در حالی که ایران خود هفتمین تولید کننده و چهارمین صادرکننده قیر دنیاست، اخباری مبنی بر صادرات قیر از عراق به کشور به گوش می رسد.

به عنوان نمونه در یک مورد بارگیری تانکری  قیر از مبدا اربیل عراق به مقصد  دلیجان از طریق مرز تمرچین پیرانشهر با کرایه تنی 45 دلار و پرداخت پس از بارگیری، خبر ساز شده است.

این امر بیانگر تاثیر آغاز فاجعه سياستهاي غلط در قيمت گذاري وكيوم باتوم مي باشد. مضاف بر آن، باتوجه به افزایش قیمت قیر فله برخی کشورها، احتمال افزایش 25 تا 30 درصدی قیمت وکیوم باتوم می رود.

موضوعی که قرار بود در ابتدای مرداد عملی شود ولی نهایتا به قیمت تیرماه برگشت. قیمت وی بی در هرتن در تیرماه 2 میلیون و 770 هزار تومان بود و با افزایش احتمالی آتی به تنی 3.5 میلیون تومان می رسد.

در شرایطی که ایران تا پایان سال 2018، با صادرات 2.5 میلیون تن قیر در سال تامین کننده 10 درصد بازار جهانی قیر با ارزآوری 2 میلیارد دلاری در شرایط تحریم بود، امروزه علاوه بر مسائل حل نشده مزمنی همچون 1-قیمت وکیوم باتوم، 2- صادرات قیر بی کیفیت، 3- متولی نداشتن این صنعت، 4-  تحریمها (کشتیرانی، بیمه، نقل  و انتقال ارز)، و 5- قیر تهاتری، از مساله غیر  قابل هضمی همچون واردات قیر عراق به داخل کشور رنج می برد.

ایران، هفتمین تولیدکننده قیر و چهارمین صادرکننده قیر جهان می باشد. متاسفانه، با توجه به افزایش سه برابری قیمت وکیوم باتوم، تعداد بازارهای هدف صادرات قیر ایران از 63 بازار به 21 بازار کاهش پیدا کرده است به گونه ای که هم اکنون سهم ایران از بازار تقاضای جهانی به 5 درصد و درآمد ارزی حاصل از صادرات قیر هم به 1 میلیارد دلار کاهش یافته است، به گونه ای که عمده این بازارها را رقبای ایران همچون عراق، یونان، آمریکا، سنگاپور، ایتالیا، کره جنوبی و ... تأمین می‌کنند.

لذا با توجه به توضیحات فوق،  سرنوشت‌ قیر ایران، محتوم به شکست است. مگر اینکه دولت با تغییر رویکرد و پذیرفتن بخش خصوصی، تلاش کند شرایط را به نفع کشور تغییر دهد.

«وحید شیخی» عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی (اپکس) و دبیر کمیسیون قیر این اتحادیه در گفت و گو با نفت ما معتقد است که افزایش قیمت وی بی موجب شده تا قیر عراق؛ جایگزین قیر صادراتی ایران شود.

علی بختیار عضو ناظر مجلس در شورای عالی انرژی در گفت‌وگو با "نفت ما" نیز معتقد است که شاهد کاهش صادرات قیر، به دلیل مشکلات حمل و نقل کشتیرانی هستیم لذا همه دستگاه های مربوطه باید کمک کنند شرایط عرصه صادرات قیر کشورمان در بازارهای جهانی به حالت سابق بازگردد و نباید اجازه دهیم محصولات کم کیفیت رقبا جایگزین محصولات باکیفیت ایرانی شود.

حسن تاجیک عضو کمیسیون قیر اپکس نیز گفت: با توجه به بحث بازگشت ارز حاصل از صادرات ، باید از تولید کننده و صادرکننده قیر حمایت کرد.

حسین امیری خامکانی نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت باید با تلاش دستگاه های مربوطه زمینه افزایش مجدد صادرات فراهم شود.

در مجموع موضوع افزايش بي رويه قیمت وکیوم باتوم و تعيين قيمتهاي بدون حساب و کتاب آن توسط پالايشگاهها بدون توجه به نرخهاي جهانی و افزايش هزينه هاي صادرات به دليل تحريمها ، پاشنه آشیل صنعت قیر کشور است که راه را برای رقبای ما هموار کرده که نه تنها بازار قیر صادراتی ایران را در دست بگیرند بلکه می رود که بازار داخل کشور را نیز تصاحب کنند.

لذا زیبنده ایران با توجه به پتانسیل بالای تولید و صادرات قیر نیست که مقصد قیر وارداتی از عراق باشد. چون تبعاتی همچون ورشکستگی واحدهای تولید قیر و توقف صادرات را در میان سکوت نهادهای متولی همچون وزارت صمت، انجمن پالایشی کشور ، سازمان تعزیرات، سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده، در پی خواهد داشت.