انتشار سریع گونه جدیدی از ویروس کرونا باعث شده قوانین سختگیرانه تر قرنطینه در انگلیس اعمال شود و این کشور با چالش بسیار جدی مواجه شود. ماهیت این ویروس جهشیافته کرونا چیست و چه اطلاعاتی در خصوص آن وجود دارد؟
به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، میلیونها نفر در بریتانیا مجبور هستند تعطیلات کریسمس را در منزل بمانند. نگرانی از شیوع کرونای خطرناک انگلیسی باعث شده تا بسیاری از کشورها سفر اتباع انگلیس را ممنوع کرده و جلوی پروازهای خارجی این کشور را نیز بگیرند.
یکی از جنبههای خطرناک این ویروس آن است که به راحتی از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود و نسبت به گونههای قبلی این ویروس مسری تر است.
بررسیها بر روی گونه تازهتر ویروس کرونا فعلاً در ابتدای راه است و هنوز در مورد ماهیت آن پرسشهای بی پاسخ و نگران کننده زیادی وجود دارد. هنوز به طور دقیق مشخص نیست رفتار این ویروس تغییر یافته نسبت به گونه اولیه چه تغییراتی داشته است.
در مجموع سه مساله موجب شده تا گونه جدید ویروس کرونا نگران کننده تر باشد؛
نگرانی اول مربوط به جایگزینی سریع آن به جای گونههای قدیمی تر است.دوم آنکه در ویروس تازه، بخشهایی جهش یافتهاند که دارای اهمیت زیادی هستند. و نگرانی سوم اینکه بررسیهای آزمایشگاهی نشان میدهد برخی از جهشهای تازه توانایی این ویروس برای آلوده کردن سلولهای بدن را نیز بیشتر میکند.
در حال حاضر تنها راه حل سریع برای مقابله با این مشکل نوظهور اعمال سیاستهای قرنطینه است تا با کاهش تماسهای افراد با یکدیگر احتمال ابتلای اشخاص به کرونا ویروس جدید به حداقل برسد. به گفته پرفسور نیک لومن، بررسیهای آزمایشگاهی بر روی گونه جدید ویروس کرونا هفتهها و شاید ماهها به طول بینجامد. لذا فعلاً باید سیاست فاصله گذاری اجتماعی را به طور دقیق رعایت کرد.
* سابقه و سرعت گسترش گونه جدید کرونا
این گونه جدید اولین بار در شهریور ماه شناسایی شد و تا ماه نوامبر یعنی آبان ماه حدود یک چهارم افرادی که به تازگی به ویروس کرونا مبتلا میشدند، حامل گونه جدید آن بودند. اما تا اواسط ماه دسامبر یعنی یک هفته قبل این رقم به دو سوم کل مبتلایان به کرونا در انگلیس افزایش یافت.
بررسیها و محاسبات ریاضی نشان میدهد سرعت انتشار گونه جدید ویروس کرونا در انگلیس ۷۰ درصد بیشتر از گونههای قبلی است. این سرعت بالا موجب نگرانی بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس شد و وی شخصاً به این مساله اشاره کرد.
به گفته پرفسور جاناتان بال ویروس شناس دانشگاه ناتینگهام هنوز عموم مردم از خطرات و توان ابتلای بالای ویروس کرونای جدید مطلع نیستند و باید اطلاع رسانی عمومی در این زمینه بیشتر شود.
احتمال میرود این ویروس جهش یافته از بیماری در انگلیس یا خارج از این کشور منتقل شده باشد. اما هنوز در این زمینه اطلاعات کافی وجود ندارد. در حال حاضر به غیر از ایرلند شمالی این ویروس در کل انگلیس پخش شده ولی میزان آلودگی به آن در لندن و شرق انگلیس بیشتر است. همچنین گونه مذکور از انگلیس به دانمارک و استرالیا و حتی هلند منتقل شده و لذا نگرانیها در مورد تبدیل انگلیس به پایگاه انتشار گونه جهش یافته کرونا افزایش یافته است.
*ماهیت جهش جدید و میزان مؤثر بودن واکسنها
بررسیهای اولیه نشان میدهد ویروس جدید کرونا ۱۷ تحول و دگرگونی را به ثبت رسانده است. یکی از این دگرگونی ها مربوط به پروتئین کلیدی این ویروس است که با نفوذ به سلولهای بدن انسان زمینه را برای انتشار کرونا در بدن فراهم میکند. یکی دیگر از این جهشها موسوم به N501Y قابلیت اتصال گیرنده ویروس به سطح سلولهای بدن را افزایش میدهد. لذا کنار زدن ویروس یادشده و مقابله با آن دشوارتر میشود. این جهش تطبیق پذیری ویروس کرونا با بدن را افزایش میدهد.
جهش دیگری موسوم به H69/ V70، موجب حذف بخشی از ویروس شده که نتیجه آن دو برابر شدن توان گونه جدید کرونا برای ایجاد عفونت است. یکی دیگر از نتایج خطرناک این حذف آن است که آنتی بادی به دست آمده از خون نجات یافتگان از ویروس کرونا از تأثیرگذاری کمتری برای حمله به این ویروس و نابودی آن برخوردار خواهد بود.
به نظر میرسد جهش این ویروس اولین بار در بدن فردی با سیستم ایمنی ضعیف رخ داده و ناتوانی بدن وی برای دفع کرونا زمینه را برای جهش و خطرناکتر شدن آن فراهم کرده است.
هنوز مشخص نیست آیا جهش تازه، ویروس کرونا را مرگبارتر کرده یا خیر. اما افزایش توان گسترش و بیماری زایی گونه جدید کرونا قطعی است و همین امر باعث خواهد شد تا بیمارستانها با مشکلات تازه ای مواجه شوند. وقتی افراد بیشتری به سرعت کرونا بگیرند، نیاز به تختهای بیمارستانی برای بستری کردن آنها افزایش مییابد و ممکن است فضای کافی برای همه مبتلایان به کرونا وجود نداشته باشد. در عین حال به نظر میرسد حداقل سه واکسن مهم تولید شده برای مقابله با کرونا قادر به مقابله با جهش جدید هم باشند. زیرا این واکسنها توانایی سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروس کرونا تقویت میکنند. واکسنهای کرونا به بخشهای خاصی از این ویروس حمله میکنند و بر اساس بررسیها این واکسنها حتی بعد از جهش کرونا هنوز کارآیی خود را در این زمینه حفظ کردهاند.
با این حال متخصصان هشدار میدهند اگر ویروس کرونا باز هم جهش کند، مشخص نیست واکسنهای فعلی در برابر آن کماکان کارآیی داشته باشند. به گفته پرفسور راوی گوپتا از دانشگاه کمبریج، ویروس کرونا به طور بالقوه در مسیر فرار از تأثیرگذاری واکسن هاست و چند گام اولیه را در این زمینه برداشته است. لذا ممکن است در آینده با جهشهای بیشتر ویروس کرونا واکسنهای فعلی قادر به نابودی آن نباشند. لذا احتمالاً واکسنهای کرونا هم باید طی ماههای آینده مانند واکسن آنفولانزا به روز شوند تا تأثیرگذاری خود را بر روی این ویروس حفظ کنند.