در حالی که بازار نفت و پالایش به ویژه در شرق آسیا در حال خروج از بحران یکسال گذشته است، خبر احتمال لغو تحریمهای ایران موجب بروز نگرانیهایی برای پالایشگران آسیایی شده است.
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، پالایشگران آسیایی پس از یک دوره کاهش سودآوری با پایینآمدن تقاضا در دوره همهگیری ویروس کرونا، با دقت به افزایش صادرات نفت ایران پس از پایان تحریمها مینگرند. اوجگیری همهگیری ویروس کرونا در هند و چند کشور دیگر جنوب آسیا، به کاهش مصرف سوختهایی نظیر بنزین و سوخت هواپیما منجر شده و حاشیه سود پالایشگاهها را کاهش داده است. با احتمال ورود مجدد محمولههای نفت ایران به بازارهای جهانی با توافق جدید هستهای، معادلات حاکم بر بازار تغییر خواهد کرد.
با تداوم شرایط کنونی، حاشیه سود پالایشگاههای سنگاپور از ۶۵/۱ دلار در آوریل ۲۰۲۱ میلادی به سه سنت در ماه میامسال کاهش یافته است. هرچند پیشبینی میشود با گسترش واکسیناسیون در فصل سوم سال جاری، شاهد افزایش تقاضا و بهبود نرخ سودآوری پالایشگاهها باشیم.
در کشورهای ژاپن، مالزی و ویتنام شاهد از سرگیری مقررات قرنطینه در ماههای اخیر هستیم، اقدامی که تقاضای سوخت را کاهش چشمگیری داده است.
تعدادی از مؤسسههای مشاوره انرژی اعلام کردهاند، مصرف بنزین هند با بزرگترین کاهش از زمان آغاز همهگیری روبهرو شده و میزان کاهش تقاضای سوخت در هند در ماههای آوریل تا ژوین در مقایسه با سال گذشته ۲۰درصد اعلام شده است.
ان ویجایاگوپال، مدیرمالی شرکت بهارات پترولیوم کورپ به عنوان دومین شرکت پالایشی هند میگوید: در شرایط کنونی، صادرات سوخت، گزینه مناسبی برای پالایشگران محسوب نمیشود.
پالایشگران در مناطق مختلف کشور هند با کاهش تقاضا و افت شدید مصرف بنزین با شرایط بیسابقهای روبهرو هستند. همچنین برنامههای آنها برای تعمیرات سالانه با تغییرات و تأخیرهای زیادی مواجه شده است.
پالایشگران آسیایی در یکسال اخیر با کاهش چشمگیر تقاضای سوخت و فروش روبهرو شدهاند. آنها نتوانستهاند پیشبینیهای پیشین در زمینه فروش و حاشیه سود و سود پرداختی به سهامداران خود را به دست آورند.
بازگشت ایران به بازار
با پایان تعمیرات سالانه واحدهای پالایشی آسیا، به تدریج شاهد افزایش عرضه سوخت به بازار خواهیم بود. انتظار میرود در ماههای آینده، شاهد رشد تقاضای سوخت در کشورهای آسیایی باشیم.
اگر ایران و قدرتهای جهانی در مذاکرات جاری در مورد پرونده هستهای به توافق برسند، شاهد بازگشت ایران به بازار نفت و در این شرایط، شاهد مازاد عرضه و برهم خوردن توان عرضه و تقاضا خواهیم بود. بازگشت ایران به بازار، خبری خوب برای مصرفکنندگان به ویژه مالکان کشتیها و نیروگاههای تولید برق خواهد بود. آنها همواره از نفت ارزان استقبال میکنند، اما پالایشگاههای آسیایی در مورد شرایط آینده نگران هستند. افزایش تولید سوختهای سنگین در چین نیز به پیچیدهتر شدن شرایط منجر شده است.
در پالایش نفتها با میزان گوگرد پایین، حاشیه سود پالایش هر بشکه به کمتر از ۱۰دلار در میانه ماه میسال جاری رسیده است. این عدد از دسامبر سال گذشته کمترین میزان اعلام شده، بوده است. باید دانست که در فوریه سال ۲۰۲۱ میلادی، این عدد ۱۶دلار بوده و در سوختهای دارای گوگرد زیاد، حاشیه سود به دلیل کاهش قیمتها، منفی شده و پالایشگاهها عملاً ضررده هستند. در ماه آوریل، حاشیه سود این خوراک ۷۱/۳- دلار بوده که در ماه میبه ۸/۸-دلار کاهش یافته است.
تقاضای گازوییل که عمدتاً مربوط به چین میباشد، از رشد و ثبات مناسبی برخوردار و از بالاترین حاشیه سود است. بدین ترتیب گازوییل صادراتی به چین، بخشی از کاهش شاخصهای سایر سوختها را جبران میکند.
در سه ماهه نخست سال جاری، مصرف نفت پالایشگاههای آسیا ۴/۹ میلیون بشکه اعلام شده که ۹۸درصد تقاضای مشابه سال ۲۰۱۹ میلادی است. براساس پیشبینی یووی پی، مشاور ارشد مؤسسه وود مکنزی، در فصل دوم سال جاری احتمالأ شاهد افزایش این عدد خواهیم بود.
در بخش نفت ذخیره شده در بازارهای آسیایی، شاهد کاهش به کمترین میزان در ۱۳ماه اخیر و از زمان آغاز همهگیری ویروس کرونا و بزرگترین شوک تقاضای تاریخ صنعت نفت در ۱۰۰ سال اخیر هستیم. با از سر گرفتهشدن سیاستهای قرنطینه همهگیری ویروس کرونا در چند کشور آسیایی و بازگشت پالایشگاهها به مدار تولید با انجام تعمیرات سالانه، شاهد افزایش میزان نفت و فرآوردههای ذخیره شده خواهیم بود. رقابت در بازار محصولات پالایشی آسیا، تنگاتنگتر و پرافت و خیزتر از گذشته است و مصرفکنندگان، برنده شرایط کنونی هستند.
گریسون لیم، از تحلیلگران ارشد مؤسسه افجیای میگوید: با تثبیت شرایط در بازار آسیا پس از کاهش قربانیان همهگیری ویروس کرونا و رشد تقاضای سوختهای حملونقل، پالایشگاههای سوختهای سبک و سنگین با امیدواری به آینده مینگرند.