«محمود خاقانی»، تحلیلگر انرژی در گفت و گو با خبرنگار آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "
نفت ما"، با اشاره به ناترازی در حوزه گاز گفت: اگر امروز با وجود ذخایر غنی، در مدیریت گاز مشکل داریم، ریشه در تصمیم گیر غیر واقع بینانه ای دارد که نمایندگان مجلس هفتم اتخاذ کردند. در واقع در آخرین لایحه دولت هشتم براساس برنامه سوم توسعه اینطور دیده شده بود، قرار بر این گذاشته شده بود که بهای انرژی های مصرفی به تدریج افزایش و یارانه های سوخت کاهش پیدا کند تا درآمد به دست آمده به بخش های مولد اقتصادی، مثل تولید داخلی، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، کشاورزی، حمل و نقل عمومی و ... اختصاص داده شود که نمایندگان وقت مجلس هم با تصویب آن مقدمات را برای به هم ریختگی گاز و در کل انرژی های دیگر فراهم کردند. با این توضیح که نمایندگان وقت، همگی عضوی از جریان اصولگرایی هستند. مساله قابل توجه هم این است که همان تفکر در دولت های نهم و دهم هم تصمیم گیر شدند و امروز هم در دولت سیزدهم مشغول به فعالیت هستند. همچنین احتمالا اکثریت را در مجلس دوازدهم هم عهده دار خواهند بود تا نگرانی ها درباره تداوم رویکرد هزینه ساز اوج بگیرد.
مدیرکل پیشین وزارت نفت در ادامه گفت: این گروه که اصرار به کار غیرکارشناسی دارند، آغاز دولت نهم یارانه های سوخت را به طوری مدیریت کردند که نتیجه تصمیم های شان، کشور را دچار معزل امنیتی کرده است. با این توضیح که تاکید دارم، تامین انرژی با تامین امنیت ملی مستقیما در ارتباط است. این شرایط در حالی است که ما بیشتر از ترکیه و کانادا گاز مصرف می کنیم. در همین حال به طور پنهان بهای گاز مصرفی را برای مردم گران کردیم که البته این افزایش قیمت گاز منجر به کاهش مصرف نشده است.
او افزود: با ادامه روند فعلی، متاسفانه در حوزه گاز به سمت واردات خواهیم رفت و حتی مجبوریم در آینده ای نزدیگ ال ان جی هم صادر کنیم که مفهوم آن هم این است که باید بنادر لازم را بسازیم. چون منابع گازی ما نمی توانند به راحتی تولید کنند. ما الان از 21 فاز استاندارد پارس جنوبی روزانه 570 ملیون مترمکعب گاز تولید می کنیم. اما بیشتر گاز تولیدی یا در شعله ها می سوزد یا در حمل و نقل هدر می رود. چون فناوری های ما قوی نیستند که این دلیلی جز مهاجرت نیروهای متخصص و فنی ندارد.
کارشناس انرژی تصریح کرد: مشکل بزرگ چیزی جز این نیست که صنعت نفت به جای اینکه اقتصادی و فنی باشد، به صنعتی امنیتی تبدیل شده است. به طور مثل معاون بین الملل وزارت نفت متشکل از افراد امنیتی و نظامی هستند. با این توضیح که هدف اصلی شان توسعه رابطه با چین و روسیه است و در کنار این اصرار به غرب ستیزی دارند! در نتیجه فاز 11 پارس جنوبی که با تبلیغات گسترده ای افتتاح شده است، هیچ نقشی در تراز لازم در امنیت گاز داخلی ندارد. در حالیکه از نظر مخزن بسیار پیچیده است که به فناوری های جدید احتیاج دارد. یکی از نگرانی این است که این مخزن ویران شود و به سرنوشت فاز 12 دچار شود.
این چهره یادآور شد: این ناترازی تا زمانی که در امر تولید ناکام هستیم، ماندگار خواهد بود. با این توضیح که برای تولید به تکنولوژی جدید و حتی هوش مصنوعی نیاز داریم و باید این را بدانیم که با سیاست های فعلی هیچ قدمی نمی توان برداشت.
وی توضیح داد: وزیر دارایی با خوشحالی در صدا و سیما گفت، اف ای تی اف به این نتیجه رسیده است که ایران شامل بند 7 منشورشان نمی شود و به همین دلیل نمی توانند از کشورهای دیگر مسدود کردن دارایی های ما را طلب کنند. اما ایشان نگفت، چرا شامل آن بند نمی شویم! علتش همان برجام بود. چون توانسته بودیم تحریم های سازمان ملل را لغو کنیم. آقایان می گویند، الان می توانیم تجارت اسلحه داشته باشیم، همچنین روسیه می گوید از ایران بخرم. اما نمی گویند که چرا؟ چون تحریم های سازمان ملل به دلیل تحریم های مرتبط با پرونده هسته ای لغو شده است. همچنین این توهم را دارند که بدون برجام و بدون لغو تحریم ها می توانند اقتصاد را مدیریت کنند. همه می دانند، اقتصاد را نتوانستیم به نحو مطلوبی مدیریت کنیم. به طوریکه در بودجه 1403 چندین همت بودجه برای واردات فراورده های نفتی در نظر گرفته شده است تا بلکه ناترازی جبران شود.
او افزود: برای تولید 550 ملیون متر مکعب گاز در روز حدود 70 میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه گذاری کرده ایم و فقط 70 درصد از گاز مورد نیاز را از این میادین تامین می کنیم و همچنان کسری داریم تا بتوان گفت، این شیوه سرمایه گذاری به هیچ وجه عاقلانه نیست.
خاقانی در پایان گفت: انرژی در ایران امنیتی شده است. تا این نقیصه برطرف نشود، ناترازی همچنان ادامه خواهد داشت.