با پیروزی جو بایدن در انتخابات 2020 ایالات متحده آمریكا و با در نظر گرفتن اینكه این چهره دموكرات «بازگرداندن كشور به برجام» را به عنوان یكی از وعدههای مهم انتخاباتیاش مطرح كرده بود، حالا این امیدواری به وجود آمده است كه تنازع هستهای دوباره كمرنگ شده و نظام بینالملل دوباره به سمت فعال كردن توافق موسوم به 1+5 برود.
بایزید مردوخی، كارشناس اقتصاد، در گفتوگو با نفت ما در اینرابطه اظهار داشت: نزدیك به 30 ماه است كه با امضای دونالد ترامپ بر برگه خروج آمریكا از برجام، ایران دوباره با تحریمهایی مواجه شد كه بسیار تهدید كننده هستند. تحریمهایی كه نظم اقتصاد كشور را به كل بههم ریخت، به طوریكه حتی میتوان گفت فشارهای معیشتی بیسابقهای مردم ایران را روز به روز بیشتر دغدغهمندتر كرد. اما حالا كه جهان از شرِ دولت جنجالی و بیخرد ترامپ خلاص شده است، نظام بینالملل و به طور ویژه جمهوری اسلامی فضا را برای به وجود آمدن فضایی تعاملی در دیپلماسی بینالمللی آماده میكند.
این استاد دانشگاه در ادامه به نفت ما گفت: ناگفته پیداست، بازار نفت ایران هم میتواند از این پس شرایطی را تجربه كند كه مجبور نیست انواع و اقسام تحدیدها را به چشم ببیند. به این معنی كه با برچیده شدن تحریمها، یكبار دیگر ایران میتواند نفتاش را با ساز و كار روشن و شفاف در بازارهای جهانی عرضه كند. طبیعی است كه شكوفایی در صادرات نفت میتواند تاثیری شگفتانگیز در باز شدن گرههای اقتصادی و در نتیجه معیشتی داشته باشد.
مردوخی در ادامه افزود: این توضیح لازم است كه رفع تحریمها نمیتواند به تنهایی چارهكار باشد. یعنی مهم این است كه مدیریت سیستم نفتی كشور به دلیل حساسیت بالای این كالا در مناسبات اقتصادی كشور باید از هرگونه كوتاهی یا اهمالی دور باشد. به عنوان مثال میتوان به گماردن نیرویهایی اشاره كرد كه بدون تجربه و تخصص لازم، در ارگانهای نفتی مشغول به كار شده و بعضا فرصت تصمیمگیری در تصمیمسازیهای مهم را در اختیار خود میبینند كه نتیجه ورود این افراد به واسطه رانتهای دولتی و مجلسی، چیزی جز شلختگی و سوءمدیریت در بخش نفت كشور نمیتواند باشد.
وی توضیح داد: مساله جدیای كه در طول دهههای گذشته نسبت به آن بیتوجهی شده و متاسفانه این بیتوجهی هزینهساز همچنان ادامه دارد، این است كه دولتهای ایران با هر مشی و سلیقهای كه باشند اصرار عجیبی به خامفروشی دارند كه این نوع كار، هم به دشمنان اجازه ضربه زدن به ما را میدهد و هماینكه در شرایط پررنگ شدن بیكاری، فرصتی گرانبها برای ایجاد اشتغال از دست میرود. با این حال، نظام مدیریتی ایران به حاضریخوری عادت دارد و به همین دلیل فرصتهای بزرگی برای رفع بیكاری و همچنین افزایش درآمد از نفت هدر میرود.
بایزید مردوخی در پایان گفت: اینكه ترمیم برجام گرههای اقتصادی را میگشاید، واقعیتی مهم است. اما باید یاد بگیریم كه فرصتها را با اشتباههای مدیریتی به تهدید تبدیل نكنیم و همچنین در همه امور، مخصوصا بخش اقتصاد و به ویژه در بحث مهم نفت كار را به كاردان بسپاریم.