آمریکا؛ عضو جدید باشگاه صادرکنندگان نفت جهان

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی " نفت ما " ، در سال 2035، مقدار نفت شیل تولید شده در سراسر دنیا به 14 میلیون بشکه در روز می رسد. بر اساس گزارش منتشر شده توسط موسسه پژوهشی "پرایس واترهوس کوپرز"، نفت استخراج شده از منابع غیرمتعارف با دستیابی به سهمی 12 درصدی از کل نفت تولید شده دنیا در سال 2035 ، به یکی از بازیگران مهم بازار انرژی تبدیل می شود. البته باید به این نکته توجه شود که چنین شرایطی به کاهش 40 درصدی بهای نفت خام در دنیا خواهد انجامید. آژانس اطلاع رسانی انرژی ایالات متحده (EIA) اعلام نموده که در سال 2040 ، قیمت نفت برنت به 163 دلار می رسد. دراین گزارش می خوانیم: عرضه نفت شیل بازار نفت را با فرصت ها و چالش های جدیدی روبرو نموده که دولت ها در خط نخست این شرایط قرار دارند. این شرایط، بر وضعیت ژئوپلیتیک انرژی موثر خواهد بود. همچنین فراموش نکنید که ظهور منابع نفت غیرمتعارف به کاهش نقش آفرینی اوپک در بازار و افزایش وابستگی تعداد زیادی از کشورها به این منبع جدید انرژی می انجامد. بر اساس این گزارش، کاهش قیمت نفت می تواند به افزایش 3.7 درصدی تولید ناخالص داخلی کشورها در سال 2035 که برابر با 2.7 تریلیون دلار است، بینجامد. به هر حال، کارشناسان این موسسه معتقدند منافع کاهش قیمت نفت در کشورهای مختلف، متفاوت خواهد بود و واردکنندگان اصلی بازار نفت مانند هند و ژاپن می توانند از رشد 4 تا 7 درصدی تولید ناخالص داخلی خود در سال 2035 بهره ببرند. ایالات متحده، چین، اروپا و انگلستان نیز می توانند از نرخ مشابه 2 تا 5 درصدی برخوردار شوند. در مقابل، اکثر صادرکنندگان اصلی بازار همانند روسیه و کشورهای خاورمیانه با کاهش حدود 10 درصدی تولید ناخالص داخلی در صورت ناکامی در استخراج ذخایر غیرمتعارف خود روبرو خواهند شد. در این گزارش خاطر نشان گردیده که این تغییر رویکرد، تاثیرات راهبردی مهمی برای تولیدکنندگان به دنبال خواهد داشت که آنان را وادار خواهد کرد که به ارزیابی مجدد پروژه های نیازمند سرمایه گذاری مالی، در صورت پایین ماندن قیمت نفت، بپردازند. در همین حال، تولید ذخایر غیرمتعارف به توسعه فناوری های پیشرفته اکتشاف و تولید منجر شده است. چرا که تولیدکنندگان باید مهارت ها و فناوری های مورد نیاز برای استخراج نفت شیل و پروژه های زیرساختی مرتبط را نیز توسعه دهند. در همین حال، تولید نفت شیل ایالات متحده از 112000 بشکه در روز در سال 2004 به 553000 در سال 2011 افزایش یافته است. موسسه مشاوره انرژی وود مکنزی اعلام نموده که تولید نفت فشرده در این کشور در سال 2012 به 1500000 بشکه رسیده است. شایان ذکر است میزان تولید نفت شیل امریکا در سال 2016، 4.5 میلیون بشکه در روز بوده است. اداره اطلاع رسانی انرژی ایالات متحده اعلام نموده که ذخایر نفت شیل این کشور می تواند به 33 میلیارد بشکه افزایش یابد و در سال 2035 ، تولید از این منبع به 1200000 بشکه افزایش یابد. گزارش منتشر شده توسط آژانس بین المللی انرژی (IEA) نشان می دهد که ایالات متحده می تواند با توسعه استخراج منابع نفت غیرمتعارف در سال 2017 و با پیشی گرفتن از عربستان سعودی، به بزرگترین تولیدکننده نفت دنیا تبدیل شود. کارشناسان آژانس بین المللی انرژی معتقدند در سال 2020 ، نفت فشرده تولید شده در ایالات متحده از 4 میلیون بشکه در روز فراتر خواهد رفت و آمریکا به عضو جدید باشگاه صادرکنندگان نفت دنیا تبدیل می گردد. بدین ترتیب پیش بینی ها حاکی از آنست که کشورهای صادرکننده نفت خاورمیانه باید 90 درصد صادرات طلای سیاه خود را در سال 2035 ، روانه بازارهای آسیایی کنند. در این گزارش اعلام گردیده که تولید نفت از ذخایر غیرمتعارف اصلی ترین دلیل تغییر در سازوکارهای بازار نفت خواهد بود. گفته می شود کشورهای عضو اوپک در جهت رویارویی با افزایش غیرمنتظره تولید نفت شیل و برای حفظ قیمت هر بشکه نفت در حدود 100 دلار، باید به کاهش تولید خود تن دهند. این اقدام به از دست دادن بخشی از سهم بازار و کاهش قدرت این کارتل نفتی، با وجود افزایش اندک مجموع تولید کشورهای عرضه کننده نفت به بازارهای جهانی، می انجامد. بر اساس برآورد آژانس بین المللی انرژی، مجموع ذخایر نفت شیل دنیا 3.2 تریلیون بشکه می باشد که برابر با بیش از نیمی از کل ذخایر نفت متعارف باقیمانده دنیا است. بدین ترتیب بر اساس پیش بینی آژانس بین المللی انرژی در سال 2035 ، مجموع نفت تولید شده توسط کشورهای صادرکننده از 84 میلیون بشکه در روز در سال 2013 به 97 میلیون بشکه می رسد. هرچند باید دانست که بخشی از این افزایش به دلیل عرضه ان جی ال و صدور نفت شیل می باشد. به هر حال، آژانس بین المللی انرژی اعلام نموده که در خارج از مرزهای ایالات متحده نیز تا سال 2020 ، سهم تولید از منابع نفت سبک نفت فشرده و ان جی ال از کل تولیدات صادرکنندگان، به مقدار قابل توجهی افزایش می یابد. همچنین چند کشور دیگر برنامه های گسترده ای برای اکتشاف و تولید منابع غیرمتعارف در دست اجرا دارند. کانادا با تولید روزانه 230000 بشکه نفت سبک و فشرده در سال گذشته به ویژه از بخش کانادایی سازند باکن، یکی از کشورهای پیشتاز در این بخش محسوب می شود. آژانس بین المللی انرژی پیش بینی نموده که تا سال 2035 ، مقدار نفت سبک و فشرده تولید شده در کشور کانادا در هر روز از مرز 500000 بشکه عبور خواهد نمود. از سوی دیگر بر اساس پیش بینی ها تا پایان دهه کنونی، چینی ها در هر روز بیش از 200000 بشکه نفت فشرده تولید خواهند نمود. آرژانتینی ها نیز در نظر دارند تا سال 2020 به تولید 150000 بشکه نفت فشرده در روز دست یابند. عملیات اکتشاف ذخایر غیرمتعارف نفت در استرالیا، لهستان، روسیه و به ویژه منطقه سیبری نیز توسط شرکت های بزرگ بین المللی در جریان است تا راه پر فراز و نشیب انقلاب نفتی ذخایر غیرمتعارف، هموارتر از گذشته گردد. محسن داوری/ کارشناس امور بین المللی انرژی منبع: www.petroleum-economist.com