برای این که ما وضعیت محصولات پتروشیمی را در بازار سرمایه مرور کنیم نیازمند این هستیم که ابتدا نگاهی به عوامل مؤثر بر سودآوری محصولات صنعت شیمیایی بیاندازیم و بعد نگاهی به روند عملکرد شرکتهای پتروشیمی و اثر آنها بر قیمت سهام در تابستان نسبت به بهار و یک برآورد و پیش بینی برای نیمه دوم سال ۹۹ داشته باشیم.
مهم ترین عواملی که بر روی بازار محصولات پتروشیمی و شیمیایی اثرگذارند شامل موارد زیر هستند:
۱. مهم ترین این عوامل نرخ خوراک پتروشیمی است که نه تنها در طی ماه های اخیر رشد عجیب و غریبی نداشته است بلکه زمزمه هایی مبنی بر کاهش نرخ خوراک پتروشیمی چه برای خوراک گازی ها و چه برای خوراک مایع ای ها مطرح است که در صورت عملیاتی شدن اثر بسیار بسیار مهمی از منظر کاهش هزینه بر سودآوری خواهد داشت و اثر مهمی بر سود سهام و قیمت سهام پتروشیمی ها خواهد داشت.
۲. دومین عامل مؤثر بر این گروه نرخ ارز سامانه نیما است به ویژه برای شرکت هایی که صادرات خیلی بیشتری دارند. تقریباً در ابتدای مهر ماه که ما در مورد بازار محصولات پتروشیمی و شرکت های صادر کننده صحبت می کنیم قیمت دلار مؤثر این ها بالای ۲۵ هزار تومان است و برای پتروشیمی هایی که در داخل اقدام به فروش می کنند حداقل قیمت دلار بالای ۲۲ هزار تومان است که به عقیده من همچنان این روند، روندی صعودی است.
لازم به ذکر است که در پایان خرداد دلار فروش پتروشیمی ها ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان بود ولی در پایان شهریور این رقم به بالای ۲۱ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است و به نظر می رسد تاثیر نرخ ارز در گزارش سه ماهه دوم محصولات پتروشیمی خیلی پررنگ باشد و منتظریم این گزارش ها را ببینیم ولی می توانیم بگوییم یک اثر فوق العاده مثبت بر روی EPS این گروه ها می گذارد. به ویژه در مورد پلیمرسازها، پلیمرهای بالا دست و پایین دست حاشیه سود خیلی خوبی دارند که در ادامه ذکر خواهد شد.
۳. سومین عامل، رکود و رونق جهانی و قیمت محصولات پتروشمی است به ویژه با تأکید بر بازارهای شرق دور و آسیایی به ویژه بازار چین که برای ما ایرانی ها خیلی مهم است. از منظر رشد اقتصادی اگر چه در ۴ ماه ابتدای سال ۹۹ یا بهتر است بگوییم دو فصل ابتدایی سال ۲۰۲۰ به علت افت تقاضای جهانی ناشی از ویروس کرونا و افت رشدهای اقتصادی یک سقوط بسیار بزرگ را در قیمت جهانی محصولات پتروشیمی داشتیم. مثلاً در سطح جهانی متانول، ماه ها در سطح ۱۶۰ دلار گیر کرده بود و اوره هم به کمتر از ۲۰۰ دلار رسیده بود ولی الان متانول به بالای ۲۰۰ دلار رسیده و اوره هم بیش از ۲۶۵ دلار در هر تن در بازار های آسیایی در حال معامله است. ولی بهتر است بگوییم رشد اقتصادی تقریباً از تابستان امسال در بسیاری از کشورها به ویژه چین، ایالت متحده، شرق دور و حتی جنوب آسیا روند رو به رشدی را طی کرد.
تقاضا برای حوزه کامادیتی ها رشد بالایی داشت. ما در حوزه پلیمرسازها، متانول و اوره رشدهای خوبی را تجربه کردیم حتی حاشیه سود پلیمرهای پایین دستی که محصولاتی مثل avs و pvc تولید می کنند شاهد رشد صد درصدی قیمت این محصولات بودیم و با این وضعیت فکر می کنم گزارش سه ماهه خوبی داشته باشند و همچنان تقاضا در بازارهای شرق دور در بازارهای آسیایی روند مناسبی دارد. یکی دیگر از عوامل مؤثر بر بازارهای کامادیتی ها به ویژه محصولات پتروشیمی نرخ بهره دلار یا شاخص دلار است که تحت تأثیر نرخ بهره دلار قرار می گیرد. از فدرال رزرو گزارش هایی می رسد مبنی بر این که همچنان نرخ بهره دلار قرار است در سطح ۲۵ صدم درصد حفظ شود. سیاست های پولی انبساطی یا سیاست تسهیل مقداری حداقل تا ۳ ماهه اول سال ۲۰۲۱ پابرجا است.
بنابراین انتظار رشد نرخ بهره دلار وجود ندارد بنابراین اگر چه ممکن است شاخص دلار به صورت مقطعی رشد داشته باشد ولی در مجموع همچنان در عددهای پایینی خواهد بود. علاوه بر این برآورد می شود اگر آقای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا رأی بیاورد ما همچنان شاهد جنگ تجاری، سیاست های انبساطی و پایین نگه داشتن نرخ بهره دلار و به تبع آن روند رشد تقاضا برای محصولات کامادیتی از این منظر دیده می شود که از جمله محصولات پتروشیمی هم وجود دارد.
یکی دیگر از عوامل مؤثر عرضه و تقاضا جهانی و چشم انداز آن در سال های آتی برای محصولات است. حداقل در حوزه محصولات پلیمرسازها و اروماتیک ها می توانیم بگوییم که هر چه به طرف پایان سال ۲۰۲۱ برویم مازاد تقاضا و رشد تقاضا را خواهیم داشت ولی بازار متانول و اوره برخلاف این که الان با مازاد عرضه مواجه است ولی هر چه به طرف انتهای ۲۰۲۱ حرکت کنیم می توانیم بگوییم بازار این ها هم به سمت تعادل میل می کند.
بنابراین از منظر عرضه و تقاضا قیمت های فعلی قیمت های بالایی نیست حتی هر چه به طرف آینده برویم احتمال رشد سهام پتروشیمی نیز وجود دارد. شاید بگوییم مهم ترین آیتمی که بر روی بورس ما اثرگذار است میزان فروش و صادرات شرکت ها و حاشیه سود عملیاتی صنایع مختلف است اگر نگاهی به سه فصل گذشته بیاندزیم حاشیه سود متانولی ها تقریباً کاهش پیدا کرده است ولی در تابستان بهتر خواهد شد. انتظار بر این است که هر چه به طرف پایان سال ۹۹ حرکت کنیم حاشیه سود متانول سازها با توجه به تسعیر نرخ ارزی که دارند روند بهتری پیدا کند.
من انتظار رشد و بیشتر شدن eps برآوردی را برای این گروه دارم. در سه فصل گذشته اوره ای ها عالی عمل کردند و حاشیه سودشان روند صعودی داشت به ویژه اوره سازهایی که روند صادراتی مناسبی داشتند. با این روند تسعیر ارز و آزاد کردن عرضه ارز پتروشیمی ها به صرافی های غیر بانکی می توانند وضعیت مناسبی را داشته باشند. من برای تابستان، پاییز و حتی زمستان برآورد حاشیه سود بالایی را برای اوره ای ها دارم. در حوزه پلیمرهای پایین دستی که abs و pvc را در تولیدات خود دارند حاشیه عملیاتی بسیار عالی است، ما حتی رشد قیمتی صد درصدی را هم داشتیم. اگر باز هم در کنار این ها بتوانیم روند تسعیر ارز را هم اضافه کنیم می توانیم بگوییم پلیمرهای پایین دست هم وضعیت مناسبی را خواهند داشت. البته منتظر هستیم گزارش های ۶ ماهه پتروشیمی ها روانه بازار شود ولی با توجه به روند نرخ ارز و در صورت پیروزی آقای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و همچنین بهبود تقاضا ناشی از افت اثرات ویروس کرونا در بازارهای جهانی به ویژه در حوزه پتروشیمی به عقیده من من تا پایان سال این گروه می تواند یکی از گروه هایی باشد که روند رشد eps خوبی را می تواند تجربه کند و حاشیه سودهای عملیاتی برای اغلب گروه های این بخش روندی فزاینده خواهد داشت.