ایران؛ پیشرو در صنعت CNG

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، بنابر گزارش صندوق بین المللی پول، ایران از نظر ارائه بنزین ارزان سومین کشور و از نظر میزان یارانه پرداختی به این کالا نخستین کشور در میان کشورهای جهان است و به عنوان مثال، بیش از ۳۶ درصد کل مصرف بنزین خاورمیانه در سال ۲۰۰۷ در ایران مصرف گردیده است. متوسط مصرف سوخت خودروهای بنزینی در کشورمان حدود ۱۱ لیتر در روز است، در حالی که متوسط مصرف سوخت درکشورهای دیگر نظیرآلمان و ژاپن 5.2 در انگلیس 3.5، در فرانسه 1.9 ، در کانادا 6.5 و در کشور آمریکا 7.3 لیتر در روز است. هر ۱۰ سال یک بار میزان مصرف سوخت در ایران ۲ برابر می شود؛ اما این نرخ رشد در مقیاس جهانی 1 تا ۲ درصد بیشتر نیست و میزان سوخت مصرفی جهان در حدود هر ۵۰ سال یک بار ۲ برابر می شود. یعنی ایران در مقایسه با میانگین جهانی ۴ تا ۵ برابر بیشتر سوخت مصرف می کند. هم اکنون ۹ درصد سوخت جهان در ایران و توسط تنها 1 درصد جمعیت جهان مصرف می شود و هرساله بیش از ۳۸ درصد بودجه دولت ایران به یارانه بنزین اختصاص می یابد(سال ۸۶) در حالی که در صورت مصرف استاندارد، ایران می تواند یکی از صادر کنندگان بنزین باشد. باید توجه داشت که سایه همیشگی و همزاد افزایش مصرف بنزین، افزایش واردات آن است. به طوری که وقتی در سال 85 متوسط میزان مصرف به روزانه73.6 میلیون لیتر می رسد، عقربه واردات نیز 27.5 را نشان می داد. هرچند سال بعد با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین میزان مصرف به 64.58 میلیون لیتر می رسد، اما سال 87 دوباره شاهد افزایش مصرف بنزین در کشور بودیم. با توجه به اینکه طی دهه های گذشته وضعیت محیط زیست همچنین چگونگی تامین انرژی، از سوی تمام کشورهای جهان مورد توجه بیشتری قرار گرفت، گاز طبیعی نیز بیش از پیش به عنوان جایگزینی مناسب برای سوخت های سنتی خودروهای دیزلی و بنزینی مطرح گردید. مطابق آمار سایت انجمن جهانی خودروهای گاز سوز در حال حاضر در حدود 15 میلیون خودرو گاز سوز در جهان تردد می کنند که نشانه رشد میزان استفاده از گاز طبیعی در بخش حمل و نقل در جهان می¬باشد. مشکلاتی از قبیل بالا بودن آلودگیهای زیست محیطی و هزینه بالای تهیه سوخت های نفتی مایع از یک سو و پایین بودن قیمت گاز طبیعی نسبت به سوختهای مرسوم نظیر بنزین وگازوئیل، وجود گاز طبیعی و ارزان تر بودن فرآیند لازم برای استفاده از گاز طبیعی برای مصارف صنعتی از سوی دیگر، باعث ایجاد تمایل شدیدی در کشورهای مختلف برای استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت خودروهای گردیده است. گاز طبیعی سوختی پاک به شمار می آید که در صورت استفاده صحیح آن در خودروها، میزان ذرات آلاینده مضر خروجی در آنها تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. در کشور ما طرح گازسوز کردن خودروها برای اولین بار در سال 1356 و در قالب یک طرح آزمایشی در شهر شیراز با تبدیل 1200 دستگاه سواری به مرحله اجرا درآمد. به همین منظور، دو ایستگاه سوختگیری CNG برای سرویس‌دهی به این خودروها احداث گردید. در سال 1366 این طرح در شهرستان مشهد نیز به اجرا درآمد که در آن بالغ بر 1200 خودرو گازسوز گردید. دو ایستگاه سوخت‌گیری نیز در سال 1367 و 1374 در این شهر تاسیس شد. در حال حاضر ایران با سهیم ساختن شرکتهای خودروسازی، در اختیار داشتن بیش از 1600کارگاه تبدیل، قریب به 4500000 دستگاه خودروی CNG سوز و احداث بیش از 2400 جایگاه سوخت‌گیری در سطح کشور، یکی از کشورهای پیشرو در صنعت CNG به شمار می‌رود. به طوری‌که از لحاظ تعداد خودرو گاز سوز و از لحاظ تعداد جایگاه قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌است. مزایای استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت جایگزین در خودروها 1-گاز طبیعی از اغلب سوختهای موجود پاکتر بوده و آلایندگی کمتری تولید می کند. 2-گاهی خودروهای گازسوز نا امن به نظر می رسند اما در حقیقت با توجه به مشخصه های فیزیکی مخازن و سیستم سوخت رسانی این خودروها، تجربه نشان داده است که برخلاف تصور موجود بین عوام و حتی برخی مدیران نا آشنا به استانداردهای تولید مخازن CNG، خودروهای گازسوز از خودروهای بنزین سوز به مراتب ایمن تر می باشند. 3-گاز طبیعی یک سوخت پاک و عاری از ناخالصی بوده و هزینه نگهداری و تعمیرات خودرو را کاهش می دهد. 4-تأمین گاز طبیعی برای مصارف آینده تضمین شده است. 5-تقریباً در سرتاسر جهان قیمت گاز طبیعی از بنزین ارزانتر است. استفاده از گاز طبیعی و عمومی سازی خودروهای گازسوز در مرحله اول نیازمند احداث جایگاه سوخت رسانی CNG است زیرا تا زمانی که پشتوانه مناسبی برای تامین سوخت گاز طبیعی از طریق ایستگاههای سوخت رسانی وجود نداشته باشد تمایل به استفاده از خودروهای گازسوز نیز وجود نخواهد داشت. در حال حاضر ایران با بیش از 4 میلیارد دلار سرمایه گذاری در زمینه جایگزینی گاز طبیعی به جای بنزین به عنوان سوخت ناوگان حمل و نقل خود یکی از کشورهای پیشرو در زمینه خودروهای گاز سوز می باشد. به طوری که در حال حاظر به طور متوسط در ایران روزانه بیش از 19 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در بخش حمل و نقل مصرف می گردد و از این لحاظ ایران رتبه نخست مصرف سوخت CNG در جهان را از آن خود کرده است. دکتر محسن مشایخی/ رئیس دبیرخانه دایمی CNG کشور