به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "
نفت ما " ،در موازیکاری همتا نداریم. برای یک هدف چندین راه را تعریف میکنیم و عاقبت با هیچ یک از راهها به هدف نمیرسیم. حداقل در حال حاضر چنین شرایطی داریم. از نیروهای نظامی گرفته تا کارهای فرهنگی و فعالیتهای مهم صنعتی؛ یک نمونه را سراغ نداریم که صرفا یک دستگاه و یک دیدگاه در آن مدیریت کند و ضمن متولی شدن برای بخش مربوطه، به اذهان عمومی نیز پاسخگو باشد. این موضوع برای بخش فرهنگی مملکت به وضوح به چشم میآید. در بخش نفت هر چند دستگاه و وزارتخانهی مشخصی متولی امر است، اما وجود این وزارتخانهی واحده، مانع از عدم موازیکاری و دوبارهکاری نشده است.
از شواهد پیداست که وجود چنین سیاستهایی مشخصا برای منافع ملی نیست. در ظاهر شاید اینچنین تبیین و تعریف شود که به عنوان مثال، تدوین فلان تصمیم نهایتا در منافع ملی و کسب سود موثر است؛ ولی بلاشک وجود تصمیماتی که مصداق دوبارهکاری هستند، به هیچ عنوان مثمر ثمر نبوده و نخواهد بود.
نمونه پرواضح چنین تصمیماتی در راهاندازی نمایشگاههایی به چشم میآید که در حوزه نفت فعالیت میکنند. این نمایشگاهها غالبا با صفت "بینالمللی" شناخته میشوند. هر ساله در اردیبهشت ماه در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی تهران، نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی برگزار میشود. در این نمایشگاه شرکتهای معظمی همچون توتال حضور داشتهاند. هر چند که در مورد سطح حضور این شرکتها اما و اگرهایی وجود دارد؛ ولیکن اردیبهشت امسال با وصف تهدیدات ترامپ، توتال در ایران حضور یافت. نمایشگاه تهران بدون شک میتواند بهانهای برای تبادل علم و تکنولوژی و سنجش سطح خودمان با شرکتهای خارجی باشیم. اما مشکل زمانی ایجاد میشود که بعد از این نمایشگاه شاهد نمایشگاه بینالمللی دیگر در کیش هستیم.
چندماه بعد از نمایشگاه نفت و گاز تهران، نمایشگاه بینالمللی کیش در همین زمینه برپا میشود. برپایی نمایشگاه به اصطلاح بینالمللی کیش به جهت عدم برونداد مشخص، همیشه از سوی کثیری از کارشناسان نفت و انرژی محل انتقاد قرار گرفته است. این در حالی است که در طول 15 سال از برپایی نمایشگاه، مسئولان مربوطه به برگزاری آن تاکید ناموجه دارند.
با توجه به غیبت شرکتهای بزرگ در نمایشگاه کیش، باید گفت سال 97 یکی از بدترین سالهای برگزاری این نمایشگاه بود؛ چراکه بر اساس اخبار موجود، هیچ شرکت خارجی در این نمایشگاه حاضر نبود. این در حالی است که این نمایشگاه را "بینالمللی" خطاب میکنند. حتی بعضا شرکتهای داخلی هم از حضور در این نمایشگاه ممانعت به عمل آوردهاند. بنابه آمار، نمایشگاه کیش 3 سالن داشت که فقط یکی از سالنها به صورت کامل غرفهسازی شده است. از دو سالن دیگر، یکی کاملا خالی و دیگری تا نیمی غرفهسازی شده بود. هر چند برخی از مسئولان برای پوشاندن این موضوع اعلام کردهاند امسال 2 سالن در نمایشگاه کیش برپا بوده که هر دوی آنها عموما به شرکتها واگذار شدند. از طرفی هیچیک از مسئولان دولتی برای افتتاح این نمایشگاه حضور نیافتند. بنابه گزارشها، بازدیدکنندههای غرفهها همان غرفهداران بودهاند که برای گذران وقت، از غرفههای یکدیگر بازدید به عمل آوردهاند.
فراموش نکنیم حتی نمایشگاه بینالمللی تهران به جهت برگزاری نمایشگاه بینالمللی نفت ابوظبی تحت تاثیر قرار میگیرد. اصولا تولیدکنندگان و مصرف کنندگانِ تجهیزات نفتی، در این نمایشگاه حاضر میشوند و خرید و فروشهای خود را در آنجا انجام میدهند؛ آنچنانکه هر ساله در این نمایشگاه حدودا 10 میلیارد دلار خرید و فروش تجهیزات نفتی انجام میگیرد. لذا نمایشگاه تهران به نوعی برای شرکتها و دولتها چندان وجههای ندارد. هر چند در نمایشگاه تهران هم شاهد حضور شرکتهای بزرگی هستیم. حال مادامکه نمایشگاه تهران با چنین جایگاهی تحت تاثیر نمایشگاه ابوظبی قرار دارد و سطح حضور شرکتهای خارجی در آن چندان چنگی به دل نمیزند، چه معنایی دارد ضمن هزینه مجدد، نمایشگاهی دیگر را در کیش راهاندازی کنیم؟
طنز ماجرا آنجاست که نمایشگاه کیش حدودا یک ماه بعد از نمایشگاه ابوظبی برگزار میشود؛ به نظر نمیرسد در نمایشگاه کیش، تجهیزات و تکنولوژیی حضور یابد که در ابوظبی ارائه نشده باشد. حال باید از فلسفه این تصمیمِ مسئولان سوال پرسید. آنها باید پاسخ بدهند که در طول 15 سال اخیر، نمایشگاه کیش چه دستاوردی را برای صنعت نفت کشور به ارمغان آورده است؟ این همان دوبارهکاری و موازی کاری است که به هیچ وجه ما را به مقصود نمیرساند. اگر هزینههای غرفهسازی، اجازه زمین، ایاب و ذهاب و همچنین اجاره هتل را در نظر بگیریم، باید گفت که این نمایشگاه نه تنها سودی برای صنعت نفت کشور نداشته، بلکه ضرر و زیان هم داشته است. اکثریت مطلق شرکتهای حضوریافته در کیش دولتی هستند. آنها هزینههای مذکور را از کدام جیب پرداخت میکنند؟ حق ماموریت، ایاب و ذهاب، اسکان و ... را چگونه حساب میکنند؟ چه کسی باید پاسخگوی این هزینههای میلیونی برای چنین نمایشگاه بیخاصیتی باشد؟ هر چند که امثال بخش خصوصی پذیرفت هزینه شرکتهای معظم دولتی را جهت حضور در این نمایشگاه پرداخت کند؛ اما هزینه 14 سال گذشته از کدام حساب پرداخت شده است؟
این هزینهها بیشتر زمانی تامل برانگیز میشوند که پای شرکتهای بورسی در میان باشد. بلا شک هزینههای گاها چند صد میلیونی میتواند در ارزش سهام و آینده این شرکتها موثر باشد. در ثانی آیا واقعا سهامدارن این شرکتها که بعضا مردم عادی هستند، به چنین امری رضایت دارند؟ مشخصا خیر. پس هزینههای بدون سودی که این شرکتها در کیش دارند چه میشود؟
شرکتی که نماد آن در بورس است و بخشی از سرمایهاش توسط مردم تامین شده، چرا باید عملکردی را از خود به نمایش بگذارد که نه تنها هیچ دستاوردی ندارد، بلکه ایجاد خسران و ضرر میکند. سهامدار چگونه باید حق خود را از این مسئولان بگیرد؟
در نمایشگاه امسال هر متر زمین به قیمت 180هزار تومان واگذار شده است. البته اگر یک شرکت درخواست غرفهسازی داشته، بابت غرفهسازی یک متر 300 الی 400 هزار تومان هزینه پرداخت کرده است. بنابراین به طور متوسط در هر متر مربع، برای دریافت زمین و غرفهسازی هر شرکت 480 هزار تومان هزینه داشته است. بنابه گفته مسئولان، بزرگترین غرفهها 140 متر بوده که در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته است. لذا یک شرکت خصوصی که 140 متر زمین را اجاره کرده، دستکم با غرفهسازی حدودا 67 میلیون تومان هزینه کرده است. بنابه گفته مسئولان نمایشگاه، این رقم برای 4 سال جاری ثابت بوده که باید نتیجه گرفت شرکت خصوصی که در طول 4 سال، غرفه 140 متری را اجاره کرده، طی این سالها 268 میلیون تومان هزینه غرفهسازی اجاره زمین در نمایشگاه کیش کرده است. این هزینه 140 متر زمین است. در حالی که فضای نمایشگاهی امسال، 18 هزار متر مربع اعلام شده است! حال حساب کنید در این نمایشگاه چه میزان پول بیزبان هزینه شده است. آیا این هزینه سودی هم برای شرکتها به همراه آورده است؟ واقعا اگر این هزینه صرف خرید جهیزیه زوجها جوان نیازمند میشد بهتر نبود؟!
به این رقمها باید حق ماموریت آقایان، خورد و خوراک، ایاب و ذهاب و اسکان آنها را هم افزود.
البته ناگفته نماند که مسئولان مربوطه مقداری نوآوری در این نمایشگاه به خرج دادهاند؛ به عنوان مثال در نامگذاری نمایشگاه کیش، سلیقه متفاوتی به کار گرفتهاند و از کپی برداری عینی نام نمایشگاه تهران پرهیز شده است. آنها " آب، برق و انرژی های نو" را به این نمایشگاه افزودهاند! اکنون چند روزی است که این نمایشگاه به کار خود پایان داده است؛ یکی از کارشناسان حوزه نفت و انرژی که نخواست نامش فاش شود در گفتوگویی کوتاه با "نفت ما"ابراز داشت: از جمله اهداف این نمایشگاه تامین منافع افراد و گروههایی خاص است. به گفته این کارشناس، مشخصا نمایندگان شرکتها با حضور در این نمایشگاه، هم آب و هوایی تازه میکنند و هم حق ماموریتی میگیرند!
شاید هم میخواهیم مثل امارات عمل کنیم که هر ساله در ابوظبی و دبی نمایشگاهی در زمینه نفت و انرژی برگزار میکند. این حکایت، یادآور ضربالمثلی است که در آن موش و جارو و سوراخِ موش نقش بازی میکنند. ما در نمایشگاه تهران مشکل داریم و شرکتها از حضور در این نمایشگاه طفره میروند؛ آنگاه در پی برگزاری نمایشگاه کیش هستیم؟ آنهم دقیقا چند هفته بعد از نمایشگاه ابوظبی؟! کاشکی مسئولان از دستاوردهای 15 ساله راهاندازی نمایشگاه بینالمللی! کیش بگویند. آنها سرمایههای کشور را اینگونه به چاه ویلِ کج اندیشی میریزند.