افتتاح فازهای ۱۷ و ۱۸؛ نماد اقتصاد مقاومتی و خودباوری

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان٤٠ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی (٢١ درصد از کل گاز دنیا) و حدود ۵۰ میلیارد بشکه میعانات گازی در خود ذخیره کرده است. در بیان عظمت این منبع عظیم انرژی همین بس که گاز این میدان، به تنهایی می‌تواند انرژی ده سال کل ساکنان کره زمین را تأمین کند. بخش اعظم این ذخیره طلایی گاز جهان، خارج از آبهای سرزمینی ایران و در آب‌های سرزمینی قطر قرار گرفته است. مساحت این میدان ٩٧٠٠ کیلومتر مربع است که سهم متعلق به ایران ٣٧٠٠ کیلومتر مربع وسعت دارد. مقدار ذخیره گاز در بخش مربوط به ایران بیش از 14 تریلیون مترمکعب برآورد شده است که معادل 8 درصد کل ذخایر گاز جهان و 50 درصد ذخایر گاز ایران است. در حالی که برنامه قطر برای افزایش بهره برداری و تخلیه ذخایر مشترک پارس جنوبی با استفاده از تکنولوژی و سرمایه گذاری خارجی، در غیاب محسوس ایران، در دولتهای نهم و دهم، عرصه را برای یکه تازی این کشور فراهم کرده بود، در دولت تدبیر و امید، آقای زنگنه در همان ابتدای کار، سه دستور گازی برای بهره برداری از 5 فاز مهم ارائه کرد که فازهای 12، 15، 16 به بهره برداری رسید. هم اکنون بهره برداری از فازها 17،18،19، 20 و 21 در حال به ثمر نشستن است. بهره برداری از این فازها، پیامد مثبتی بر قدرت ملی و اقتصادی کشور خواهد داشت. به عنوان مثال طرح توسعه فاز 17 و 18 پارس جنوبی به‌ منظور تولید روزانه‌ 50 میلیون‌ متر مکعب‌ گاز طبیعی‌، 80 هزار بشکه‌ میعانات‌ گازی‌ و 400 تن‌ گوگرد و تولید سالیانه‌ 1 میلیون‌ تن‌ اتان‌ و 1.05 میلیون‌ تن‌ گاز مایع‌ (پروپان‌ و بوتان‌) LPG انجام‌ شده است. تاسیسات‌ فرا ساحلی‌ این‌ طرح‌ در فاصله‌ 100 کیلومتری‌ از ساحل‌ عسلویه‌ احداث‌ شده است. چهار سکوی‌ حفاری‌ تولیدی‌ شامل‌ 44 حلقه‌ چاه‌، دو رشته‌ خط‌ لوله‌ 32 اینچ‌ دریایی‌ انتقال‌ گاز، دو خط‌ لوله‌ 4 اینچ‌ انتقال‌ محلول‌ گلایکول‌، تاسیسات‌ دریایی‌ این‌ طرح‌ را شامل‌ می‌شود .تا کنون 15.5 میلیون مترمکعب گاز طبیعی از این طریق تولید شده و 15 میلیون بشکه میعانات گازی نیز به تولید رسیده است. همچنین 400 هزار تن اتان تولید شده و تولید پروپان و بوتان نیز در حال ذخیره‌سازی است که به زودی صادر خواهد شد. کل سرمایه‌گذاری انجام شده در فازهای 17 و 18 پارس جنوبی 8.1 میلیارد دلار بوده که تا کنون یک سوم این مبلغ یعنی حدود 2.5 میلیارد دلار برگشت داده شده است. باتوجه به تاخیرهای چندین و چند ساله در توسعه فازهای مختلف پارس جنوبی و حتی افت تولید گاز در این میدان مشترک در دولت قبلی، قطر قراردادهای فروش LNG جهان را برای انتقال گازهای ترش پارس جنوبی را با کشورهای متعدد از جمله آلمان امضا کرد. در دوران تحریم، در حالی ساخت اولین و تنها کارخانه تولید LNG ایران در عسلویه به دلیل عدم تامین به موقع منابع مالی و ارزیابی مجدد به حالت تعلیق درآمد که قطر با تولید 77 میلیون تن LNG، گازهای ترش این میدان مشترک با ایران را به کشورهای مختلف جهان همچون ژاپن، کره جنوبی، هند، چین ، مالزی و انگلستان را صادر می کند. در حالیکه برداشت نفتی ایران از میدان لایه نفتی پارس جنوبی صفر بود، قطر از میدان مشترک پارس جنوبی با ایران روزانه علاوه بر برداشت گاز و سودهای ناشی از آن 45 میلیون دلار از برداشت نفت سود می کرد. بر این اساس در شرایطی که ایران هیچ گونه برداشت نفتی از این میدان نداشت قطر سالانه بیش از 16 میلیارد دلار از محل فروش نفت (زمانی که بشکه ای 100 دلار بود) سود می کرد. قطر 13 برابر ایران در پارس جنوبی، نفت استخراج و بهره برداری دارد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا، از برنامه‌های جدید قطر به‌منظور تخلیه کامل نفت این لایه مشترک هیدروکربوری منتشر کرده است. در دولت قبلی با توجه به محدودیتها و تحریمهای مختلف بین المللی و داخلی، طرح توسعه 17 فاز پارس جنوبی به طور همزمان در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته بود به طوری که با وجود تعریف طرحهای 35 ماهه پارس جنوبی نه تنها هیچ یک از این پروژه های مشترک گازی به بهره برداری نرسید که حتی فازهای قدیمی این میدان مشترک هم راه اندازی نشد. از این رو دولت یازدهم توسعه پارس جنوبی را به عنوان نخستین برنامه اولویت دار در دستور کار قرار داد و با تعیین یک برنامه جامع و اولویت بندی توسعه، یک نقشه راه جدید برای توسعه این میدان مشترک گازی تعریف و اجرایی کرده است. بی شک اجرای شدن بهره برداری تمام فازهای پارس جنوبی تا پایان سال 1396، 1- رونق اقتصادی و صنعتی؛ 2- تقویت منافع ملی و کاهش تهدیدات؛ 3- تولید قدرت به خاطر نیاز فزاینده جهان به انرژی به ویژه گاز ایران را به همراه خواهد داشت. بی شک صادرات گاز استحصال شده از فازهای پارس جنوبی به کشورهای همسایه همچون ترکیه، عراق، عمان، پاکستان، افغانستان و ... در کنار توسعه واحدهای پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی پارس عسلویه ، بخشی از درآمدهای ارزی از این مسیر تامین شده و سبد صادراتی متنوع خواهد شد. پارس جنوبی از این منظر برای ایران دارای اهمیت استراتژیک است که بزرگترین میدان گازی جهان محسوب می شود، اما مهمتر از آن اینکه ایران با شریک قدرتمندی یعنی قطر مواجه بوده است که برای چندین سال و در سایه غفلت دولت قبل میلیاردها دلار درآمد کسب کرده است. گذشته از آن به دلیل تنگناهای خارجی برخی از پیمانکاران خارجی در توسعه این میدان کارشکنی کردند و برخی هم کنارگذاشته شدند که این موضوع درعدم توسعه و بهره برداری از فازهای تعریف شده نیز نقش مهمی داشت. البته در دولت قبلی توسعه همزمان برخی فازها درمدت 35 ماه دنبال شد، اما بازهم هیچ فازی به بهره برداری نرسید. از همین رو آقای زنگنه از همان ابتدا اولویت خود را بر توسعه پارس جنوبی متمرکز کرد. بی شک بهره برداری از تمام فازهای پارس جنوبی، علاوه بر تقویت توان داخلی گام مهمی در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی خواهد بود. میثم قدیری/نفت ما