شرایط نامناسب جوی در سراسر دنیا مخصوصاً در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا باعث کمبود آب و ناآرامیهای داخلی و بین مرزی در برخی کشورها شده است.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، این جمله که جنگ در آینده بر سر آب خواهد بود نه نفت، با گذشت زمان به یک واقعیت وحشتآور تبدیل شده است، مخصوصاً در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا که در مرکز بحران جوی دنیا قرار دارند.
آب مخصوصاً در سال جاری تبدیل به یک منبع نایاب شده است و جنگها، نابودی زیرساختها و در برخی موارد فروپاشی بی سابقه اقتصادی، قطعی برق را در بسیاری مناطق به بار آورده که با توجه به افزایش دمای هوا بسیار فاجعهآمیز است.
کمبود آب باعث ناآرامی در برخی کشورها مثل سودان و ایران شده و درگیریهای بین مرزی به وجود آورده است و مطمئنا این شرایط با وجود فصل تابستان بدتر هم خواهد شد.
شرایط نامناسب جوی در سراسر دنیا به همراه همهگیری ویروس کرونا وضعیت اضطراری ایجاد کرده است، چون اگر مردم دسترسی به آب سالم نداشته باشند، توقف گسترش ویروس کرونا هم سختتر خواهد شد.
با اوج موج دوم و سوم ویروس کشنده کرونا در سراسر جهان، دیگر نمیتوان برنامه های مربوط به آب و بهداشت مردم را نادیده گرفت. در بسیاری از کشورها که واکسیناسیون در 2022 یا حتی پس از آن آغاز میشود، این برنامهها تنها راه دفاعی در برابر کرونا هستند.
شاید برایتان عجیب باشد که لبنان در سواحل مدیترانه با دارا بودن کوهستانها، جنگلها، دریاچهها و رودخانههای بسیار با بحران آب دست و پنجه نرم میکند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل، یونیسف، در روز دوشنبه هشدار داد سیستم عرضه آب در لبنان در آستانه فروپاشی قرار دارد. طی فقط چند هفته، 4 میلیون نفر که یک میلیون از آنها پناهنده بوده اند دسترسی به آب سالم را از دست دادهاند چون سیستم لوله کشی آب سالم در سراسر این کشور به تدریج متوقف میشود.
یونیسف تخمین میزند در صورت نابودی سیستم عرضه آب در لبنان، هزینه آب 200 درصد در ماه برای خانواده ها افزایش یابد و مجبور شوند آب را از منابع دیگری مثل عرضه کنندگان خصوصی به دست آورند. این هزینه برای بسیاری از خانواده های آسیب پذیر لبنانی بسیار بالاست و تقریباً دو و نیم برابر متوسط درآمد ماهانه آنها را تشکیل میدهد.
در قلب بحران آب در لبنان، یک مشکل انسانی وجود دارد و آن هم فروپاشی اقتصاد این کشور است. طبق گفته بانک جهانی، اقتصاد لبنان بدترین عملکرد را طی 150 سال گذشته در جهان داشته است.
بسیاری از مناطق لبنان برق ندارند و حتی کسانی که میتوانند هزینه خرید ژنراتورهای خصوصی را پرداخت کنند، با کمبود دیزل برای به راه انداختن آنها مواجه هستند. نبود منابع مالی برای تعمیر زیرساختهای نابود شده لبنان و همچنین کمبود کلر و قطعات یدکی فشار بیشتری بر سیستم آب این کشور میآورد.
ولی این تنها لبنان نیست که سیستم عرضه آب آن در آستانه فروپاشی قرار دارد. در ایران هم در روزهای اخیر ناآرامیهایی به خاطر کمبود آب به وجود آمده است. فعالان محیط زیست عقیده دارند سوء مدیریت منابع آبی و افزایش دمای هوا تا بیش از 50 درجه عامل کمبود آب در این منطقه است.
آن سوی مرزهای ایران، در عراق هم کمبود آب مردم را مخصوصاً در جنوب این کشور به خیابانها کشیده است. این مسئله باعث تقابل عراق و ترکیه بر سر رودخانههای مشترک بین دو کشور شده است. سازمان ملل در مورد خشکسالی شدید در سوریه هشدار داده که بیشتر نتیجه پایین آمدن سطح رودخانه فرات است. سوریه جنگ زده در حال حاضر در لیست 191 کشوری که در خطر فجایع انسانی و طبیعی قرار دارند، در رتبه هفتم است.
یک راه حل جامع برای از بین بردن تاثیر بحران جوی، حل و فصل درگیری ها و پایان دادن به فساد است تا منطقه را از این کابوس بیرون آورد. ولی در کوتاه مدت و در بحبوحه همهگیری ویروس کرونا، بیش از همه باید قبل از اینکه دیر شود بر برنامه آب، بهداشت و تصفیه آب سازمان ملل سرمایهگذاری کرد.