حداقل مبلغ سرمایه به منظور تأسیس و فعالیت صرافی تضامنی و صـرافی وابسـته بـه مؤسسات اعتباری در استان تهران و شهرهای بزرگ (اصفهان، اهـواز، تبریـز، شـیراز، کرج، مشهد، قم و ارومیه) مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال و در سـایر شـهرها مبلـغ۱۳۰ میلیارد تعیین شد.

  به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "،    دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها،‌ در 52 ماده و 28 تبصـره در یکهـزار و سیصد و چهاردهمین جلسه مورخ 28/02/1400 شورای پول و اعتبار به تصویب رسید.
از تـاریخ لازم‌الاجراء شدن این دستورالعمل، «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافیها» موضوع مصوبه یکهزار و یکصد و هشتاد و سومین جلسه مورخ 28/05/1393 شـورای پـول و اعتبار، احکام مرتبط با صرافی در دستورالعمل اجرایی عملیات پولی و بانکی در مناطق آزاد تجاری - صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب جلسه مورخ 13/06/1379 شـورای پـول و اعتبـار کـه مغایر با این دستورالعمل است و همچنین دیگر مصـوبات مغـایر بـا ایـن دسـتورالعمل، منسـوخ میگردد.
به استناد بند (ج) ماده (11 (قانون پولی و بانکی کشور مصوب 18 تیرمـاه 1351 ،قـانون تنظـیم بازار غیرمتشکل پولی و آییننامههای اجرایی آن و بنـد (الـف) مـاده ( 21 (قـانون احکـام دائمـی برنامه های توسعه کشور، «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر صرافیهـا» کـه از ایـن پس به اختصار «دستورالعمل» نامیده میشود، به شرح ذیل تدوین میگردد.
طبق دستورالعمل جدید صرافی‌ها،‌ حداقل مبلغ سرمایه به منظور تأسیس و فعالیت صرافی تضامنی و صـرافی وابسـته بـه مؤسسات اعتباری در استان تهران و شهرهای بزرگ (اصفهان، اهـواز، تبریـز، شـیراز، کرج، مشهد، قم و ارومیه) مبلغ دویست و پنجاه میلیارد ریال و در سـایر شـهرها مبلـغ یکصد و سی میلیارد ریال تعیین میگردد که لازم است قبل از ثبـت صـرافی تمامـاً بـه صورت نقدی نزد یکی از مؤسسات اعتباری تودیع گردد.
تبصره 1 - بانک مرکزی میتواند نسبت به تغییر حداقل سرمایه موضوع این ماده حسـب شرایط و اقتضائات از جمله نرخ تورم اقدام نماید.
تبصره 2 - حداقل 70 درصد از سرمایه صرافی وابسته به مؤسسه اعتباری، همواره بایـد به طور مستقیم متعلق به مؤسسه اعتباری ذیربط باشد. مـابقی سـرمایه صـرافیهـای مزبور حسب مورد باید متعلق به اشخاص حقوقی زیرمجموعه مؤسسه اعتباری باشد.
 
در ادامه جزئیات دستورالعمل جدید تاسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی ها را می خوانید؛
فصل اوّل: تعاریف
ماده 1-در این دستورالعمل عناوین ذیل به جای عبارتهای مربوط بکار میروند:
1 -1 -بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
1 -2 -مؤسسه اعتباری: بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجـب قـانون و یـا بـا مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد؛
1 -3 -صرافی: شرکتی که با مجوز بانک مرکزی تأسـیس شـده و موضـوع فعالیـت آن انجام عملیات صرافی میباشد؛
1 -4 -عملیات صرافی: انجام هریک از فعالیتهای خرید و فروش ارز، عملیات مربوط بـه حوالههای ارزی از طریق مؤسسات اعتباری و ارایه خدمات ارزی برون مـرزی از طریق کارگزاران در چارچوب قوانین و مقررات ارزی.
1 -5 -کارگزار: صرافی دارای مجوز از بانک مرکزی و یا اشخاص خارج از کشور که بـه واسطه انعقاد قرارداد با صرافی دارای مجوز از بانک مرکزی، نسبت به خدمات ارزی برون مرزی در خارج از کشور مطابق با ترتیبات تعیین شده در قرارداد و در چارچوب قوانین و مقررات اقدام میکند؛
1 -6 -خدمات ارزی برون مرزی:
1 -6-1 -پرداخت وجه توسط مشتری به صـرافی در داخـل کشـور و دریافـت معادل ارزی آن از کارگزار در خارج از کشور، به صورت وجه نقـد و یـا واریز به حساب بانکی وی یا شخص ثالث؛2
1 -6-2 -پرداخت ارز توسط مشتری به کارگزار در خـارج از کشـور و دریافـت معادل آن از صرافی در داخل کشور، به صورت وجه نقد و یا واریـز بـه حساب بانکی وی یا شخص ثالث؛
1 -7 -مؤسسین: مؤسسات اعتباری و اشخاص حقیقی واجد شـرایط کـه متقاضـی أخـذ اجازهنامه تأسیس و فعالیت صرافی میباشند؛
1 -8 -اجازهنامه تأسیس: موافقت کتبی بانک مرکزی با ثبت صرافی در مرجع ثبتی؛
1 -9 -اجازهنامه فعالیت: موافقت کتبی بانک مرکزی برای شروع یا ادامه فعالیت صرافی؛
1 -10 -اجازهنامه تغییرات ثبتی: موافقت کتبی بانک مرکزی با تغییرات ثبتـی صـرافی در مرجع ثبتی؛
1 -11 -تأییدیه صلاحیت: اجازهنامه بانک مرکـزی مبنـی بـر موافقـت بـا تصـدی سـمت مدیرعامل صرافی توسط فرد پیشنهادی بـرای سـمت مـذکور پـس از احـراز شرایط وی براساس مفاد این دستورالعمل.
فصل دوم: ضوابط تأسیس
ماده 2-تأسیس و ثبت صرافی و اشتغال به عملیات صرافی صرفاً درچارچوب مصـوبات شـورای پول و اعتبار، مفاد این دستورالعمل، سایر قوانین و مقررات ذیربط و بخشنامههای بانک مرکزی و با أخذ مجوز از بانک مرکزی مجاز است.
ماده 3-تأسیس صرافی توسط مؤسسه اعتباری، صرفاً در قالب شرکت سهامی خاص و توسـط اشخاص حقیقی در قالب شرکت تضامنی امکانپذیر است.
ماده 4-مؤسسین در حوزههایی که تأسیس صرافی در آنهـا، حسـب مقـررات موجـود نیازمنـد موافقت مراجع ذیصلاح از قبیل سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی میباشد، مکلفنـد موافقت کتبی مراجع مزبور را به انضمام سایر مدارک مورد نیاز به بانـک مرکـزی ارایـه نمایند.
ماده 5-ایجاد شعبه توسط صرافی تضامنی ممنوع است. ایجاد شعبه توسـط صـرافی سـهامی خاص در صورت تأمین سرمایه برای ایجاد هر شعبه به میزان 75 درصد حداقل سرمایه مورد نیاز برای تأسیس صرافی تضامنی موضوع مـاده (10 (بـر اسـاس محـل اسـتقرار شعبه، دارا بودن حداقل پنج سال سابقه فعالیت مجاز، تأیید عملکرد صرافی توسط بانک مرکزی و با کسب مجوز از بانک مرکزی امکانپذیر است.
تبصره 1 -ایجاد باجه توسط صرافی سهامی خاص صرفاً برای انجـام عملیـات خریـد و فروش نقدی ارز به صورت موقت منوط به کسب موافقت بانک مرکزی امکانپـذیر میباشد.
تبصره 2 - سایر شرایط ایجاد شعبه و باجـه عنـداللزوم توسـط بانـک مرکـزی تعیـین میشود.
تبصره 3 - ایجاد هرگونه دفتر مستقل و موارد مشابه توسط صرافی ممنوع است.
ماده 6 -صرافی همواره باید دارای محل فعالیت دائم (ملکی و یا سرقفلی) و ثبـت شـده بـه نـام صرافی مورد نظر باشد.
تبصره - در مورد صرافیهای تضامنی موجود که فاقد محل فعالیت ثبـت شـده بـه نـام صرافی میباشند، انتقال ملک شریک به نام صرافی برای استفاده به عنوان محل فعالیت صرافی با لحاظ آن در سرمایه ثبتی، بلامانع است.
ماده 7-مکان فعالیت صرافی اعم از شعبه و باجه باید از حیث ملاحظـات حفـاظتی و امنیتـی بـه تأیید مراجع ذیصلاح برسد.
ماده 8 -مؤسسین حسب مورد باید از شرایط زیر برخوردار بوده و به همراه تقاضای خود، مدارک و اطلاعات را در قالب فرمهای اعلامی بانک مرکزی، به آن بانک ارایه نمایند:
8 -1 -دارا بودن تابعیت ایران و سکونت در ایران؛
8 -2 -پیرو دین اسلام یا یکی از اقلیتهای دینی مصرح در قـانون اساسـی جمهـوری اسلامی ایران؛
8 -3 -داشتن صلاحیت فردی؛
8 -4 -نداشتن سابقه چک برگشتی رفع سوءاثرنشده در شبکه بانکی کشور؛
8 -5 -نداشتن بدهی غیرجاری به مؤسسات اعتباری؛
8 -6 -تعیین تکلیف بدهی قطعی مالیاتی؛
8 -7 -شفاف بودن آورده آنها از نظر منشأ؛
8 -8 -نداشتن سمت مدیرعامل، عدم عضـویت در هیـأتمـدیره و همچنـین نداشـتن همزمان سهم یا سهمالشرکه در سایر صرافیها؛
8 -9 -نداشتن همزمان سمت مـدیرعامل و عـدم عضـویت در هیـأتمـدیره مؤسسـه اعتباری؛
8 -10 -عدم عضویت در هیأتمدیره، نداشـتن سـمت مـدیرعامل و نداشـتن سـهم یـا سهمالشرکه در صرافیهایی که طی دو سال قبل از تاریخ ارایه درخواست توسط متقاضی اجازهنامه فعالیت آنها، توسط بانک مرکزی ابطال شده است؛
8 -11 -عدم سلب صلاحیت متقاضی در صورت دارا بودن سمت عضویت در هیأت مدیره یا مدیرعامل در سایر صرافیها طی دو سال قبل از تاریخ ارایه درخواست توسط وی.
فصل سوم: سهامداران، شرکا، هیأتمدیره و مدیرعامل
ماده 9 -سهامداران، شرکا، اعضای هیأتمدیره، مدیرعامل و رئیس شعبه صـرافی حسـب مـورد باید از شرایط ذیل برخوردار بوده و به همراه تقاضای خود، مدارک و اطلاعات را در قالب فرمهای اعلامی بانک مرکزی، به آن بانک ارایه نمایند:
9 -1 -دارا بودن تابعیت ایران و سکونت در ایران؛
9 -2 -پیرو دین اسلام یا یکی از اقلیتهای دینی مصـرح در قـانون اساسـی جمهـوری اسلامی ایران؛
9 -3 -داشتن حداقل 25 سال تمام برای سهامداران، شرکا، اعضای هیأتمدیره، حداقل 30 سال تمام و حداکثر 70 سال تمام برای مدیرعامل و رئیس شعبه صرافی؛
9 -4 -داشتن صلاحیت فردی؛
9 -5 -نداشتن چک برگشتی رفع سوءاثرنشده در شبکه بانکی کشور؛
9 -6 -نداشتن بدهی غیرجاری به مؤسسات اعتباری؛
9 -7 -تعیین تکلیف بدهی قطعی مالیاتی؛
9 -8 -شفاف بودن آورده سهامداران و شرکاء از نظر منشأ؛
9 -9 -نداشتن سمت مدیرعامل، عدم عضـویت در هیـأتمـدیره و همچنـین نداشـتن همزمان سهم یا سهمالشرکه در سایر صرافیها و یا مشارکت همزمان در تأسیس صرافیهای دیگر؛
9 -10 -نداشتن سهم یا سهمالشرکه، عدم عضویت در هیأتمـدیره و نداشـتن سـمت مدیرعامل، در صرافیهایی که اجازهنامه فعالیت آنها طی دو سال قبل از تاریخ ارایه درخواست توسط متقاضی، توسط بانک مرکزی ابطال شـده اسـت، بـرای شـرکا، سهامداران، اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل؛
9 -11 -دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی در رشتههای مدیریت، حسـابداری، اقتصاد و حقوق برای مدیرعامل؛
9 -12 -دارا بودن حداقل پنج سال تجربـه کـاری دارای سـوابق بیمـهای در مؤسسـات اعتباری و سایر موسسات تحت نظارت بانک مرکزی و یـا نهادهـای مـالی بـرای مدیرعامل، به تشخیص بانک مرکزی؛
9 -13 -دارا بودن گواهینامه مهارتهای انجام عملیات صرافی از مؤسسه آموزش عالی بانکداری ایران و یا سایر مؤسسـات مـورد تأییـد بانـک مرکـزی بـرای اعضـای هیأتمدیره و مدیرعامل در صرافیهای تضامنی.
9 -14 -دارا بودن تأییدیه صلاحیت برای مدیرعامل صرافی.
تبصره 1-تأییدیه صلاحیت برای مدیرعامل صرافی پس از احراز شرایط فـوق و انجـام مصاحبه تخصصی در زمینه قوانین و مقررات ناظر بر صـرافیهـا و همچنـین قـوانین و مقررات ناظر بر عملیات ارزی در کمیتهای که بـه همـین منظـور در بانـک مرکـزی در چارچوب ضوابطی مصوب تشکیل خواهد شد، صادر میگردد.
تبصره 2 -در مورد صـرافیهـای موجـود، بررسـی و صـدور تأییدیـه صـلاحیت بـرای مدیرعامل طی بازه زمانی سه ساله و تا پایان سال 1402 و در مقـاطع تمدیـد مجـوز فعالیت آنها انجام خواهد شد.
فصل چهارم: سرمایه
ماده 10-حداقل مبلغ سرمایه به منظور تأسیس و فعالیت صرافی تضامنی و صـرافی وابسـته بـه مؤسسات اعتباری در استان تهران و شهرهای بزرگ (اصفهان، اهـواز، تبریـز، شـیراز، کرج، مشهد، قم و ارومیه) مبلغ دویست و پنجاه میلیارد ریال و در سـایر شـهرها مبلـغ یکصد و سی میلیارد ریال تعیین میگردد که لازم است قبل از ثبـت صـرافی تمامـاً بـه صورت نقدی نزد یکی از مؤسسات اعتباری تودیع گردد.
تبصره 1 - بانک مرکزی میتواند نسبت به تغییر حداقل سرمایه موضوع این ماده حسـب شرایط و اقتضائات از جمله نرخ تورم اقدام نماید.
تبصره 2 - حداقل ٧� درصد از سرمایه صرافی وابسته به مؤسسه اعتباری، همواره بایـد به طور مستقیم متعلق به مؤسسه اعتباری ذیربط باشد. مـابقی سـرمایه صـرافیهـای مزبور حسب مورد باید متعلق به اشخاص حقوقی زیرمجموعه مؤسسه اعتباری باشد.
تبصره ٣ -هرگاه زیان انباشته صرافی از ٥� درصد سرمایه ثبت شده بیشتر شود، هیأت مدیره مکلف است نسبت به یکی از موارد ذیل اقدام نماید:
١ -افزایش سرمایه نقدی حداقل به میزان زیان انباشته؛
٢ -کاهش سرمایه ثبتی به میزان سرمایه موجود، مشروط بر آنکه سرمایه جدید کمتر از حداقل سرمایه مورد نیاز برای تأسیس و فعالیت صرافی نشود؛
٣ -انحلال صرافی.
تبصره ٤ -افزایش سرمایه توسط صرافی به طرق زیر امکانپذیر است:
1 -به صورت واریز نقدی به پول رایج کشور به حساب صرافی؛
2 -از محل سود انباشته پس از کسر مانده بدهکار حساب جـاری شـرکا (بـرای صرافی تضامنی) مبتنی بر صورتهای مالی حسابرسی شده.
فصل پنجم: اجازهنامه
ماده 11-بانک مرکزی در صورت تأیید اساسنامه، احراز صلاحیت مؤسسین، شرکا و سـهامداران، اعضای هیأتمدیره و مدیرعامل صرافی، تودیع کامل سرمایه، بررسی منشأ تأمین وجـه
تودیع شده و احراز انطباق آن با الزامات قانونی و همچنین احراز سایر شـرایط موضـوع این دستورالعمل ظرف مدت ده روز کاری پس از تکمیل مدارک و مستندات لازم، نسبت به صدور اجازهنامه تأسیس اقدام مینماید. مدت اعتبار اجازهنامه تأسیس، حداکثر شش ماه پس از صدور است. اجازهنامه تأسیس صرافی صرفاً به منظور انجام امور ثبتی صادر میشود و شروع به فعالیت صرافی منوط به کسب اجازهنامـه فعالیـت از بانـک مرکـزی است.
تبصره 1 - صرافی موظف است حداکثر ظرف یک سال از تـاریخ ثبـت، نسـبت بـه أخـذ اجازهنامه فعالیت از بانک مرکزی اقدام نماید.
تبصره 2 - در صورت وقوع موارد خـارج از اراده و اختیـار صـرافی بـه تشـخیص بانـک مرکزی، مدت مذکور صرفاً برای یک بار و به مدت حداکثر سه ماه دیگر بـا موافقـت آن بانک قابل تمدید میباشد.
تبصره 3 - در صورتی که صرافی پس از گذشـت مهلـتهـای مقـرر، نسـبت بـه أخـذ اجازهنامه فعالیت از بانک مرکزی اقدام ننماید؛ ضمن کانلمیکن تلقی شدن اجـازهنامـه تأسیس و عدم صدور اجازهنامه فعالیت، صرافی موظف به انحلال قانونی شرکت است.
ماده 12-اجازهنامه فعالیت برای بار اوّل با مدت اعتبار دو سال صـادر و اعطـا مـیگـردد و بـرای دفعات بعد و در صورت تأیید عملکرد صرافی توسط بانک مرکـزی و تکمیـل مـدارک و مستندات لازم، با مدت اعتبار حداکثر پنج سال قابل تمدید میباشد.
ماده 13-بانک مرکزی در صورتیکه تشخیص دهد مؤسسین قادر به تأسیس و راهاندازی صرافی نمیباشند و یا اطلاعات کذب و نادرست ارایه نمودهاند، حسب مورد از صدور اجازهنامـه تأسیس و یا فعالیت خودداری مینماید.
ماده 14-مؤسسین، سهامداران، شرکا و مدیران صرافی مجاز به فـروش و واگـذاری اجـازهنامـه فعالیت صرافی به غیر در قالب هیچیک از عقود از جمله عقد اجاره، نمیباشند.
ماده 15-هرگونه تغییر و جایگزینی در شرکا برای صرافی تضامنی یا سـهامداران بـرای صـرافی
سهامی خاص مشروط به رضایت تمام شرکا (برای صرافی تضامنی)، احراز شرایط لازم و موافقت بانک مرکزی است.
تبصره - انتقال سهام صرافی سهامی خاص صرفاً به مؤسسه اعتباری امکانپذیر است.
فصل ششم: فعالیت
ماده 16 -صرافیهای تضامنی موظف به ارایه ضمانتنامه بانکی بدون قید و شرط حسـن انجـام تعهد یا گواهی مسدودی حساب سپرده بانکی به نفع بانک مرکزی در قبـال دسـتورات نظارتی بانک مرکزی، به میزان حداقل 50 درصد آخرین سرمایه ثبتی صرافی میباشند.


تبصره1 - وجه ضمانتنامه مذکور یا گواهی مسـدودی حسـاب سـپرده بـانکی در قبـال خسارات وارده به مشتریان صرافی یا بدهی صرافی به اشـخاص ثالـث قابـل مطالبـه و توقیف نمیباشد و هرگونه اختلافات و دعاوی احتمالی صرافی با مشـتریان و اشـخاص ثالث تابع قوانین و مقررات مربوط است و هیچگونه مسئولیتی از این بابت متوجه بانـک مرکزی نمیباشد.
تبصره 2 - صرافی موظف است قبل از انقضای مدت اعتبار ضمانتنامه بانکی نسـبت بـه تمدید ضمانتنامه بانکی اقدام نماید. در صورت ابطال مجوز صرافی و یا چنانچه صرافی به هر علتی فعالیت نداشته باشد و یا منحل شود، اشخاص ذیربـط مکلفنـد وفـق نظـر بانک مرکزی تا خاتمه امر تصفیه، نسبت به تمدید ضمانتنامه بانکی اقدام نمایند.
ماده 17-مدیرعامل و اعضای هیأت مدیره صرافی، در مقابل خساراتی که ناشی از تخلف و یا ترک فعل بنا به تشخیص مراجع ذیصلاح، متوجه مشتریان میشود، مسئول و متعهد جبـران خواهند بود.
ماده 18 -انجام عملیات صرافی، در خارج از نشانی مندرج در اساسنامه ثبـت شـده صـرافی و اجازهنامه فعالیت صرافی یا مجوز شعبه، به اسـتثنای عملیـات صـرافی در بسـترهای معاملاتی برخط داخلی در چارچوب ضوابط ابلاغی بانک مرکزی ممنـوع بـوده و جابـه جایی و انتقال صرافی از نشانی مندرج در اساسنامه ثبت شده صـرافی و اجـازهنامـه فعالیت صرافی به سایر نقاط، منوط به کسب مجوز از بانک مرکزی میباشد.
ماده 19-صرافی موظف است اجازهنامه فعالیـت، نـرخهـای خریـد و فـروش ارزهـا و مسـکوک گرانبهای ضربشده توسط بانک مرکزی و سایر اطلاعاتی که توسط بانک مرکزی اعلام خواهد شد را در محل صرافی بهطور واضح در معرض دید عموم قرار داده و همچنین در صورت برخورداری از تارنما، در تارنمای خود نیز درج نماید.
تبصره - خرید و فروش ارز توسط صرافی صرفاً باید بر مبنـای نـرخ اعلامـی در محـل صرافی یا تارنمای آن انجام شود.
ماده 20 -دریافت و نگهداری وجوه ارزی و ریالی به صورت امانی، انجام عملیات بـانکی از جملـه اخذ سپرده و یا اعطای تسهیلات توسط صرافی ممنوع میباشد.


تبصره - در مورد صرافیهای وابسته به موسسات اعتباری، نگهـداری وجـوه ارزی بـه صورت امانی در خارج از کشور به منظور انجام نقل و انتقالات ارزی از شمول این مـاده مستثنی میباشد.
ماده 21-انجام معاملاتی که مبادله ارز، مسکوک فلزات گرانبهای ضربشده توسط بانک مرکـزی و ریال به روز یا روزهای آینده موکول شده و منجر به تحویل ارز، ریال یا مسکوک نشده و صرفاً تفاوت قیمت تسویه میگردد، توسط صرافی ممنوع میباشد.
ماده 22 -هرگونه معاملات آتی و سلف ارز، آتی و سلف سکه طلا توسط صرافی فقـط بـر اسـاس ضوابط مصوب و ابلاغی بانک مرکزی مجاز خواهد بود.
ماده 23 -هر گونه عملیات صرافی در بسترهای معاملاتی برخط داخلی و استفاده از رمـز ارزهـای استخراج شده داخلی برای واردات صرفاً بر اساس ضوابط ابلاغی بانـک مرکـزی قابـل انجام خواهد بود.
ماده 24 -در صرافی تضامنی، مانده بدهکار حساب جاری شرکا در هیچ زمانی نباید از مابهالتفاوت حقوقصاحبانسرمایه و سرمایه ثبتی صرافی بیشتر باشد.
ماده 25 -در صرافی وابسته به مؤسسه اعتباری مجموع تعهدات مالی ناشی از حوالههای صـادره به مشتریان، در هر زمان حداکثر به میزان مبلغ مورد تعهـد منـدرج در تأییدیـه هیـأت مدیره مؤسسه اعتباری مبنی بر ایفای کامل تعهـدات مـذکور توسـط صـرافی وابسـته میباشد.
ماده 26-تعهدات فروش توسط صرافی تضامنی در هر لحظه نبایـد بیشـتر از «تعهـدات مجـاز» تعیین شده توسط بانک مرکزی بر مبنای ضرایبی از سرمایه ثبتی صرافی و کل فـروش قطعی (مختومه) سالانه صرافی در سامانه ارزی اعلامی توسط بانک مرکزی، باشد.
تبصره ـ ضرایب سرمایه ثبتی و فروش قطعی و همچنین سقف تعهـدات مجـاز توسـط بانک مرکزی تعیین میشود.
ماده 27-وضعیت باز ارزی (تفاوت خرید و فروش ارز) صرافی در هر لحظه نباید بیشـتر از «حـد مجاز» تعیین شده توسط بانک مرکزی بر مبنـای ضـرایبی از سـرمایه ثبتـی صـرافی و فروش سالانه صرافی در سامانه ارزی اعلامی توسط بانک مرکزی باشد. تبصره ـ ضرایب سرمایه ثبتی و فروش توسط بانک مرکزی تعیین میشود.


ماده 28-سقف خرید و فروش نقدی ارز برای هر شخص حقیقی یا حقوقی تابع ضـوابط ابلاغـی بانک مرکزی میباشد.
ماده 29-کارمزد دریافتی صرافی بابت عملیات مربوط به حوالههای ارزی تابع ضوابطی است کـه توسط بانک مرکزی تهیه و ابلاغ میشود.
ماده 30 -صرافی موظف است اطلاعات مربوط به عملیات صرافی را همزمان بـا وقـوع رویـداد در چارچوب تعیین شده توسط بانک مرکزی حسب مورد، در سامانههای اعلامـی از سـوی بانک مرکزی و یا در سامانه حسابداری مختص به صـرافی، منطبـق بـا اسـتانداردهای حسابداری ثبت نماید.
ماده 31-صرافی موظف است گزارش و صورتهای مالی سالیانه حسابرسـیشـده را بـه همـراه گزارش برگزاری مجامع حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی تهیه و به بانـک مرکـزی ارسال نماید.
ماده 32 -حسابرس مستقل صرافی باید از میان اعضای جامعه حسابداران رسمی ایـران انتخـاب شود.
تبصره - حسابرس مستقل میتواند حداکثر برای سه سال متوالی حسابرسی صـرافی را برعهده داشته باشد. صرافی موظف است در صورت تغییـر حسـابرس مسـتقل قبـل از پایان مدت مذکور مراتب را به بانک مرکزی اطلاع دهد.
ماده 33 -صرافی مجاز به خرید و فروش مسکوک فلزات گرانبهـای ضـربشـده توسـط بانـک مرکزی میباشد.
تبصره ـ صرافی در قبال خرید و فروش مسکوک فلزات گرانبهـای ضـربشـده توسـط بانک مرکزی، ملزم به ارایه فاکتور معتبر با امضاء و ممهور به مهـر صـرافی و بـه نـام و امضای مشتری تا زمان عملیاتی شدن سامانهای که بدین منظور ظرف مدت یـک سـال توسط بانک مرکزی ایجاد خواهد شد، میباشد.
ماده 34 -صرافی در قبال انجام هر نوع عملیات صرافی، ملزم به ارایه رسید سامانههـای اعلامـی بانک مرکزی دارای شناسه یکتا و با امضاء و ممهور به مهر صرافی و بـه نـام و امضـای مشتری میباشد. همچنین صرافی باید شماره سریال ارزهای مورد معامله را ثبت و یـک نسخه از آن را به مشتری ارایه دهد.


ماده 35 -آن بخش از وجوه متعلق به صرافی که نزد مؤسسات اعتباری نگهداری مـیشـود بایـد صرفاً در حسابهایی به نام و تحت مالکیت صرافی قرار داشته باشد و صـرافی موظـف است تمامی عملیات صرافی را از طریق حسابهای مذکور انجام دهد. انجـام عملیـات صرافی و یا نگهداری وجوه متعلق به صرافی از طریق حساب «شـرکا»، «سـهامداران»، «کارکنان» و غیره تحت هر عنوان ممنوع میباشد.
تبصره 1 -صرافی مکلف است مشخصات تمام حسابهای ریالی و ارزی خود، را به بانک مرکزی اعلام دارد.
تبصره2 -صرافی وابسته به مؤسسه اعتباری مجاز است با تأیید بانک مرکزی از حساب مؤسسه اعتباری متبوع در خارج از کشور استفاده نماید.
ماده 36-نام ثبتی و نشان تجاری ثبت شده صرافی باید بهطورکامل همراه با ذکر کلمه «صرافی» و نوع شرکت (تضامنی یا سهامی خـاص) و شـماره ثبـت شـرکت، در کلیـه مکاتبـات، فاکتورها، رسیدها، مهرها و امور تبلیغاتی صرافی درج گردد.
ماده 37-استفاده از تمام یا بخشی از عنوان «مؤسسه اعتبـاری» در نـام صـرافی تضـامنی و یـا استفاده از نشانههای متعلق به «مؤسسه اعتباری» در تبلیغات صرافیهای مذکور، ممنوع میباشد.
ماده 38-صرافی موظف است حداکثر ظرف مدت سهماه از تاریخ صـدور «اجـازهنامـه فعالیـت»، نسبت به شروع فعالیت اقدام و مراتب را بهصورت کتبی به بانک مرکزی اعلام نماید.
تبصره - توقف فعالیت صرافی برای مدتی بیش از ده روز کاری، صرفاً با موافقـت بانـک مرکزی مجاز است.
ماده 39-حضور مدیرعامل یا یکی از اعضای هیأتمدیره در محل صرافی الزامی میباشد. در مورد شعب صرافی وابسته به مؤسسه اعتباری، حضور رئیس شـعبه یـا معـاون وی در محـل شعبه صرافی الزامی است.
فصل هفتم: نظارت
ماده 40 -مسئولان صرافی موظفند امکان رسیدگیهای لازم را برای بازرسان بانک مرکزی فراهم نمایند و تمامی اسناد، مدارک، دفاتر و نرمافزارهای مربوط را جهت اینگونه رسیدگیها در اختیار بازرسان قرار دهند.
ماده 41-در صورت وقوع هر یک از موارد ذیل توسط صرافی، بانک مرکزی میتواند حسب مـورد نسبت به تذکر کتبی، اخطار کتبی، توقف برخی فعالیتهـای صـرافی، سـلب صـلاحیت اعضای هیأتمدیره و مدیرعامل، افزایش مبلغ ضمانتنامه بانکی یـا گـواهی مسـدودی حساب سپرده بانکی، مطالبه وجه ضمانتنامه بانکی گواهی مسدودی حساب سـپرده بانکی، تعلیق فعالیت یا ابطال اجازهنامه فعالیت و یا سایر اقدامات قانونی اقدام نماید:
41 -1 -تخطی از مفاد این دستورالعمل، سایر مقررات ذیربط و تعهدنامههای ارایه شده؛
41 -2 -عدم ایفای بدهیها و تعهدات نسبت به مشتریان؛
41 -3 -عدم ارایه اطلاعات از سوی صرافی و یا ارایه اطلاعات نادرست یا گمـراهکننـده توسط مؤسسین، مدیران، شرکا و یا سهامداران صرافی به بانک مرکزی؛
41 -4 -انحلال و یا ورشکستگی صرافی؛
41 -5 -عدم فعالیت و یا ناتوانی در انجام عملیات صرافی به تشخیص بانک مرکزی؛
41 -6 -عدم انجام اقدامات لازم جهت تمدید اجازهنامه فعالیت.
تبصره 1 -در صورت سلب صلاحیت هر یـک از اعضـای هیـأتمـدیره و یـا مـدیرعامل، چنانچه صرافی ظرف مـدت سـی روز کـاری نسـبت بـه معرفـی اعضـای جدیـد هیأتمدیره و یا مدیرعامل جدید اقدام ننماید، فعالیت صرافی بـه مـدت سـه مـاه تعلیق میشود. در صورت گذشت بیش از سه ماه و عدم معرفی اشخاص مـذکور، برای مدت شش ماه تعلیق و در صورت عدم اقدام، اجازهنامه فعالیت صرافی ابطال میشود.
تبصره 2 -در صورت سلب صلاحیت هر یـک از اعضـای هیـأتمـدیره و یـا مـدیرعامل صرافی، اشخاص مزبور نمیتوانند تا مدت دو سال به عنوان عضو هیأتمدیره و یا مدیرعامل هیچ یک از صرافیها تعیین شوند.
تبصره 3 -ضوابط مربوط به نحوه اعمال اقدامات مندرج در این ماده توسط بانک مرکزی تهیه میشود.
ماده 42 -در صورتی که ضمانتنامه بانکی یا گواهی مسدودی حساب سپرده بـانکی ارایـه شـده صرافی به هر دلیلی کارسازی شود، تا زمان ارایه ضمانتنامه جدید یا گواهی مسـدودی حساب سپرده بانکی جدید اجازهنامه فعالیت صرافی تعلیق میگردد.


ماده 43 -بانک مرکزی باید در مواردی که تمام یا بخشی از فعالیت یک شخص حقیقی یا حقوقی را مصداق عملیات صرافی بدون أخذ مجوز از آن بانک تشخیص دهد اقدامات لازم را به منظور متوقف نمودن فعالیتهای آن شخص از طریق نیروی انتظامی جمهوری اسـلامی ایران و نیز طرح دعوی در مراجع قانونی، به مورد اجرا گذارد.
ماده 44 -بانک مرکزی باید در صورت امتناع صرافی از توقف فعالیت پس از صدور حکـم تعلیـق، ابطال یا اتمام مدت اعتبار مجوز صرافی، علاوه بر مطالبه وجه ضـمانتنامـه بـانکی یـا گواهی مسدودی حساب سپرده بانکی حسب مورد، اقدامات لازم را بـه منظـور متوقـف نمودن فعالیتهای آن شخص از طریـق نیـروی انتظـامی جمهـوری اسـلامی ایـران و عنداللزوم طرح دعوی در مراجع قانونی، به مورد اجرا گذارد.
فصل هشتم: انحلال
ماده 45 -در صورت تحقق هریک از موارد زیر فرآیند انحلال صرافی به مورد اجرا گذارده میشود:
45 -1 -ابطال اجازهنامههای تأسیس و فعالیت از سوی بانک مرکزی؛
45 -2 -در صورت سپری شدن ششماه از انقضاء مدت اعتبار اجازهنامه فعالیت و عـدم موافقت بانک مرکزی با تمدید آن؛
45 -3 -در صورت عدم دریافت اجازهنامه فعالیت از بانک مرکزی پس از طی مهلتهای مقرر در ماده (11 (و تبصرههای ذیل آن؛
45 -4 -در صورت صدور حکم قطعی ورشکستگی صرافی؛
45 -5 -در صورت ورشکستگی یکی از شرکا در صرافیهای تضامنی؛
45 -6 -در صورت تراضی تمام شرکا در صرافیهای تضامنی مطابق مفاد اساسنامه و با تأیید بانک مرکزی؛
45 -7 -صدور حکم انحلال توسط دادگاه؛
45 -8 -در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکا در صرافیهای تضامنی.
ماده 46-از تاریخ شروع فرآیند انحلال، صرافی صرفاً مجاز به انجام عملیات مربوط به انحـلال و تصفیه بوده و انجام عملیات جدید صرافی ممنوع میباشد.
فصل نهم: سایر موارد
ماده 47-داراییهای صرافی نباید بهعنوان وثیقه هرگونه تعهـدی بـرای شـخص دیگـری مـورد استفاده قرار گیرد.


ماده 48-دریافت هرگونه تسهیلات از مؤسسات اعتباری توسط صرافی ممنوع میباشد.
ماده 49-هرگونه تغییرات ثبتی صرافی از جمله تغییر در مفاد اساسنامه و میزان سرمایه، منوط به موافقت قبلی بانک مرکزی و أخذ اجازهنامه تغییرات ثبتی از این بانک میباشد.
ماده 50-بانک مرکزی مجاز است در انجام برخـی از امـور نظـارت بـر صـرافیهـا از همکـاری تشکلهای صنفی، در چارچوب تفاهمنامههای منعقده استفاده نماید. همکاریهای مزبور نافی مسئولیتهای نظارتی بانک مرکزی در قبال صرافیها نمیباشد.
ماده 51 -آن دسته از صرافیهای موجود که مدت اعتبار اجازهنامه فعالیت آنهـا بعـد از تـاریخ لازمالاجراء شدن این دستورالعمل منقضی میشود، حداکثر ظرف 2 سال مهلت دارند، شرایط خود را با مفاد این دستورالعمل تطبیق دهند.
ماده 52 -مواردی که در این دستورالعمل پیشبینی نشده است تابع قوانین و مقررات جاری کشور از جمله قانون پولی و بانکی کشور، قانون تجارت و لایحه اصلاحی آن، قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی و آییننامههای آن، قوانین مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و آییننامههای اجرایی و دستورالعملهای مرتبط با آن، سایر قوانین و مقـررات ذیربـط و همچنین مصوبات شورای پـول و اعتبـار و دسـتورات و بخشـنامههـای بانـک مرکـزی میباشد.