پیشرفت خاصی در فاز ۱۱ پارس جنوبی اتفاق نخواهد افتاد

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، دوازدهم تیرماه سال 96 در تهران با حضور وزیر نفت و معاونان او، سفرای فرانسه و چین و تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، قرارداد 20 ساله توسعه فاز 11 پارس جنوبی را بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی به رهبری توتال فرانسه و با حضور شرکت‌های CNPC چین و پتروپارس ایران به امضا رسید. زمان‌بندی پیش‌بینی شده در این قرارداد بر این اساس بود که 40 ماه بعد از امضای قرارداد، تولید اولیه از میدان آغاز شود. حدود 13 ماه از امضای این قرارداد می گذرد ولی هنوز حتی یک اقدام جدی و عملیاتی در جهت توسعه این فاز برداشته نشده است. می توان گفت توتال رهبری کنسرسیوم پروژه توسعه فاز ١١ پارس جنوبی را بر عهده داشت و سهم این شرکت فرانسوی در این کنسرسیوم 50.1 درصد، سهم شرکت چینی CNPC به میزان 30 درصد و سهم شرکت پتروپارس 19.9 درصد تعیین شد. اکنون با تمام خوش‌بینی‌هایی که مدیران ارشد صنعت نفت کشورمان نسبت به اروپا و شرکت‌های اروپایی به‌ویژه توتال داشتند، آمریکا از برجام خارج شده است و توتال نیز همچون قبل، قبل از همه شرکت‌های اروپایی از ایران خارج شد و قادر به ادامه فعالیت در کشورمان نیست. می‌توان یادآور شد که فاز 11 پارس جنوبی یکی از مهم‌ترین قراردادهای بزرگ ایران پس از برجام با این شرکت صورت گرفت که ارزش این قرارداد یک میلیارد دلار بود. در کنار توتال فرانسه، چینی‌ها گزینه بعدی ایران برای توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی بودند که این طرح در سال 1388 با هزینه 4 میلیارد دلاری به شرکت سی.ان.پی.سی واگذار شد. بعد از گذشت چهار سال از امضای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با این شرکت چینی، به‌دلیل اینکه چینی‌ها هیچ اقدام مؤثری برای توسعه این فاز انجام نداده بودند، طی یک توافق دوجانبه قرارداد توسعه این فاز با چینی‌ها فسخ شد. در سال 1397 نیز تنها یک هفته بعد از اعلام خروج آمریکا از برجام توسط ترامپ، شرکت فرانسوی توتال با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که چنانچه این شرکت نتواند از آمریکا معافیت تحریمی دریافت کند، از پروژه توسعه فاز 11 میدان گازی پارس جنوبی کناره‌گیری می‌کند. طبق زمان‌بندی اولیه، قرار بود 40 ماه بعد از امضای قرارداد، تولید گاز از میدان فاز 11 پارس جنوبی آغاز شود. اما با گذشت حدود 13 ماه، اقدام قابل‌توجهی در این میدان صورت نگرفته است؛این در حالی است که شرکت‌هایی چون پتروپارس، گروه مپنا، توسعه پتروایران، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) و... می‌توانند این پروژه را در اختیار بگیرند و برای بخش‌هایی که نیازمند فناوری جدید است، از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات فنی نفت و گاز استفاده کنند. در همین رابطه نادعلی بای کارشناس مسائل نفتی و سردبیر "نفت ما" در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز، در پاسخ به این سوال مبنی براین‌که با وجود کناره‌گیری فرانسه از اجرای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی؛ چرا با وجود این ایران اجرای این پروژه حیاتی را به تاخیر انداخته است، اظهار کرد: متاسفانه فضای روانی تحریم‌های قبلی به گونه ای بود که دنیا به عدم حضور نفت ایران عادت کرده بود و این فضا دوباره در حال شکل گرفتن است؛ بنابراین با خروج آمریکا از برجام و متعاقب آن اعمال دوباره تحریم‌های ایران، به نوعی فصل یکه تازی شرکت‌های نفتی چینی و روسی در صنعت نفت ایران آغاز شده است. نکته ای که در این میان مهم است پیچیدگی و ناشناخته بودن مدل قراردادی آی پی سی برای شرکت‌های بین المللی موجب سردرگمی شان شده بود. او تاکید کرد: اشتباهی که شرکت برنامه‌ریزی تلفیقی نفت مرتکب شد این بود که باید همتراز با شرکت‌های بزرگ بین المللی، شرکت‌های کوچک و متوسط خصوصی اروپایی را هم در صنعت نفت کشور درگیر می کرد به‌خصوص شرکت‌هایی که با دولت آمریکا کار نمی کنند چون حضور و فعالیت در ایران برایشان آسانتر از شرکتی مثل توتال است و مانعی با توجه به تحریم‌های اعمالی ترامپ ندارند و تنها مشکل شان نقل و انتقال مالی است. وی تصریح کرد: سی ان پی سی که 30 درصد سهم پروژه توسعه فاز 11 پارس جنوبی را داشت هم اکنون با در اختیار گرفتن سهم توتال 80 درصد سهم دارد. تاکنون که اتفاق خاصی در فاز 11 نیفتاده و قرار هم نیست اتفاقی بیفتد. او افزود: مهم‌تر از همه اینکه شرکت سی ان پی سی یا پتروپارس، توان ساخت سکوهای فشار افزای 20000 تنی را ندارند و خود سکو را هم بتوانند از کانال خاصی بسازند، کمپرسورها را نمی توانند بسازند و به‌اجبار باید از شرکتهای بزرگ بین المللی تهیه کنند که با توجه به اعمال تحریم‌ها، باعث تاخیر و پرهزینه شدن این پروژه خواهد شد. می‌توان یادآور شد که با خروج توتال از فاز 11 پارس جنوبی شرکت سی ان پی سی توان و فناوری‌های سکوهای 2000 تنی را ندارد و از مسؤولان نفت انتظار می رود صادقانه تر اظهار نظر کنند. همانطور که مشخص است با وجود خروج توتال از این پروژه، هنوز هیچ تصمیمی برای جایگزینی این شرکت گرفته نشده و مشخص نیست که دست دست کردن شرکت ملی نفت به چه علت است. لازم است وزارت نفت به‌جای اتکا به شرکت‌های خارجی که اجرای پروژه‌های کشور را معطل تصمیم آمریکا و سایر دشمنان ایران گذاشته‌اند، به اتخاذ تدابیر هوشمند و راهکارهایی برای برون رفت از این معضل داشته باشد چرا که در غیراینصورت علاوه بر فرصت سوزی و سرمایه ملی به سمت نابودی پیش خواهد رفت. منبع: ایسکانیوز