصول کریستال ملامین، سولفات آمونیم و اسید سولفوریک را تولید می‌کند که شامل چهار هزار تن کریستال ملامین، ۴۶ هزار تن سولفات آمونیم پودری و گرانولی و ۵۰ هزار تن اسید سولفوریک است.
سایت پتروشیمی ارومیه نوشت: این مجتمع بزرگ با این میزان تولید هم اکنون بزرگترین تولیدکننده سولفات آمونیم در ایران است؛ باردهی بیشتر باغات و مزارع با این کود میسر می‌شود.
این سات ادامه داد: پتروشیمی ارومیه همچنین اولین تولیدکننده کریستال ملامین در ایران و از نظر ظرفیت دومین تولیدکننده کریستال ملامین با کیفیت عالی و مکانیسم تولید پیشرفته است؛ این مجتمع علاوه بر اینتنها تولید کننده اسید سولفوریک ۹۸% با آب DM و فرآیند دوجذبی در کشور به شمار می‌رود.

پتروشیمی میاندوآب‌
مدیرعامل پتروشیمی میاندوآب نیز گفت: احداث این مجتمع در سال ۱۳۹۲ به عنوان یکی از طرح‌های ملی دولت شروع شد و تاکنون برای اجرای آن معادل ۴۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی و هشت هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی صورت گرفته است.
احد مهدوی افزود: این مجتمع با ظرفیت تولید سالانه ۱۴۰ هزار تن پلی‌اتیلن سنگین به خط اتیلن غرب کشور متصل شده و با بهره‌برداری از آن برای نزدیک به ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شده است.
 
وی بیان کرد: پتروشیمی میاندوآب به عنوان یکی از طرح‌های ملی دولت در منطقه کلنگ‌زنی و زمین مورد نیاز برای اجرای طرح در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار تامین شده است.
مدیرعامل پتروشیمی میاندوآب ادامه داد: این طرح ظرفیت اسمی تولید ۱۷۵ هزار تن پلی‌اتیلن در سال را دارد و خوراک این واحد از طریق خط لوله اتیلن غرب به مقدار تخصیص یافته ۱۴۰ هزار تن در سال تامین می‌شود.
پتروشیمی میاندوآب در انتهای قطعه ۱۰ از خط لوله اتیلن غرب قرار دارد و طول تقریبی این قطعه که از سقز با لوله ۱۲ اینچ کشیده شده ۸۸ کیلومتر است.
مجتمع پتروشیمی میاندوآب در قالب طرح ساخت خط انتقال اتیلن از عسلویه به غرب کشور به طول هزار و ‎ ۶۶۰ کیلومتر ساخته شده و سالانه حدود ۱۴۰ هزار تن اتیلن به عنوان مواد اولیه از عسلویه به این مجتمع تزریق می‌شود.
مجتمع پتروشیمی میاندوآب بزرگ در مسیر جاده میاندوآب - سرچم قرار دارد و اخیرا به صورت ویدیو کنفرانس توسط رییس جمهوری به بهره‌برداری رسید.

منبع: ایرنا