ناتوانی ایران و ونزوئلا در بازسازی اقتصادی علیرغم افزایش قیمت نفت

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، در فوریه ٢٠١٦ ، قیمت نفت در هر بشکه به ٣٠ دلار کاهش یافت و پیش بینیهای کارشناسان از افزایش قیمت، منفی بود. در آن زمان، آژانس بین المللی انرژی هشدار داد که اگر اوضاع تغییر نکند، احتمال دارد، بازار نفت در اثر عرضه مازاد تولید دچار مشکلاتی شود. به گزارش مجله « فوربسForbes»، در آن زمان، یک سوم تمامی شرکت های نفتی جهان در مرز ورشکستگی قرار گرفته بودند. شاخص های اقتصادی چین طی ٢٥ سال اخیر، پایین ترین میزان رشد را نشان می داد و به رغم درخواست های مکرر از اوپک پیرامون کاهش میزان تولید نفت، این سازمان هیچ اقدامی نمی کرد. از آن زمان، فقط دو سال گذشته و قیمت نفت دو برابر شده است. تا پایان ماه فوریه، نرخ نفت WTI ، در ازای هر بشکه به بیش از ٦٠ دلار هم رسید. «فوربس» در خصوص رشد نرخ نفت طی دو سال اخیر، سه پیامد غیر منتظره ای را بیان می کند: ١ – آن دست از افرادی که در پروژه های نفت شیل سرمایه گذاری می کنند، سود می برند. صنعت نفت شیل دوره انسجام خود را گذارنده است. شرکت هایی که ورشکست نشده اند، اجبارا، با اوضاع سازگاری یافته اند. شرکت های نفت شیل آمریکایی بسیار تاثیر گذار بوده اند و از روشهای جدیدی برای حفاری با هزینه کمتر استفاده کرده اند. با این همه، اکثر شرکت ها موفق به بازگرداندن سرمایه های خود نشده اند. این وضعیت به رغم رشد نرخ نفت و سطح رکورد دار استخراج نفت در آمریکا ادامه خواهد داشت. ٢- در سال ٢٠١٦ ، کارشناسان و تحلیلگران اغلب، اوپک را سازمان مرده می خواندند. اوپک از نظر پیگیری تدابیر لازم، سازمان غیر سازنده و ناتوان و فاقد اراده قوی لازم برای کاهش سطح استخراج و تولید و افزایش قیمت نفت به شمار می رفت. در سال ٢٠١٦، بسیاری از ناظران از علی النعیمی، وزیر وقت نفت عربستان سعودی، انتقاد می کردند که از کاهش سطح تولید نفت در سال های ٢٠١٥ – ٢٠١٤ ، بدون قبول تعهدات جدی از سوی هر یک از اعضای این کارتل و برخی از کشورهای غیر عضو اوپک امتناع کرده بود. و وقتی قیمت نفت دو برابر شد، اهمیت اوپک برای صنعت و شرکت های مالی مجددا، فزونی یافت. در اواخر سال ٢٠١٦ ، خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی، پیرامون کاهش استخراج نفت با اعضای اوپک و تولید کنندگان کلیدی غیر عضو در این سازمان و از جمله، روسیه و قزاقستان به توافق رسید. این توافق در کاهش میزان عرضه نفت در بازار و افزایش نرخ نقش مهمی ایفا کرد. الفالح حتی، موفق شد روسیه را برای پیوستن به این توافق متقاعد سازد و در حال حاضر، این کشورها می توانند روی طرح تشکیل «اَبَرگروه» دائمی متشکل از اعضای اوپک و دیگر کشورها فعالیت کنند. هم اکنون استراتژی النعیمی و الفالح چندان به نظر اشتباه نمی آید. ٣ – اوضاع اقتصادی حاکم در ونزوئلا و ایران وخیم تر نشده است. در ابتدا، اقتصاد ونزوئلا تاثیر منفی قیمت پایین نفت را احساس کرد و ضربه بسیار جدی بر آن وارد شد. زیرا، استخراج نفت در ونزوئلا مستلزم صرف هزینه های زیادی است و اقتصاد این کشور به شدت، به درآمدهای نفتی وابسته است. اگرچه، در حال حاضر، قیمت نفت نسبت به دو سال پیش دو برابر شده است، اما شاخص های اقتصادی ونزوئلا همچنان رو به افت است. این کشور تا حدی نیازمند پول است که حتی قادر نیست میزان استخراج نفت خود را تا سهم مشخص شده از سوی اوپک برساند. در حال حاضر، خبرهای منتشره حاکی از آن هستند که متخصصان نفتی ونزوئلا در اثر قحطی و گرسنگی نمی توانند به کار خود ادامه دهند. اقتصاد ایران نیز به رغم قیمت بالای نفت و لغو تحریم ها هنوز احیا نشده است. ایران باید شرکای بین المللی را برای بهبود زیر ساختهای انرژی خود جذب کند. اما، شرکت های نفتی و گازی بین المللی با ایران همکاری نمی کنند، زیرا دولت این کشور برای ارائه قراردادهای سودمند، توانایی ندارد. اشتباهات دولت های ایران و ونزوئلا به این نتیجه ختم خواهد شد که حتی، با قیمت بالای کنونی نفت، وضعیت اقتصادی این کشورها قادر به احیاء و بازسازی نباشند.