موفقیت طرح تمدید توافق کاهش تولید اوپک در گرو همکاری روسیه و آمریکا

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، در عصر انحصار تولیدکنندگان نفت متعارف، دولت ها خود را برای نفت بیش از ۱۰۰ دلار آماده نموده بودند. و سازمان اوپک به رهبری عربستان سعودی، تعیین کننده قیمت نفت در چند دهه اخیر بوده است. اما هم اینک، تولیدکنندگان ماجراجوی شیل، قیمت فروش نفت را بر روی تابلوهای بازار مشخص می کنند. تضاد منافع ژئوپلیتیک میان اعضای کارتل اوپک به همراه فقدان اعتماد متقابل در سال های گذشته، تصمیم گیری مشترک و به نفع همه اعضای اوپک را دشوارتر از همیشه نموده بود. به هر حال، با وجود توافق دور از انتظار اعضای اوپک برای کاهش تولید روزانه 1.2 میلیون بشکه ای تولید در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی و تمدید آن تا 9 ماه دیگر به همراه کاهش 600 هزار بشکه ای اعضای خارج از اوپک، موفقیت این طرح در گروی همکاری تولیدکنندگان غیراوپک به ویژه روسیه و ایالات متحده است. هرچند با وجود پذیرش روسیه برای کاهش ۳۰۰ هزار بشکه ای تولید در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ میلادی، بسیاری از کارشناسان معتقدند روس ها غیرقابل اعتماد بوده و در هر زمان که تمایل داشته باشند، تولید خود را افزایش خواهند داد. از دهه ۱۹۷۰ میلادی، اوپک تاثیرگذارترین بازیگر بازار نفت بوده است. تولید کارتل، تقریبا از ثبات برخوردار بوده و ظرفیت دست نخورده تولید این سازمان، برای تعادل بخشیدن به عرضه و تقاضای بازار مورد استفاده قرار گرفته است. تا پیش از سال ۲۰۱۴ میلادی، دولت های عضو اوپک از یک سهم بازار ۴۰ درصدی برخوردار بودند. اوپک در میانه های دهه ۱۹۷۰ میلادی، نیمی از عرضه طلای سیاه دنیا را در اختیار داشت. اما اینک پس از گذشت دو سال، سهم بازار اعضای اوپک به ویژه به دلیل ورود تولیدکنندگان نوظهور با کاهش روبرو شده است. از تابستان سال ۲۰۱۴ میلادی تا ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی، قیمت هر بشکه نفت خام از ۱۰۷ دلار به عدد بهت برانگیز ۲۷ دلار سقوط کرد. احتمالا شما نیز به خاطر دارید که در اوایل سال جاری، کارشناسان معتقد بودند بهای نفت در بازارهای جهانی به ۶۰ تا ۷۰ دلار در پایان سال افزایش خواهد یافت. در شرایط کنونی، عبور قیمت نفت از مرز ۶۰ دلار در میان مدت، یک رویا به حساب می آید. در سازمان اوپک نیز که با هدف ایجاد درآمدهای اقتصادی پایدار اعضا و بازار متعادل نفت بنیان گذاری شده، عربستان سعودی همواره تولیدکننده کلیدی و تاثیرگذارترین عضو بوده است. به هر ترتیب، همه ما می دانیم که رهبران ریاض، جنگ قیمت ها را از سال ۲۰۱۴ میلادی و به ویژه با هدف به حاشیه راندن تولیدکنندگان نفت شیل آغاز کردند. اما آنان تا حدود زیادی با ناکامی روبرو شده اند. در سال های اخیر، عربستان سعودی به عنوان رهبر بی رقیب اوپک و با دارا بودن 15 درصد سهم بازار، به دلیل کاهش نقش آفرینی ایالات متحده در خاورمیانه، وارد رویارویی غیرمستقیم و همه جانبه ای با ایران شده است. و رهبران ریاض تمایل ندارند با افزایش درآمدهای ارزی تهران، این رقیب سرسخت و انعطاف ناپذیر، از نظر اقتصادی قدرتمند گردد. اما تحلیل ها نشان می دهد در سال 2017 میلادی، تولید نفت دولت های غیراوپک 200 هزار بشکه افزایش خواهد یافت. با توجه به تمدید توافق اعضای اوپک برای کاهش 1200000 بشکه ای تولید در 9 ماه آینده، علیرغم کاهش جزئی، بازار نفت پس از مدت ها با رشد قابل توجه قیمت ها روبرو خواهد گردید. اگرچه نفت ارزان، منافع مصرف کنندگان و دولت های واردکننده طلای سیاه را تامین می کند، اما تولیدکنندگان پرهزینه به ویژه کشورهای دارای وابستگی زیاد به درآمدهای نفتی، با مشکلات بزرگی روبرو می شوند. حتی در سال گذشته میلادی، اقتصاد عربستان سعودی با کسری بودجه هنگفت 98 میلیارد دلاری روبرو گردید که این عدد برابر با 16 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است. بررسی ها نشان می دهد تا پایان سال جاری نیز اقتصاد این کشور پادشاهی با 87 میلیارد دلار کسری بودجه دیگر دست و پنجه نرم خواهد کرد. کاهش حقوق کارکنان دولت و تقلیل هزینه های عمومی از راهکارهای رهبران این کشور برای عبور از این دوره دشوار به حساب می آید. محسن داوری